[ELKARRIZKETA] Donato Larrañaga Arruti

Zein da Donato Larrañaga Arrutiren ibilbidea?
Zarautzen jaio nintzen orain dela 51 urte eta 25 urterekin Oreretara  bizitzera joan nin­tzen. Abeslari eta musikari pro­fesionala izan naiz eta mu­sika tresnen denda ere izan nuen Oreretan. Bake Justizian, berriz, orain dela 19 urte hasi nintzen lanean. Oreretan bake epailea behar zuten eta es­kain­tza luzatu zidaten.

Eta baiezkoa eman.
Bai, baina ez lehenengoan, ez bainekien ongi zertarako au­ke­ratu ninduten. Azaldu zidatenez, herrian oso ezaguna zen pertsona bat jarri nahi zu­ten, eta nik musika tresnen denda bat nuenez, oso sartua nengoen musikan. Eta horrez gain, baita kirolean ere. Hala, 4 urtez aritu nintzen bertan, bake epaile gisa.

1990. urtean, Euskal Herriko Bake Epaileen Elkartea sortu zen eta hainbat kargutan ibili zara: idazkari, lehendakariorde... Orain, berriz, presidente zara.
Eta Estatu mailan, Bake Epaileen Elkarteen Kudeake­tarako Estatuko Federaziokoa ere bai.

Nolatan amaitu duzu Hernaniko bake epaile izaten?
Euskal Herriko Auzitegi Go­re­nak deialdi bat egin zuen eta nik aurkeztea erabaki nuen. Bake epailea edozein udalbatzek aukera dezake, baina izendapena Auzitegi Gorenak egiten du beti. Eta kasu honetan, udaletik mugimendurik ez zegoenez, proposamena ere Auzitegiak egin zuen.

Zergatik erabaki zenuen Hernanira etortzea?
Hiru urte neramazkien Ore­re­tan ordezko bake epaile bezala eta, hasieran gustura hasi banintzen ere, konturatu nin­tzen nahiago nuela bake epaile izan. Horregatik deialdia za­­baldu zenean, ahalegina egi­tea erabaki nuen. Eta he­men nago.

Denbora gutxi da oraindik, baina zer moduz ari zara moldatzen? Jende asko gerturatu al zaizu?
Gero eta gehiago. Gainera, Hernaniko Udalaren web orrialdean orain arte azaltzen ez zen Bake Epailearen atala dago. Nik eskatu nuen  jartzeko, interesgarria iruditzen zi­tzaidalako herriko beste zerbi­tzu bat bezala azaltzea. Bertan, jendeak ikus dezake zein naizen, nondik natorren eta nire ibilbide profesionala zein den. Garrantzitsua da jendeak jakitea zeinekin hitz egiten ari den eta aldi berean, niri ere lan egiten dudan herria eta herritarrak ezagutzea gustatzen zait.

Horregatik eskatu zenizkigun urte osoko Kronikak?
Lehenengo aldiz beheko ta­ber­nan ikusi nuen Kronika eta pentsatu nuen, ´Kontxo! hau Oreretan dagoen Hi­tza­ren an­tzekoa da` eta erabaki nuen ongi etorriko zi­tzaidala irakurtzea. Ordutik egunero har­tzen dut eta urte osoko Kro­ni­kak ere irakurtzeko asmoa dut pixkanaka-pixkanaka. Ga­­­­rran­­tzitsua da herria ezagutzea.

Norbaitek zurekin hitz egin nahiko balu, arazoren bat tarteko delako edo beste arrazoiren bat delako, noiz izango luke aukera?
Ostegunetan. Egun horretan feria izaten dela jakin nuen eta baserritarrak ere gerturatzeko bi­de egokia zela pentsatu nuen. Baina, lehenengo ordua eskatu behar da. Ezkontzak, be­rriz, ostiraletan egiteko au­kera dago. 12:00etatik 14:00­eta­ra. Dena dela, jakinarazi nahi dut abuztuan ez dela aukerarik izango. Bestalde, larunbatetan ezkondu nahi izanez gero, udaletxean egiteko au­ke­ra ere bada.

Zuen  zeregina: erregistro zibila ondo eramatea, ezkontzak egitea, haur jaio berrien izendapena, falta arinak, irainak… Baina irakurri dugunez zuretzat hori baino gehiago da.
Pertsonek dituzten arazoak konpontzen ahalegintzen naiz. Arazo horiek juiziora iritsi gabe konpontzea da nire helburua eta horretarako eur­en larruan jar­tzen saiatzen naiz. Niretzat pozgarria da edozein kasu des­judizia­liza­tzea. Arazoak kon­pontzeko bideak bilatzea da bake epaileon zeregin nagusiena.

Buruhausteak eman dizkizun kasu asko izan dituzu?
Horixe baietz. Niretzat oso momentu serioak eta garran­tzitsuak dira sententziak idazteko momentuak. Hartzen di­tudan erabakiek eragina dute pertsonengan eta hori kontuan izatekoa da niretzat. Ez da edozein moduz egin beharreko lana.

Zuk esana da, ´Ez gaude ados gaur egungo bake epaileak aukeratzeko moduarekin`. Zergatik?
Tokiko udal talde politiko nagusiaren kapritxoak zeresan haundia du erabaki horretan eta ez da kontuan hartzen aukeratutako pertsona hori benetan egokia den eta ondo prestatua dagoen. Nik esaterako, 19 urte daramazkit lan honetan eta egunetik egunera ikasten ari naiz. Pertsonengan eragiten duten erabakiak har­tzen ditugu eta oinarri bat izan behar dugu.

Bake epaileok ia musutruk egiten omen duzue lan eta ezinezkoa omen da lan horretatik soilik bizitzea.
Egia esan kotxez honaino etortze hutsa ez zait errentagarri ateratzen. Irabazten du­danarekin ez zait iristen, bai­na nire erabakia da.