Hezkuntza eraldaketaren ikasturtea iritsi da. Ostegunean eta ostiralean milaka ikasleri harrera egin zieten Euskal Autonomi Erkidegoko eta Nafarroako ikastetxeek. Ikasle batzuk pozik, beste batzuk ez hain pozik, motxilak hartu eta ikaskideekin elkartu ziren berriz ere, udara ostean. Berezia izaten da eta irudi politak ikusi ziren lagunak elkartu zirenean ikastetxeetako sarrera eta jolasguneetan. Besarkadak, irribarreak ahotan, ongietorriak... azken bi hilabeteetan izan dituzten oporrak bata besteari kontatu ondoren sartu ziren geletara. Horrela hasi dute ikasturtea Urumea bailarako ikastetxeetan. Hori bai, lehendabiziko eguna aurkezpenetarako erabiltzen denez, hasiera ez zen maldan gora egin.
Irakasleak hilaren 1ean hasi ziren eta, Haur Hezkuntzan eta Lehen Hezkuntzan, guraso edota aiton-amonek utzi zituzten eskolan ikasleak. Bigarren Hezkuntzakoek ez zuten inoren laguntzarik behar izan ikaskideekin elkartzeko.
Kurtsoa hasi aurretik ikastetxeak eta irakasleak azken hezkuntza erreformara, Lomloera, egokitu behar izan dira. Aldaketarik esanguratsuenak honako hauek dira: etengabeko ebaluazioa, gaitasunen araberakoa eta zenbakizko notarik gabekoa; egoera horren ondorioz, ikasgeletan aritzeko modu berriak gauzatu behar dira, eta eskola magistralek, irakasleek bakarrik partehartzen dutenek, ez dute lekurik izango.
Lomloea erreforma nahitaez bete beharrekoa da
Lomloe, azken hezkuntza-erreforma, nahitaez bete beharrekoa izango da gaurtik aurrera derrigorrezko irakaskuntzako ikasturte guztietan; izan ere, 2022-23an ikasturte bakoitietan aplikatu zen, eta orain bikoitietan ere aplikatuko da. Erreforma berriarekin, aldaketarik esanguratsuena ebaluazio berria jarraitua eta gaitasunen araberakoa izatea da. Euskal ikastetxe askotan urrats horrek ez du aldaketa esanguratsurik eragiten. Ikastetxeetako arduradunek diotenez «aldaketek denbora beharko dute eta ezin dira ikasturte batetik bestera egin, orain irakaskuntza edukietan oinarrituko baita».
Agur 0tik 10era bitarteko notei
Batxilergoan izan ezik, ikasleak kalifikatzeko modua berriz ere gutxi, nahiko, ongi, oso ongi eta bikain izango da. Berritasuna da ez dela puntuaziorik egongo, eta, beraz, desagertu egin dira 0tik 10era bitarteko notak. Gainera, ikasleen balorazioa ez da azterketan bakarrik oinarrituko, eguneroko lana ere kontuan hartuko da. Berrikuntza horrek aldaketak eragingo ditu irakasteko moduan.
Ikastetxeetan ohartarazi dute legeak proposatzen dituen aldaketak ezin direla ikasturte batetik bestera egin, eta denbora beharko dutela, ez baita erraza edukietan oinarritutako irakaskuntza batetik gaitasunetara igarotzea.
Ahots batzuek ohartarazi dute formetan fokua jartzeko arriskua dagoela, edukien kaltetan. «Egiten jakiteko, lehenik jakin egin behar da. Ez du esan nahi soilik buruz ikasi behar denik, baina ezagutzak transmititzea da gure lana eta helburua».
Haurreskolen doakotasuna
0-2 urte bitarteko zikloa doakoa da ikasturte honetatik aurrera Haurreskolak partzuergoaren barruko ikastetxeentzat, eta horrek %55 haunditu ditu izen-emateak.
Ikasturte honetatik aurrera, Opus Deiko ikastetxeak, sexuen araberako segregazioa zuten bakarrak, mistoak izango dira Lehen Hezkuntzako lehen mailatik aurrera.
Irakaskuntzan digitalizatzea lehentasunezkoa da. Joan den ikasturtean irakasleek gaitasun digitala egiaztatu behar bazuten A2 egiaztatuz, curriculuma B1 batekin handitu dezakete. Horri gehitu behar zaio ikasleentzako tresna digitalen aldeko apustua. Bestetik, eskola digitalizazioan aitzindaria den Suediak eskoletako testuliburuetara itzultzeko pantailetan egiten den inbertsioa geldiarazteko erabakia hartu ondoren, eztabaida irekia dago gizartean.
EAEn 361.500 ikasletik gora Haur Hezkuntzatik Lanbide Heziketara
Euskal Autonomi Erkidegoan, Haur Hezkuntzatik Lanbide Heziketara, 361.500 ikasle baino gehiagok hasiko dute ikasturtea. Eskolarako buelta Haur Hezkuntzan ikasle gutxiagorekin iritsi da, jaiotza-tasaren krisiaren ondorioz (irakasleen plazak 600 gehiago daude) eta sare publikoan Haur eta Lehen Hezkuntzako ratioak murriztu egin dira.
Gainera, aurtengoa da hiru urtetik aurrera ingelesa irakatsiko den lehen urtea. Haur Hezkuntzan, jaiotza-tasak behera egin duenez, ikasle kopuruak behera egiten jarraitzen du. Baina etapa horren barruan, Haur Hezkuntzako lehen zikloak (0-2 urte) %2,42ko hazkundea izan du, ziurrenik Haurreskolak Partzuergoaren zerbitzua doakoa izango delako. Etapa honetako 3-5 urteko zikloak %3,92ko jaitsiera erakusten du, aurreko ikasturtearekin alderatuta. Lehen Hezkuntzan, ikasleen beherakada %2,42koa izan da ikasturte berri honetan. DBHn eta Batxilergoan, zifra globalek hazkunde txikiak izan dituzte ikasle kopuruan: +%1,89 eta +%0,95, hurrenez hurren. Gipuzkoan 1.700 ikasle gutxiago dago aurten.
Profesional gehiago eta ratio gutxiago
Errealitate hori gorabehera, sare publikora bideratutako giza baliabideen hazkundearekin hasi da ikastaroa, gehiengo sindikalarekin lortutako langileen akordioari esker. Zehazki, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan 374 profesional gehiago daude aurreko ikasturtean baino; Bigarren Hezkuntzan, berriz, 227 profesional gehiago daude (DBH + Batxilergoa), hau da, guztira 601 plaza gehiago lanaldi osoan 2023-2024 honetan.
Igoera hori berrikuntzako arduradunak, aholkulariak eta orientatzaileak, ingeleseko irakasleak (Haur Hezkuntzan eta Lehen Hezkuntzan) edo Hezkuntza Bereziko irakasleak (pedagogia terapeutikoko 53 irakasle gehiago) ugaritu direlako gertatu da, batez ere. Gainera, talde gehiago daude DBHn eta Batxilergoan. 601 horiei hezkuntza-laguntzako 87 espezialista gehiago gehitu behar zaizkie.
Nafarroan guztira 113.136 ikasle eta irailaren 11n itzuliko dira ikasgeletara
Nafarroan ere hasi dute ikasturtea ikastetxe askotan, baina ikasgeletarako itzulera irailaren 11n izango da. Guztira 113.136 ikasle joango dira Nafarroa osoko ikastetxeetara, horietatik %67 (75.828) sare publikoan.
Gogoratu behar da 23/24 ikasturte honetan Haur eta Lehen Hezkuntzako 144 ikastetxe publikok lanaldi jarraitua dutela, 25ek lanaldi zatitua eta 1ek lanaldi malgua. Itundutako lanaldiaren aldetik, 36k lanaldi zatitua dute, 13k lanaldi jarraitua eta 3k lanaldi malgua.
2024-2025 ikasturtean, Nafarroako ikastetxe guztietako eskola-jardunaldiaren modalitatea eskola-jardunaldi zatitua izango da, publikoa zein kontzertatuan Lanaldi desberdina (malgua edo jarraitua) ezarri nahi dutenek oraindik onartzeke dagoen foru agindu berrian jasotako prozedura eta bozketa sistema aktibatu beharko dute.
Itzulera hamarkadako
garestienetakoa izango da
Eskolarako itzulerarako atzerako kontaketa amaituta gastuak sortzen dute buruhasutea. Familia asko ari dira karteretako dirua prestatzen ilabete honen etorrerak dakarren ordainketarako. Hainbat azterlanetan islatutako aurreikuspenen arabera, aurten txikienen ikasgeletara itzulera hamarkadetako garestienetakoa izango da, iazkoa ere gaindituz, urte hartan errekorra hautsi baitzen eta ikasle bakoitzeko 418 eurokoa izan baitzen EAEn, Estatuko bosgarren garestiena, eta 443 euro Nafarroan, bigarren garestiena.
Eta badirudi zenbateko horrek gora egiten jarraituko duela aurten ere. Banqmi finantza atariaren arabera (Euskadin ikasle bakoitzeko 422,8 euro itzuliko dira ikastetxera). Kopuru hori aurreko urtean baino 4 euro gehiago besterik ez bada ere, Euskal Autonomia Erkidegoa da erkidego garestienetako bat, Estatuko batez bestekoaren (410 euro ikasleko) oso gainetik. Nafarroan ere gora egingo du, Nafarroa, 447,4ko batez bestekoarekin. Nafarroan eta EAEn ez dago kenkaririk familiek eskolara bueltari aurre egiteko.