[ELKARRIZKETA] nekane jurado - ‘Independencia: de reivindicación

Liburuan, izenburuak dioen bezala, ekonomikoki indenpendentzia behar dugula azaltzen duzu. Zergatik?
Gaur egun dagoen eredu ekonomiko kapitalistaren aurrean beste eredu ekonomiko bat sor­tzeko. Esaterako, aberastasuna banatzeko. Horreta­rako, berriro estrukturatu beharko litzateke lan merkatua, eta hori Ma­dri­len eta Parisen esku dago, gaur egun. Fiskalitate progresiboa ezin dugu ezarri, hau da, gehiago ordaindu dezatela gehia­­go daukatenek. Tasa fi­nan­tzarioa ezartzea ere ez dago gure esku.  Nazioar­te­ko harre­ma­nei lotuta, ez dugu guk erabakitzen Euro­pa nahi dugun edo ez. Mer­ka­tuko aginduen arabera ibili nahi dugun edo ez. Ere­du ekonomiko berri bat ezar­tze­ko, balore berriak izango di­tue­na, beharrezkoa dugu elementu juridiko batzuk lortzea, gaur egun ez ditugunak, eta ho­rretarako behar dugu independentzia.

Beraz, independentziarekin lortuko litzateke egungo sistema aldatzea?
Independentziak berak bakarrik ez du ezer egiten. Inde­pendentziak ez du ziurtatzen eredu ekonomikoa aldatzea. Baina izango bagenu, eta nahikoa indar politiko bagenu beste eredu bat aurrera era­mateko, aukera izango genuke, soberanoak izango ginatekeelako. Beraz, lehenengo pausoa hori da. Behin independentzia lortuta, lanean jarraitu beharko genuke eredu justu eta solidario bat lortzeko.

Euskal Herrian badira alderdi eta enpresariak egungo eredua de­fen­­datzen dutenak.
Bai defendatu eta beraietatik elikatzen direnak. Oso ondo babestuak daude. Esaterako, MCC euskal multinazionala, eredu fiskal ezinhobea daukana. Zerga minimoak ordain­tzen ditu, teorian obra sozialak egiten dituztelako, herritarrei zuzenduak; Mondragon Uni­ber­tsi­ta­tea adibidez, baina unibertsitate pribatua da. Azken finean ez da ikusten herriaren hoberako, Euskal Herri osorako erabil­tzen dituenik bere baliabideak eta irabaziak. Bes­te multinazional batzuk dira: Iberdrola, BBVA, Game­sa… eta horiek Latinoame­rika­ko he­rri indigenak esplotatzen dituzte...

Zein dira pausoak eredua aldatzeko?
Lehenengoa, ideologia da. Ideologiaz gain, ele­mentu juridikoak izango bagenitu, dena izango genuke. Izan ere, baliabide aldetik, oso lu­rral­de orekatua da gurea, aberastasuna du­gu, biztanleria prestatua dago ikasketa aldetik… Kontua da: badaukagu sujetu berri bat eramango gaituena eredu ekonomiko horretara? Ustelduta gau­de merkatu ideologiarekin eta globalizazioarekin. Lehenengo lana da, gure baloreak aztertzea eta hobetzea. Eta ideia horiek aldatuta, posible da. Behin ideologia aldatuta, bigarren pausoa da, ekonomia herritar guztien zerbitzura jar­tzea.

Udalek zer egin dezakete krisia arintzeko?
Merkatutik kanpo alternatibak sortzea, bizi kalitate hobea lor-tzeko, elkarte desberdinei da­gokie. Horretarako, garai bateko auzolana bultzatu behar da teknologia berriekin egokitua. Ez bakarrik lanik ez daukatenek, herritar guztiek izan dezatela zerbait emateko eta zerbait ja­sotzeko. Bide horretan Uda­lek zeregin haundia dute. yy