Zer da Kirol Egokituaren Gipuzkoako Federakuntza? Noiz sortu zen?
Gipuzkoako Diputazioak bultzatuta sortu zen 2002 urte bukaeran 2003 hasieran, federakuntza normalizatu baten barruan Kirol Egokitua erregulatzeko helburuarekin. Bere barruan daude ezinduekin lan egiten duten talde guztiak eta kirol arloko beste hainbat talde ere bai. Esaterako daude: Aspaceren barnean dagoen Dordoka zerbitzua, Konporta kirol elkartea igeriketan, Atzegi... eta Bera-Bera, Fortuna, Atletico San Sebastian...
Ohiko kirola egiteko aukera zuzentzen diegu ezinduei hala nola, igeriketa, saskibaloia, pelota, atletismoa, arrauna, slaloma, boccia (petankaren antzekoa)...
Kirol egokituak zer esan nahi du?
Ezintasun bakoitzari egokitutako kirol ekintza edo ekintza fisikoa da, eta ekintza honen bidez, lortzen da errekuperazioa, parte hartzea, sozializazioa... Hau da, bizi kalitatea hobetzen laguntzen duten ohitura osasuntsuak.
Kirol jarduerari dagokionean, nola baloratuko zenuke ezintasunen bat duten umeen egoera Gipuzkoan?
Zero eta hamar bitartean baloratu beharko banu, 10ari bata kenduko nioke. Gure haurrek ez dute kirola egiteko behar duten erantzunik. Horri erantzuten saiatzen gara Federaziotik. Programak ditugu kirol ezberdinetarako eta zerbitzu ezberdinak eskaintzen ditugu.
Kirolik egin edo ez, haur edo gazte horiek ba al dute inguru edo instalaziorik aisialdirako?
Ez, baina ez beraiek eta ez gainerakoek.
Non daude oztopo gehien integraziorako, ezintasunen bat duten pertsonetan, instituzioetan, edo gizartearen gainerakoan?
Batik bat gizartean, ondoren instituzioetan eta azkenik ezinduongan. Gizarteak konturatu behar du guk aberastu egiten dugula gizartea; izan ere, ranpa bat jartzen denean, jendea ranpatik igotzen da, edo ate zabal bat jartzen bada, ate zabaletik sartzen da jendea. Ezinduok humanoagoa egiten dugu gizartea.
Instituzioak ari dira pixkanaka pausoak ematen alor ezberdinetan, baina oraindik badute egiteko bat: legeak betearaztea. Legeak dio enpresen plantilen %2a ezinduek osatu behar dutela eta hori ez da betetzen.
Eta ezinduon aldetik, kontziente izan behar gara karga bat izateaz aparte, ekarpenak egin ditzakegula. Eta lortu behar dugu ez gaitzatela baloratu gure ezintasunagatik baizik eta gure baloreengatik.
Zuen ekimenagatik Kirol Egokituko zentro bat egingo da Kontxan.
Ezinduentzat egokitutako kirolaren zentro hori sortzea gertaera gogoangarria izango da historian. Zentro horretan ez gara atzeko atetik sartuko, ez dira igogailuak hondatuta egongo... Gipuzkoan egongo den instalazioarik onena izango da eta estatu mailan ere baietz esango nuke.
Zer eskatuko zenioke hirigintzako zinegotzi bati?
Bere herriko hirigintza arlorako kontratatzeko gurpildun aulkian ibiltzen diren bi pertsona eta itsu bat. 6 hilabeteko kontratua egin diezaiela eta txosten bat egiteko eskatu denbora horretan. Ondoren, txostenean bildutakoa udalak bete dezala. Hori horrela izango balitz, herri edo hiri horrek asko irabaziko luke.
Eta ikastola bateko zuzendaritzari?
Kontuan hartzea beraien programa eta azpiegituretan izango dituztela ume osasuntsuak, ezintasunen bat dutenak, baztertuak izateko arriskua daukatenak, beste nazio batzuetakoak... Eta hori horrela, ez daitezela mugatu irakasgaiak irakastera bakarrik.
Amaitzeko, asteartean mahai inguruan landuko duzuen gaiari helduz, zure ustez zer da gogorragoa, Behobian parte hartzea edo egunero kalera ateratzea?
Kalera irtetea, lasterketa bat baino gehiago, borrokaldi bat da. Ez zara ohitzen egunero halako oztopoak izatera: mostradore altuak, eskailerak eta eskaloiak, hondatutako igogailuak... Amorrua sentitzen da. Behobian ateratzen den batek, berriz, badaki zer izango den. Horretarako prestatzen aritu da.