[ELKARRIZKETA] NATZA - Floren Aoizen hitzaldia:

Independentzia ametsa baino gehiago aukera erreala dela esana duzu, eta gainera, aukerarik onena dela Euskal Herriarentzat. Zergatik?
Aukerak sortzen dira, bideak irekitzen diren heinean. Azken aldian gehiago sinesten dugu independentzian, arrazoi uga­ri medio: krisiaren ondorioengatik, independentzia bideragarri eta eredugarri azaltzen zaigulako... Garai berri batean gaude, eta argi dago herriak izan behar duela hitza. Independentzia aukera one­na da, erabakia gure herriak izango lukeelako eta gaur egun pairatzen ditugun menpekotasunak gainditzeko bidea delako. Espainiar eta frantziar estatuek hondoratu egiten gaituzte ekonomikoki, kulturalki, hizkuntza mailan eta politikoki.

Nola eragingo luke arlo ezberdinetan? Nolako Euskal Herria izango litzateke?
Euskal Herri independientea herritarron borondatearen araberakoa izan beharko litzateke. Independentziak tresnak es­kaintzen ditu, gaur egun ez ditugunak, eta Euskal He­rritik bertatik erantzungo di­renak. Euskal Herria gai da bere etorkizunari aurre egiteko eta independentziak eragin zuzena izango luke arlo askotan, gaur egun itxirik dau­den ateak irekiko lirateke.

Beraz, Globalizazioaren garai honetan independentzia behar bat bezala azaltzen duzu. Besteak beste, krisitik ateratzen lagunduko liguke?
Asko hitz egiten da globalizazioaz eta honen inguruan gau­za asko aurreratu zizkiguten: es­­­tatuak desa­gertzeko bidean zeu­dela, le­kuz kanpo zegoela independentzia eska­tzea... Ideia ho­riek kolokan dau­de gaur egun. Azter ditzagun, esa­te­rako, Alemania edo Es­tatu Ba­­tuen kasuak. Bene­tan pentsa daiteke mundu edo Eu­ropa mailako egituren menpe daudela? Ez. Estatu ba­tzuk bes­­te estatu batzuen eta na­zioarteko bo­­tereen men­pe dau­de; baina argi dagoena da, egoerarik txarrenean, estaturik gabeko he­rriak gaudela, ezin dugulako geu­­re erabakirik hartu. Es­taturik gabe, gaur egun, ez da­go aukerarik krisiari edo mun­du mailako erronkei aurre egiteko.

Zuk esana da espainiar nazionalismoa zentralista izaki, autonomistak independentziaren eredura mugitzen joan direla 30 urte hauetan.
Independentismoa indartzen ari da beraz. Azken hamarkadetan ikasi du­gu, espainiar estatuan, autonomia ez dela herrien nortasun eta eskubideei era demokratikoan erantzuteko formula, es­tatuaren batasuna bermatzeko tresna. Ezin ditugu bereizi au­to­nomiak eta espainiar kons­tituzioak aldarrikatzen dituen nazio eredua eta armadaren betebeharra. Autonomia nola uler­tzen duten badakigu eta aintzat hartu behar dugu. Orain gainera, krisia dute ai­tza­ki autonomia ereduaren berrirakurketa atzerakoia egiteko: konpetentziak oso garestiak direla, estatuaren aparatua gehie­gi hazi dela... Egoera honetan ulergarria da independentismoa indartzea.

Horrek esan nahi du Euskal Herria independentea izango dela etorkizun hurbilean?
Honek, nire ustetan, esan nahi du urrats haundiak eman ditugula independen­tziarako baldintzak sortzerakoan. Etorkizuna ezin da mekanikoki aurreikusi. Au­kerak sortu egiten dira, eta baldintzak aldatu egiten dira. Gure eskuetan dago galdera honi epe motzeko erantzuna ematea. Asmatzen dugun heinean, hurbilago izango dugu independen­tzia, baina ez dugu ahaztu behar oztopo haundiei egin beharko diegula aurre. Zailak diren helburuak aukeratuta lortzen dira aldaketa haundiak. Beraz, ilusioa oso inportantea da, borondatea aldaketetarako motor haundia delako. In­de­pen­dentzia lortuko dugu posible dela sinetsita, bideak ireki­tzen, urratsak ematen...

Bukatzeko, hiru data esanguratsu: Martxoak 29 (Greba Oro­korra), Apirilak 8 (Aberri Eguna) eta 1512-2012. Labur, ze esango zenuke bakoitzari buruz?
Hiru erronka haundi. Krisiak egoera larria ekarri du, menpekotasunak areagotu due­na. Independentistak Sareak ez du Grebari buruzko jarrerarik hartu, gure mugimendua adostaun batzuetan eta ez-posizionatzean oinarri­tzen delako. Nik, maila per­tsonalean, oso beharrezko­tzat jotzen dut Greba. Aurtengo Aberri Eguna eta Nafarroako konkistaren ur­teurrena elkar-lotuta daude, gure ustetan. Urteurrenak herri gisako hausnarketa sa­kona egiteko aukera eskain­tzen eta eskatzen digu. Oroi­tzapen historikoak hau guztia interpretatzeko tresnak eskaintzen dizkigu. Estatua izateko zilegitasuna ez da oinarritzen aurretik estatu bat izatean, erabaki demokratikoan baizik. Hori horrela, aurtengo Aberri Eguna hitzordu haundia dugu, historikoa esango nuke. 2012ko Aberri Eguna mugarri bilakatu behar dugu independentziarako bidean. 1512ko konkista eta Ger­nikako bonbardaketa gogora ekarrita, baina batez ere, in­depen­dentziari begira jarrita.