«Errumanian hotz haundia egiten du Gabonetan, eta txerria jatea ohikoa da»

Abenduan sartzearekin batera mur­giltzen dira Gabon giroan Errumanian, eta horregatik, hemen Gabonei zerbait falta zaiela dio Alex Savu, Hernaniko Txema tabernako jabeak. Horregatik eta... «Hemen iruditzen zait ez direla Gabonak, ez baitu elurrik egiten!».

Hain zuzen, hotz horri aurre egiteko gantza beharrezkoa izaten dutela dio, eta nabari da Errumaniako Ga­bo­ne­tako pla­te­retan. «Hotz haun­dia egi­ten du, eta txe­rria jatea ohikoa da. Aben­duaren 20an txerria hiltzen da, eta horregatik jaten da asko. Horren au­rretik, hilabetez, ezin izaten da haragirik edo ani­ma­lie­ta­tik eratorritako ezer jan; arrautzik ere ez».

San Nicolasetik Papa Noelera
Haragirik jaten ez den hilabete horretan ez du hotz haun­dirik egiten; edo ez hainbeste. Izan ere, San Nicolas edo Mos Nicolae baita, aben­du­aren 5etik 6rako gauean, bere zaldi zu­ri eta bizar zuriari lotuta bezala, au­rre­ne­ko elurrak ekar­tzen dituena. «Gabonak aben­duaren 6an hasten dira, Nicola­e­rekin. Opariak ekar­tzen ditu hark ere; frutak edo txutxeriak».

Bukatu, berriz, urtarrilaren 7aren bueltan egiten direla dio Alex Savuk, eta tartean, hemen egiten diren ospa­ki­zu­nak izaten direla, han ere. «Abenduaren 24an umeak etxe etxe joaten dira, datorren urterako desiorik onena opa­tzeko. Familian eta lagunekin pasatzen da gaua, eta Papa Noel etortzen da. Aben­duaren 24an ez da festara ate­ra­tzeko ohiturarik, nahiz eta pixkanaka aldatzen ari den, hemen bezala. Baina aben­duaren 31n bai».

Dena den, Bucaresteko ohiturez ari da. Izan ere, tokian tokiko tradizioak des­berdinak direla dio, eta asko man­ten­tzen direla oraindik. «Aben­dua­ren 24an, adibidez, kalera ateratzen da kan­tatzera, arropa tradizionalak jan­tzi­ta, eta baten bat mozorrotu egiten da, toki batzuetan ahuntzaz eta bestetan hartzaz».

Amaren faltan...
Giro horren faltan, etxeko errezetaren bat gogora ekartzea, onena! «Umetan ez zitzaidan gustatzen txerria hiltzen ikus­tea, baina bai familia guztia elkartzea. Gi­zonek txerria hil, erre eta mozten zuten, eta andreek jakiak prestatu. Dena etxean prestatzen da». Plater horien ar­tean, zaila egiten zaio bat aukeratzea: piftie (txerri hanka eta mingainarekin egin­dako gelatina, barruan haragia duena), ciorba de perisoare (txerri albon­di­ga zopa), cozonac bizkotxoa... Sarmalea  au­ke­ratu du. «Ama hemen balego hobe! Ni ez naiz batere sukaldari ona!», ai­tor­tzen du. Saiakera eginda, ordea, etxeko goxo­ta­suna nabarituko da, seguru, hotz haun­dirik gabe ere gustora hartzen dena. 

ERREZETA: SARMALE (AZA HOSTOTAN BILDUTAKO HARAGIA)

OSAGAIAK:
= Kilo eta erdi aza hosto.
= Kilo bat haragi pikatu (erdia txerriarena eta erdia txahalarena).
= 2 tipula haundi eta 2 piper gorri.
= 100 gramo arroz.
= 300 gramo hirugihar.
= 5 goilarakada tomate frijitu saltsa.
= 150ml oliba olio birjina.
= 2 erramu hosto, eneldo goilarakada txikia, 
piperrauts beltza eta gatza.
= Ogi xerra bat.
= Limoi zukua.
= Cimbru (espezie errumaniarra) goilarakada txiki bat; horrelakorik ezean, tomilloa erabili daiteke.
= Smântâna (esne krema moduko bat, gazta eta nata likidoaren tartekoa).
= Mamaliga (artoarekin egindako masa, 
polentaren antzekoa).
 

ERREZETA:

SARMALEA BETETZEKO
= Tipulak eta piperrak txikitu eta oliba oliotan goxatu bost minutuz, biguntzen has daitezen.
= Gehitu aurretik garbitutako arroza tostatu, 
itsatsita ez geratzeko eraginez. Arroza adina ur bota, eta sutik kanpo nahastu. Hozten den bitartean eragin, pare bat minutuz, eta gorde.
= Hirugiharra txiki-txiki egin eta haragiarekin nahastu.
= Lehendik uretan busti eta xukatutako ogiari gehitu haragia. Gehitu bi goilarakada oliba olio, eneldoa, gatza, piperrauts beltza, tomatea eta cimbrua. Arroza ere gehitu eta ondo nahastu. 

SARMALEA PRESTATZEKO
= Aza hostoak gatzunetan hobe; bestela, normalak erabili eta gatza bota.
= Aza hosto lodienak moztu eta egosi ura eta limoi zukutan; ez gehiegi, puskatu ez daitezen.
= Xukatu eta lauki zuzenak moztu. Bakoitzaren gainean jarri prestatutako nahasketaren goilarakada bat eta bildu.
= Kazuelan oliba olioa jarri. Soberan geratu diren aza zatiak juliana eran moztu eta kazuela bete. Haren gainean sarmaleak jarri, eta berriro sobratuta azarekin estali. Errepikatu, hiru bat lerro egin arte.
= Ura gehitu sarmaleetara iritsi arte baina hauek estali gabe eta su ertainean berotu, irakiten duen arte. Gero, su txikian eduki bi orduz.
= Bukatzean, utzi pixka batean eta zerbitzatu, smântâna botata eta mamaligak lagunduta.