Xarobeko inauteri «autentikoak» gogoan, Maitere Miner izendatuko dute alkate

ARGAZKI ALBUMA: Xarobe kafetegiko Inauteriak (1994-1998)

«Autentikoak ziren Xarobeko antzerkiak Inauterietan, eta jendea zain egoten zen, urte horretan zer egingo ote zuten», dio Kaxko elkarteko Pili Lu­jan­biok. Berak bezala, ondo go­go­an izango dituzte herritar askok, Xarobe kafetegi aurrean egin zituzten montajeak, 1994-1997 bitarteko Inauterietan.

Baina ondo gogoan izango dute, baita ere, kafetegiaren be­raren goxotasuna. Eta astear­tean, Karmen jaietan, Kaxko­ko alkate izendatuko dute, Xarobeko gidari izan zena: Maitere Miner Aranburuk hartuko du alkate makila, eguerdian.

Orduan aurkitzen ez ziren produktuak, Xaroben

Osiñaga auzoko Xarobe base­rri­an jaio zen Maitere Miner, 1941ean; «gosearen urtean, bai­na nik goserik ez nuen pasa, ikusi besterik ez dago!», kon­tatu du barrez. Txiki-txikitatik aritu zen, merkatari lanak egi­ten: aitarekin etortzen zen Her­nanira, txerrikumeak saltze­ra; eta amona gaixo zegoela eta, esnea saltzera ere bai Plazara, astoarekin. «Marmitak ezin jai­tsi aritzen nintzen!», dio.

Zortzi urtez egin zuen lan Zikuñaga papeleran, eta Joxan Ruizekin ezkondu ondoren, Carrerora mugitu zen bizitzera aurrena, eta Etxeberrira gero, seme-alabekin dagoeneko. Eta 1983an erosi zioten, Joxanen ai­tari, Xarobe kafetegia izango zen lokala; ordura arte Zapa­te­ria Ruiz zena.

«Ezin genuenez konpetitu beste supermerkatuekin, kuti­xiak ekartzen genituen. Txo­ko­lateak, pasta italiarra, mun­du­­ko txoko askotako kafea, gai­leta bereziak, mermeladak, tu­rroiak, trufak... Orain no­nahi aurkitzen direnak, baina or­du­an ez zeudenak. Panetto­nea, guk ekarri genuen aurre­nekoz Hernanira. Eta helatu, batido eta zumo naturalak ere egiten genituen. Produktu na­tu­ral eta onekin egiten genuen dena, kalitatezkoa, eta jen­de­ak esti­matzen zuen», gogoratzen du Arantzazu Ruizek, Maitere eta Joxanen alabak.

Eta nabarmendu du, beze­roak zirela «dendako onena. Ez zaigu inoiz ezer falta izan, ezta goxoki bat ere. Eta jende asko etortzen zen gosaltzera, orduan Esnal eta gu baikinen horrelako toki bakarrak. Gai­ne­ra, alkoholik gabeko kafe­te­gia zenez, emakume asko etor­tzen ziren, gustora asko, beste tabernetara sartzen ez zirenak». Eta Maiterek gehitu du: «diote, emakume asko dauden tokian, kafe ona dagoela!». 

20 urtez, milaka istorio

2003an utzi zuten arte, 20 urtez  mi­laka istorio eta anekdota pi­latuko zituen Xarobek, baina Inauterietakoak dira gogora­tue­nak: «Berriak elkarteak gaia jartzen zuen, eta horrekin egi­ten genuen montajea. Aurre­ne­ko urtean sorpresaz hartu zuen jendeak, baina guk ere ez genuen espero, horrelako ha­rre­ra izango zuenik».

1994an izan zen estreina­koa, eta New Orleanseko jazz klub bat irudikatu zuten: «piano za­har bat jarri genuen, eta gai­ne­rakoak saxofoi eta tron­pe­te­kin. Musika altabozetatik ze­to­rren, guk itxura bakarrik egi­ten genuen, baina pieza luzeak zi­ren, eta ezin des­kan­tsatu! Gai­nera, batere entsaio­rik gabe ateratzen ginen an­tzeztera».

Beste lau urtez egin zuten montajea. Mexikarrak 1995ean, kantina bat, El chaparral, Pla­za Garibaldi... irudikatuta. Tele Xarobe 1996an, egurrezko tele­bista haundi bat egin, eta ba­rruan pailazoak sartuta: «jen­de pila bat elkartu zen aurrean, pailazoen abestiak kantatzen!». Aranoko Inauteriak 1997an, Za­hagi Dantza eginez, Plaza Be­­rrira ere jaitsita, Aranotik eka­rritako zahagi eta jantziekin. Eta azkenik, Beattlesak 1998an: «esaten da, Beattlesak bost ote ziren hasieran... Ba hala izan­go ziren, Xaroben bost azaldu baitziren!». Urte guztietako ar­gazkiak gorde dituzte, eta ho­rietako batzuk, ikusgai daude www.kronika.eus web orri­an.

Montaje horietan, noski, ez zuten huts egiten Joxan?Ruizek, Arantzazu alabak, eta Joxe Le­onek, Arantzazuren senarrak. Haiek ere jasoko dute ome­nal­dia, asteartean. Joxanek, bere­zi­ki, betidanik izan du horre­la­koetarako sena. Xalaparta koa­drila, txaranga eta elkar­te­aren sor­tzaileetako bat, saltsa guz­tietan aritu da. Carreroko fa­bri­kan eta Panificadoran lan­gile, eta futbol entrenatzaile, zientoka aldiz mozorrotutakoa da: 1990etik gaur arte atera da San Joan Konpartsan; eta Inau­terietan, Xaroben ez ezik, Beti Alperrak koadrilaren kon­par­tsan ere ateratzen zen.

Eguzkiko Yolanda Castillori ere, omenaldia etzi

Eta haiekin batera, omenduko dute Yolanda Castillo Idigoras ere, Eguzki dendako gidari izan zena, 2017an jubilatu zen arte. Londresen eta Bartzelo­nan ikas­taroak egin ondoren, Her­na­ni­ra etorri zen 1977an, Jesus se­na­rra Aranoko Igoera ba­te­an ezagutu ondoren. Ileanpain­tzai­le hasi zen, Jesusen fa­mi­lia­ren Eguzki drogeria eta per­fumerian; eta 40 urte egin ditu bertan: «oso be­ze­ro ger­tu­ko eta fidelak izan ditut, fa­mi­lia bat bezala ginen. Oso esker­tuta na­­go haiekin. Asko kos­ta­tu zait ju­bilatzea, asko maite nitue­la­ko denak», dio berak.