[ELKARRIZKETA] MARIAN BEITIALARRANGOITIA ALKATEA

Plenoak baiezkoa eman dio Arau Subsidiarioen testu bateratu berrikusiaren hasierako onarpenari. Nolakoa izan da prozesua?
Hamabi urte daramazkigu hau tramitatzen. Aurreko ara­ua in­da­rrean izan zen 1996ra arte, eta hortik aurrera erabaki zen errebisio bat hastea. Orduan ha­si ziren lantzen, baina agintaldia aldatu egin zen 1999an eta agintaldi berrikoek aurreko dokumentua eskasa zela adierazi zuten, inongo helbururik gabekoa. Gure ustez, 1999tik aurrera egon zirenek egindako lana kristorena izan zen.
Baina 2003an berriz, agintaldia aldatu zen, eta aurrekoek or­dura arte egindako lana ka­joian sartu zuten, eta zerotik hasi ziren. Lan horrek 2007ra arte era­man zien. Urte horretan hauteskundeak izan ziren; hain zu­zen, maiatzaren 27an. Eta ekainaren 12an Dipu­tazioak lan hori onartu zuen, baina baldintza askorekin. 18 alor bertan behera utzi zituen. Berez, hainbeste baldintzekin ez zuten onartu behar, baina politika politika da.
Eta hori da guk aurkitu du­gun egoera. Diputazioak guri agindu digu dokumentuari ko­he­rentzia emateko, hainbat mol­daketa eginez. Eta departamendu ezberdinetako txostenetara egokituta, lan bateratu bat egin da. Beraz, hau da 12 urteko prozesuaren amaiera: testu ba­teratua.

Zein modutan eman diozue koherentzia dokumentuari?
Laburbilduz, guk egin duguna da Dipu­tazioak eskatzen duen egokitzapena, eta aldaketa berri batzuk ere sartu ditugu. Baita ere etorkizunean izan daitezkeen arazoie au­rre hartzeko, helburu zeha­tzak markatu ditugu. Esa­terako, Lur Zoruaren lege berria onartu zen Gas­teizen, eta hori kontuan hartu dugu Arau Subsidia­rioetan. Kontuan izan behar da Arau Subsidiarioak lau urte hauetako erabakirik garrantzitsuena direla; izan ere, bertan erabakitzen da 8-10 urteetan herriak izango duen antolamendua eta bidaia aprobetxatu nahi izan dugu dena ondo egiteko.

Eta aipatutako helburu horiek sakonduz, zeintzuk izan dira garrantzitsuenak?
Gure helburuetako bat da gaur egun eraikita dagoen eremu horretako potentzialitate guztia aprobetxatzea, landa eremu berriak okupa­tzen hasi aurretik.  Guk lortu dugu aurrekoek aurreikusten zuten etxebizitza kopurua murriztea, eta leku gu­txiago okupatzea.
Horrez gain, etxebizitza eta industriaren arteko bateragarri­ta­suna bilatu dugu. Hau da, kon­­patibleak diren erabilpenak uztartzea ez da txarra. Esa­te­ra­ko, Floridan AMR kentzea normala da, enpresa kutsakorra baita. Baina tailer batzuk zergatik kendu, ez badute kalterik eragiten? Urumea inguruari da­gokionez, guk askoz gutxiago oku­patuko dugu, beraiek guz­tia okupatzea proposatzen zu­ten.
Galarretako gune estrategikoaren sorreran berriz, etxebizitzak ateratzea erabaki dugu, eta beste estatus bat duen industria jarri dugu.
Babestutako landa eremuei zehaztapen haundiagoa eman diegu, eremu guztiak ez baitira berdinak, eta bakoitzarentzat araudi ezberdina egon behar du, eta ez aurrekoan bezala, orokor bat guztientzat.

Helburuak betetzeko
zein dira egin dituzuen
proposamenak?
Bereziki babestu behar liratekeen hektareetatik 29 gutxiago okupa­tzen ditugu, eta asko dira. Benetan etxebizi­tzari dedikatuta egongo den lurra %22ra murrizten dugu.
Aktibitate ekonomikoetara dedikatzen dena ere mu­rriztu egiten dugu, nahiz eta Galarreta egon. Hala ere, oro har, mugatu egiten da. Bes­teak beste, Altzuetarako aurrei­kusita zegoen industrigunea desagertzen delako.
Terziarioetara (ofizinak, ho­te­lak, supermerkatuak...) lur gehia­go dedikatzen dugu. Igo­tzen dugu 3 hektareatik 19ra. Eta sistema orokorra ere (parkeak eta abar) igo egiten dugu, 4 hektarea gehiago.
Etxebizitzari dagokionez, egin­go dira 2.693 etxe berri. Egingo dira aurreko arauek au­rreikusten zutena baino 164 gutxiago. Lehen aurreikusita zeu­den 1.348 Babes Ofi­zialeko etxe, eta orain 1.461 egitera goaz.

Eta hauek kontuan izanda, zein dira herriak izango dituen aldaketa nagusiak?
Alde Zaharrean bi zonalde berreskuratzea izango da helburua: bat Leokatik Balantxa­rai­nokoa, eta bestea, Tilo­setatik, Izpizua beherainokoa.
Latsunben Kultur etxerako lekua gordetzea aurreikusi dugu.
Villas-Los Alemanes zonaldean, 3 parkeren arteko lotura egin nahi da, Ave Maria, Mendi Mendia eta Nere Borda. Hiruen arteko lotura eginda, batetik bestera paseoan joateko aukera izango litzateke, eta 100.000 m2ko parkea geratuko litzateke elkartuta, erabiltzeko mo­duan. Horretarako etxeak egingo dira Alema­netan, eta An­tziolan, Cuesta de la muerte inguruan. Honek, zonalde guztiaren konexioa ekarriko du.
Galarretan parke teknologikoa egingo da, eta aurreikusita zeuden etxeak ez dira egingo.
Floridan, batetik, AMR eta  Papelera del norte kenduko dira, eta etxeak egingo dira bertan. Horrek ahalbidetuko du lur azpiko irteera bat egitea, trenbidearen azpitik, Zinkoe­nea ez izateko pasoko trafiko guztia hartzen duena. Bestetik, Floridari emango diogu benetako abenida baten izaera.
Karabel eta Portu auzoei dagokienez, bakoitzaren punta batean etxeak egingo dira. Horrela Portuko etxebizitzek ahalbidetuko dute tren azpiko beste paso bat egitea altuera gehiago dagoen gunean. Kara­bel­go etxeek berriz, uholdeei aurre egiteko egin behar den zu­bi berria finantziatzen lagunduko dute, baina are garrantzi­tsuagoa den zerbait lortuko litzateke: Karabelek 250 plazako aparkalekua izango luke, Plaza berria, eta bizilagunen beharrak asetzeko lokalak.
Lizeaga eta Elizatxoren kasuan, Villa San Antonio zonaldean, mendiari kaxkoa kenduko zaio, eta bertan etxeak egingo dira, plaza, aparkaleku eta ekipamendu berriekin. Horrek, Lizeagari bistak emango dizkio, eta behar bezalako parkea izango du. Horrez gain, Portu, Elizatxo eta Lizeagako bide eraztuna osatuko da, herriari lotura emango diona.
Eta azkenik, Osiñagan, bertako ze­rra­tegia Andolako papelera gai­neko poligonara eramango da. Eta Altzueta bere horretan utziko da.

Mugikortasun Planak ere
izango du presentzia
Arau Subsidiarioetan, ezta?
Bai, Arau hauek jasotzen dute Biterin erakusketan egon zen Mugikortasun Plana, jendeak proposatutako aldaketekin. Ber­­­tan, lehentasuna ematen zaie oinezkoei, bizikletan doazenei eta nola ez, garraio publikoei.
Aurrez aipatutako aldaketez gain, bere baitan hartzen ditu mendebaldeko bariantea egitea, Butano paretik Manda­zubira joango litzatekeena. Eta horrek herria bitan banatzea saihestuko luke, Santa Barbara auzoa eta gainontzekoa. Baina obra hori egitea Diputazioari dagokio.
Bost errotonda berri ere aurreikusten dira, horietako bat da Txantxillakoa. Apar­ka­men­du berriak ere egingo dira, Iz­pizua kalean, Ur­bietan, Kara­belen... Eta beste lau igogailu berri egitea ere aurreikusten da: Urbietako Kulturgunetik Lan­gi­lera; La­rra­menditik Zaharren Egoi­tzara; Kiroldegitik Ur­bie­tara; eta Elizatxo ikastolatik Li­zeagara.


ALDE ZAHARRA,
HERRIKO ALDAKETA NAGUSIENETAKOA

Testu bateratuak herriak izango dituen hainbat al­daketa aurreikusten ditu, eta horien artean, nagusienetakoa da Alde Za­ha­rrak jasango duena. Bi helburu nagusi izango ditu, Kaxkoak bere espazio berdea izan de­zan, eta trafikoa mugatua izan dadin.

Leokatik-Balantxara
Alde batetik, asmoa da Leokatik Balan­txarainoko bidea egitea, hau da, punta batetik bestera paseatuz joateko bidea egitea. Lehendik ere badago pasatzeko modua, eskaloi diferenteetan, eta hori berreskuratuko da. Horrez gain, Leoka bera berreskuratuko litzateke, eta Arauetan aurreikusten da Txalaparta dagoen etxea desa­gertzea. Planteatzen dena da Leoka plaza bat bezala be­rreskura­tzea, eta akueduktoak bistan geratzea. Horre­ta­rako, Leokatik joanda, Portu aldera jaisten, eskaileretan ezkerretara gera­tzen den etxearen ondoan, etxe garapen bat egingo li­tzateke, eta horrek ahalbidetuko luke gainotzekoa egitea.

Tilosetatik-Izpizuan behera
Bestetik, Tilosetatik hasita, Iz­pizua kale guztia errekupera­tzea aurreikusten da, gune berdeak dituen bulebarra eginez. Ti­losetako pasealekuak behe­rai­no jarraituko luke, eta Iz­pizua kalean, lur azpian, aparkamenduak egingo lirateke.
Baita ere, aurreikusten da Izpizua kaleko eta Urbieta kaleko (Taxi parada ingurua) trafikoa murriztea, egun Atzietasen egin den moduan. Soilik garraio publikoarentzako, bizikletentzako eta oinezkoentzako izango litzateke.
Azkenik, Urumea desagertuko litzateke, eta plaza bat egingo litzateke bertan, azpian aparkalekuekin.