[ELKARRIZKETA] Asier Altuna

‘Bertsolari’ dokumentala izango da ikusgai gaur (22:30), bihar eta etzi, Biterin. Asier Altuna zine­magile bergararrarena da pelikula eta hain­bat galdera egiteko aukera izan du Kronikak. Besteak beste, Maialen Lujanbio bertsolari her­naniarra da dokumentaleko protagonista bat. Beste pelikula bat ere ikusgai izango da Biterin: ‘Los pitu­fos’, bihar eta etzi, 16:30etan.

Bertsolaritzari buruzko dokumentala egin duzu, 2009ko Euskal Herriko txapelketatik abiatuta, zergatik zen zuretzat landu beharreko gai bat?
Alde batetik, uste dut bertsolaritzak izan duen bilakaera izugarria izan dela eta 2005eko txapelketako finalaren dimen­tsioa ikusita, konturatu nin­tzen kontatzeko bezalakoa zela. Bestalde, zinea eta bertsolaritzak antzekotasun asko izanik, bietan inportantea baita ikuslearen parte hartzea narrazioa bizitzerako orduan, gai polita izan zitekela pentsatu nuen. Hala ere, 2009ko txapelketara kamarekin inguratu nintzen arte, ez nekien zein pelikula egingo nuen.

Bertsolariek bizi dutena
sentituarazi nahi izan diozu ikusleari, zergatik?
Nik bertsolariak elkarrizketatu nituen, euren kezka eta ezinegonak jaso nituen baita bertsolari izatea den plazerra ere, on­doren hori irudietara eraman nuen. Nik aldez aurretik ez nekien zer kontatu nahi nuen, bideak, bertsolaritza ezagutzeak egin du pelikula. Nik uste parte batzuetan pelikulak lor­tu duela bertsolariak sentitzen duena ikusleari sentiraztea eta zorte haundia izan da.

Dokumentala ikusi dutenak
irudiekin inpresionatuta geratu dira, zergatik aukeratu dituzu irudi horiek?
Pelikula grabatzen hasi bai­­no lehen, argi nuen sekuentzia bat grabatu nahi nuela: ikusleak itsasertzean utzi eta atzeraka itsasoan berneratzen den eszena. Oteizak bertsolaritzari buruz Quousque tandem! liburuan idatzi zuen sekuentzia hori eta benetan ederra irudi­tzen zitzaidan, surrealista zelako eta bertsolariaren jarduna deskribatzeko oso irudi po­ten­tea zelako. Sekuentzia hori pelikulan sartzen ba­nuen beste sekuen­tzia antzerako batzuk ere sartu behar nituen.

Hondartzako sekuentzia horretan pertsonaia batzuk agertzen ziren: bertsolari bat eta ikusleak. Eta bertsolariekin hitz egiten funanbulistaren figura atera zen, baita amildegiarena, bertigoa... Az­kenean bertsolari bat (Miren Amuriza), bertsolari­tza irudikatzeko erabiltzea erabaki genuen eta egurrezko aulki mitiko horiek ikuslea irudikatzeko. Intuizioz jokatu dut, edo hobeto esanda, jolastu dut, jolasean ibili bainaiz.

Zer arrakasta izaten ari da
dokumentala?
Polita izan zen Donostiako Zinemaldia estreinatzea.  Bai­ta zine aretoetan estreinatzea ere. Pelikulak, alde horretatik genituen espektatiba guztiak gainditu ditu. Hala ere, inportanteena ikuslearen jarrera da, proiek­­zio ostean jendearen aur­­pegiak ikustekoak dira. Jendea hunkituta eta batez ere pozik somatu dugu, askok espero ez zutena ikusten dute, bidaia bat bizitzen dute. Hori zen helburua eta lortu dugula uste dut.

Dokumentala nolako
publikoari dago zuzendua?
Hasieratik, bertsolaritza ezagutzen ez duenarentzat egin nahi izan dugu pelikula. Ber­tsozaleak asko gozatzen du, baina bertsolaritza ezagutzen ez duenak eta aldez aurretik uste duenak: Ba!!!! bertsolariak! aspertu egingo naiz... Horiek hartzen dute sorpresarik handiena. Peli­ku­lan sartu eta gozatu ederra hartzen dute eta ateratzean zerbait berria ezagutu balute bezala, pozik sentitzen dira. Hau da kontatzen didatena behintzat!
Bestalde, uste dut merezi due­­la pelikula hau zine aretoetan ikustea, benetan kondizio onetan ikusteko pelikula delako, isiltasunarekin asko joka­tzen delako, soinuarekin asko jo­­katzen delako, ikusteko baino sentitzeko pelikula bat delako.