Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak Gipuzkoako eskola-kirolari buruzko epaia berehala betearazteko agindu du. Beraz, gaurtik aurrera ez da derrigorrezkoa 13 urtetik beherakoek Foru Aldundiak babestutako mututze-programan parte hartzea kirol-klub batean izena eman ahal izateko. Kultura eta Kirol sailak, sozialisten esku, onartu egin du epaia eta ez du errekurrituko. Auziaren mamia ebatzi zain geratzen da, eta horren aurka kasazio-errekurtsoa aurkeztu du.
Une hori iritsi bitartean, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak onartu egin du 'multikirola' araua salatu zuen familiak aurkeztutako errekurtsoa, eta epaia berehala betearazteko agindu dio Aldundiari, Gipuzkoako Foru Aldundiak aurkeztutako auziaren funtsari buruzko errekurtsoa ebatzi bitartean.
Urtarrilaren 23an jakin zen albistea: EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak atzera bota zuen Gipuzkoako Foru Aldundiak ezarria zuen betebehar bat. 13 urtera arteko umeek talde kirolen bat klub batean egin izan badute, ezinbestean izena eman behar izan dute eskola kirolean. Araua 1990eko hamarralditik egon da indarrean. Baina auzitegiak, Pasaiako familia batek betebehar horren kontra abiarazitako auzibideari erantzunez, bertan behera utzi zuen.
Foru erakundeak ohar baten bidez jakinarazi duenez, «onartu eta errespetatu» egiten du, eta ez du errekurtsorik aurkeztuko; beraz, hemendik aurrera ez da derrigorrezkoa ikastetxeetako eskola kirolean parte hartzea kirol-klub batean izena eman ahal izateko.
Kirol minoritarioak babestea da helburu nagusia
Gipuzkoako kirol anitzeko programa kirol minoritarioak babestera eta eskola-umeei diziplina desberdinak probatzeko aukera ematera bideratuta dago, diziplina jakin bat aukeratu aurretik, baina ikastetxeetan kirol anitzeko jarduera horietan parte hartzeko derrigortasuna ezartzen du, klub batean parte hartu ahal izateko ezinbesteko baldintza gisa. Bizkaian eta Araban ez da eskakizun hori aplikatu.
Pasaiako familia batek, bi alabak saskibaloi-klub batean inskribatuta zituenak, derrigortasun horri aurre egitea erabaki zuen, eta administrazioarekiko auzi-errekurtsoa aurkeztu zuen, harik eta EAEANk arrazoia eman zien arte, «bi neskek kirol klubean izena emateko duten eskubidea aitortu baitzien, beren ikastetxeko kiroldegi-programan parte hartu beharrik gabe».
«Jarduera fisiko ludikoa eta kirol anitzetakoa bermatuko da»
Errekurtsogileek Kirolaren Euskal Legera jo zuten, 6 eta 12 urte bitartean «jarduera fisiko ludiko eta kirolzale bat bermatuko dela» islatzen duena, eta EAEANk bere epaian interpretatzen du arau horrek multikirolaren eskaintza bermatzen duela, «baina inola ere ez du inposatzen», Gipuzkoako Foru Aldundiak azken hamarkadetan egin duen bezala.
Epaiaren ostean, Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiak berehala aplikatzeko agindua eman du, Aldundiak jarritako kasazio-errekurtsoaren emaitza alde batera utzita.
Aldundiak berretsi egin du «Gipuzkoako kirol hastapenean parte hartzen duten eragileekin batera lanean jarraitzeko konpromisoa, lurraldeko haur guztien kirol eskubidea bermatzeko», uste baitu eskubide hori «erakunde publikoek babestu eta sustatu behar dutela».
Gipuzkoako Batzar Nagusietan, eskola-kirolari buruzko ponentzia espezifiko bat sortu da. Bertan, hezkuntza, kirol eta erakunde-eragileek parte hartuko dute, lurraldean garatu beharreko eskola ereduari buruz duten iritzia emateko eta beren ikuspuntuak azaltzeko.
Azken hiru urteetan 47 santzio jarri ditu Aldundiak
Joan den urtarrilean, Gipuzkoako eskola-kirolaren esparru jakin batzuetan tentsioa sortu zen, eta tentsioa hori elikatzen eta xehetasunak erakusten ari zen azken hiru urteetan. Izan ere, epe horretan, Gipuzkoako Foru Aldundiak 47 santzio jarri zituen, gehienak ekonomikoak (% 96), baina baita baimenak baliogabetzeko (%2) eta jarduerak bi urterako eteteko eta isunak jartzeko ere (%2).
Santzio horiek erantzuten hasi ziren, lehenik administrazio-bidetik, eta, ondorioz, 11 auzi artxibatu ziren, Kiroletako Foru Zerbitzuak kaltetuen argudioak aintzat hartuta. Baina baita auzitegietan ere, Foru Gobernuak beste kasu batzuetan berretsi eta santzio alegazioei jaramonik egin gabe mantendu ondoren: bi santzio, izatez, administrazioarekiko auzien epai bidez baliogabetu ziren 2023an.