Euskadiko Auzitegi Nagusiak San Markos Mankomunitatearen 2016ko aurrekontuak baliogabetu dituela-eta, azalpenak emateko prentsaurrekoa eman zuten asteartean, Luis Intxauspe Hernaniko alkateak, Xabier Arregi Usurbilgo alkateak, eta Eneritz Arbelaitz Oiartzungo alkateordeak.
Erabakiak erantzuten dio hiru Udal hauek jarritako helegiteari, eta San Markos Mankomunitatea behartzen du auzibideak eragin dituen kostuak ordaintzera.
Europako erabakiekin bat
Intxauspek azaldu zuenez, «ez da lehen aldia gisa honetako epai bat jasotzen duguna. (...) Espainiako Auzitegi Gorenak 2014ko aurrekontuak baliogabetu zituen. Bigarren aldiz, epaitegiek arrazoia eman digute. Zuzen genbiltzan».
Azaldu zuten 2009tik datorrela kontua. Orduan hasi ziren San Markos Mankomunitateko hainbat herri gaikako bilketa selektiboa egiten, baina «Udalek mankomunitateari egin beharreko ekarpena ez zen egokitu errealitate horretara». Hori horrela, eta «horrek gehien birziklatzen genuen udalerri eta herritarrok kaltetzen zituelako», 2014ko aurrekontuak errekurritu zituzten, eta gauza bera gertatu zen 2015 eta 2016an ere, «EAJ eta PSE-EEko ordezkarien entzungor egiten jarraitzen ziotelako sistema justuago bat martxan jartzeari».
Hiru Udalen ustez, «hondakinak modu jasangarrian kudeatu nahi badira, ezinbestekoa da ondo egiten ari dena saritzea, eta gaizki ari direnak zigortzea, baina kontrakoa gertatzen da». Gaineratu zuten, Europatik datozen arauek ere iritzi hori berresten dutela «Lehengo astean bertan Europako Parlamentuak birziklatzea sustatzeko eta zabortegiak nahiz erraustegiak gutxitzeko erabaki sorta hartu zuen (...). 2015erako hiri-hondakinen %55 birziklatu egin beharko da, eta 2035erako, %65. Halaber, 2035reako hondakinen %10 baino ezingo da isuri zabortegietara».
Elkarrizketarako prest
Hiru Udalek «aspalditik %80 inguruko bilketa selektibo tasak» dituztela aldarrikatu zuten. 2018ko aurrekontuetan «aldaketa txikiren bat» izan bada ere, nahikoa ez dela iritzi zioten, baina epaitegietara joan aurretik, elkarrizketarako prest daudela adierazi zuten.