Abenduan iragarri zuen Lehiaren Euskal Agintaritzak, 2016tik aurrera egindako ikerketa batek frogatzen zuela «Gipuzkoan, gutxienez, 1988tik zebilen enpresen eta elkarte profesional baten kartelak prezioak ebatzi eta ibilbideak banatzen» zituela. Eta hala berretsi du, hainbat sententziaren bidez, Euskal Herriko Justizia Auzitegi Gorenak (EHJAG). Horietako bat da Autobuses Garayar S.A. enpresak Lehiaren Euskal Agintaritzaren aurka jarritako helegitea ebazten duena.
Autobuses Garayar S.A.k errekurtsoa aurkeztu zuen administrazioarekiko auzi-prozesuen Aretoan, Lehia Agintaritzak abenduan egindako erresoluzioaren aurrean. Horren arabera, «hamazazpi autobus-enpresa zigortu zituen arau-hauste bakar eta jarrai oso larriagatik [...], eta 47.940,27 euroko zigorra jartzen zioten erabilera bereziko garraio erregularreko (publiko eskolarra eta kolektibo pribatuak) eta lineaz kanpoko zerbitzuko garraioak, modu berean zigortua izan den AVITRANSen (Asociación Empresarial de Transportes Interurbanos de Viajeros de Gipuzkoa) barruan antolatuta».
Helegite horri erantzuna eman zion EHJAGek, 2019ko otsailaren 21eko 49/2019 sententziarekin.
«Partzialki» onartuta
Sententziaren arabera, «partzialki» onartu zioten errekurtsoa Autobuses Garayar S.A.ri; izan ere, EHJAG onartzen du zigorraren kopuruaren «arrazoitzea eskasa» dela. Hau da, arau-haustea izan zela onartzen du, eta beraz, dio frogatuta daudela Lehiakortasunaren Eskubidearen Legearen 1. artikuluaren arau-haustea «oso larria» izan zela. Eta berresten du, 17 autobus-enpresen artean zegoela Autobuses Garayar S.A. ere. Baina ez dago ados Lehiaren Euskal Agintaritzak ezarri dion zigor ekonomikoaren kalkuluarekin.
Sententziaren arabera, enpresak adierazi zuen «arrazoitzea eskasa zela»; izan ere, «azalpenek ez dute ezagutzen uzten, zergatik parte-hartze baxuagoarekin (%0,38), aplikatzen zaion %1,41eko zigor-tasa». Eta EHJAGk onartzen du: «Erresoluzioan ezin da ondorioztatu zeintzuk izan diren parte-hartze kuotak eta zigor-tasak ezartzeko irizpideak; horrek babesgabetasuna sortzen du».
Autobuses Garayar S.A. enpresaz gain, beste zortzi garraio-enpresa daude egoera berean, hau da, jarriko dieten isuna berriro kalkulatzeko zain.
Hori horrela, Euskal Herriko Justizia Auzitegi Gorenak eskatu dio Lehiaren Euskal Agintaritzari zigorrak, berriro ere, kalkulatu ditzala eta egin dezala «Lehiakortasunaren Babeserako Legearen 63 eta 64. artikuluek ezartzen duten moduan». Hau da, zigorrak ezin izango du izan enpresen urteko fakturazioaren %10a baino haundiagoa. Gainera, kontuan hartu beharko du arau-haustea 1988tik 2015era bitarte luzatu zela, hau da, 26 urtez.
Hortaz, zigorrak aldatu egingo dira, eta Autobuses Garayar S.A.ren kasuan, baliteke aurrekoa baino baxuagoa ez izatea, sententziak adierazten duenaren arabera: «hasiera batean Autobuses Garayar S.A. enpresaren zigorra 339.438 eurora arte iritsi ahal izango litzateke, ezarritako 47.940 euroak baino altuagoak».
Egoera berean, beste zortzi
Autobus-enpresen kartela osatzen zuten 17 enpresetatik, Autobuses Garayar S.A. enpresaren egoera berean daude, beste zortzi enpresa; hau da, partzialki onartu diete errekurtsoa. Horiei ere, berriro kalkulatu beharko die zigorra, Lehiaren Euskal Agintaritzak. Honakoak dira: Arteondo autobusak, Irun-Hondarribia Hiri Busa, Aizpurua Autobusak, Urpa, Avitrans, Gure Bus, Pesa eta Unitravel.
Aldiz, Alustiza Bidaiak, Iparragirre, Bengoetxea Autobusak, Goierrialdea eta Tolosaldea Bus autobus-enpresen isuna konfirmatu egin du EHJAGk, eta beraz, haien errekurtsoak deuseztatu egin ditu, guztiz.
Goierri Busen isuna, aldiz, 7.534 eurora murriztu du.
Escudero Anaien eta J. Apaolaza Autobusen berri ez dute eman publikoki, oraindik.
Kalkulu berriaren zain
Sententzia jasota, 30 eguneko epea izan dute enpresek kasazio-errekurtsoa jartzeko. Bitartean, Lehiaren Euskal Agentziak berkalkulatu beharko ditu isunak, betiere, EHJAG-ren proposamena kontuan izanda.
EHJAG-REN ISUN PROPOSAMENAK
- ALUSTIZA BIDAIAK: 23.902 euro (konfirmatuta).
- ARTEONDO AUTOBUSAK: 81.888 eurora arte.
- IRUN-HONDARRIBIA HIRI BUSA: 237.019 eurora arte.
- AIZPURUA AUTOBUSAK: 318.331 eurora arte.
- DIEZ AUTOBUSAK: 44.941 euro (konfirmatuta).
- AUTOBUSES GARAYAR S.A.: 339.438 eurora arte.
- IPARRAGIRRE AUTOBUSAK: 49.281 euro (konfirmatuta).
- URPA: 63.819 eurora arte.
- AVITRANS: 20.000 eurora arte.
- BENGOETXEA AUTOBUSAK: 19.396 euro (konfirmatuta).
- GOIERRI BUS: 7.534 euro.
- GOIERRIALDEA: 53.394 euro (konfirmatuta).
- GURE BUS: 68.241 eurora arte.
- TOLOSALDEA BUS: 77.071 euro (konfirmatuta).
- TRANSPORTES PESA: 277.800 eurora arte.
- UNITRAVEL: 62.515 eurora arte.