Gurutze Gorriak kudeatzen ditu Gipuzkoako hondartzetako sorosleak. Aurten, 93 plaza bazeuden ere, 82 lagun aurkeztu dira postuak betetzeko. Sorosleek lan baldintza hobeak eskatzen dituzte, eta apirileko hondartzetako kontzentrazioaren ondoren, hiru greba egun egin zituzten uztailaren 29, 30 eta 31n. Asteazkenetik aurrera, greba mugagabea deitzekotan dira; tartean da Eneko Lujanbio Apezetxea hernaniarra.
Greba mugagabearen ataritan zaudete, baina egin dituzue saiakera gehiago.
Ni nahiko berria naiz. Bigarren urtea dut hau. Beteranoak mugitzen hasi ziren, eta uda bukaeran bilera deitu zuten, berriagoen iritzia ere jakiteko. Gero, Gabonetan, sindikatuetara jo zuten, baldintzak hobetzeko zer egin zitekeen galdetzera. Negua hizketan joan zen, mantso. Eta ikusi genuen zerbait aldatu nahi bagenuen aurtengo udaran izan behar zuela.
Gipuzkoakoak bakarrik ari zarete greban. Zergatik?
Egia esan ez dakit besteetan Gurutze Gorria dagoen. Dakidana da Gipuzkoan udaletxe guztietan Gurutze Gorria dagoela, harremanetan jarri ginela, eta denek ideia berdinak dauzkagula. Deba, Mutriku, Zumaia, Orio eta Donostiakoak berdin gaude. Hondarribia, Zarautz eta Getaria ez dira sartzen gure proba berdinetan. Baina, Hondarribia kenduta, besteek ere egin dute bat deialdiekin. Nahi duguna da hitzarmena aldatu: datozen urteetara begira gutxieneko baldintza batzuk jarri udaletxeek errespetatuko dituztenak, zerbitzua beste enpresa batek kudeatuz gero. Azken batean, udaletxe bakoitzak egin behar du aldaketa. Grebaren helburua ere bada udaletxeei kontu hartzea.
«Zerbitzu minimoak %80ekoak eskatu dizkigute. Arrazoia: salbamendu zerbitzua dela. Baina hala bada, baldintzek ere halakoak behar lukete izan»
Bilerak egin dituzue. Ez da eskaera bakar bat ere onartu?
Kontua da udaletxeak lehiaketara ateratzen dituela baldintza pleguak, eta irabazten duen enpresari, kasu honetan, Gurutze Gorriari ematen zaio dirua, zerbitzua kudeatzeko. Eskatzen duguna da, labur, soldata igoera, atsedenak haundixeagoak izatea (20-30 minutu izaten da bazkaltzeko) eta lanpostu finko etenak sortzea; azken batean udararo aldi baterako langile moduan hartzen gaituzte, eta ez da kontuan hartzen antzinatasuna. Udarako lana izan arren, aukera eduki nahi dugu urtero gu kontuan hartu gaitzaten. Soldata, oinarrizkoa daukagu, eta plusekin, 1.000 euro ingurura iristen da. Alderatzen dugu pistinetako sorosleenarekin; nolatan ez da, gutxienez, berdina? Hitzarmen desberdina daukatelako.
Zerbitzu minimo altuak eskatzen dituzte...
Zerbitzu minimoak %80ekoak eskatu zizkiguten. Arrazoia: salbamendu zerbitzua dela. Baina hala bada, baldintzek ere halakoak behar lukete izan. Soroslerik ez balego, eragina haundiagoa litzateke baina... Kontxan eta Zurriolan bi sorosle gutxiago, eta Ondarretan bat gutxiago aritu ginen. Erabaki genuen bandera gorriak jartzea hiru hondartzetan; ez itsasoaren egoeragatik, baizik eta sorosle gutxiagorekin ezin genuelako segurtasuna bermatu.
Eta asteazkenetik aurrera?
Espero dugu adostasun batera iristea. Eta bestela, hondartzen artean antolatuko gara, zerbitzu minimoak adosteko. Aurrekoan ez ginen ondo antolatu. Bandera gorriak jarri genituen, eta horrek egiten duena da bainua debekatu; uretan sartzen bazara, zure erantzukizuna da. Baina horrek askotan gure alde ez du egiten, askori berdin baitzaie.
Zein dira zerbitzu ohikoenak?
Kontxan, adibidez, egokitutako bainua. Aulki anfibioak dauzkagu, eta deitu eta ordua hartuta, utzi egiten ditugu, eta nahi bada, bainuan ere lagundu. Greba egunean ez zen izan. Zauriak, golpeak, xabiroi ziztadak desinfektatzen ditugu. Larriak badira, Bengoetxeako sorosle puntura bidaltzen ditugu; greban ginela, zuzenean. Ume galduak bilatzen ere laguntzen dugu. Eta gureak ez diren lanak ere hartzen ditugu; Zurriolan, adibidez, polizia lana, ezin dela bainatu esanez. Prebentzioa egin behar dugu, baina bandera eta seinalizazioarekin. Ezin duguna da, udaltzainak bezala ibili.
Erreskatatzea obligazioa da?
Bandera gorria jartzen dugun momentuan, erantzukizuna, zerbait pasaz gero, ez da gurea. Erakusten zaigu aurrena gure segurtasuna bermatu behar dugula; gero, besteena. Baina laguntzeko moduan gaudela uste badugu, saiatzen gara.
Inkontzientegiak izaten gara?
Uste dut jende asko baietz. Lasai dagoenean, ondo, baina korronteak izaten dira. Zurriolan, kai-mutur aldea lasaiagoa da. Korronteak hor sortzen dira, baina olatuak erdialdean. Iaz egun bakarrean 10 erreskate egin genituen. Errespetua galtzen diogu itsasoari.