2001etik bost urtero egiten ditu Euskeraren Kale Erabileraren Neurketak Soziolinguistika Klusterrak eta azkenekoaren emaitzak aurkezten ari dira orain, herriz herri; 2016ko udazkenean egin zituztenak. Hernanin, Belen Uranga Klusterreko kidea izan zen datuak emateaz arduratu zena duela aste batzuk.
Urangak azaldu zuenez, neurketa horien arabera, Hernanin, «kalean entzundako 10 elkarrizketatik 3 izan dira euskeraz, hau da, %29,8a, eta ia 7 gaztelaniaz». Horrek esan nahi du, «erabilerak azken 15 urteotan 2 puntuko igoera baino ez duela izan Hernanin, neurtutako 9 zonaldeak kontuan hartuta».
Zonaldeen artean, desberdintasunak
Hain zuzen, Hernaniren kasuan, bederatzi zonalde edo auzotan egin zituzten neurketak: Erdigunea, Elizatxo-Portu, Larramendi-Lizeaga, Karabel-Zikuñaga, Marieluts-Latsunbeberri, Gartzia-Goldaratz-Karmelo Labaka, Antziola, Sagastialde-Florida-Etxeberri eta Ereñotzu.
Eta horien artean ere, izan dira desberdintasunak. Batetik, %40tik gorako erabilera eman dute Erdiguneak, Marieluts-Latsunbeberrik eta Portu-Elizatxok. Bestetik, %25etik beherakoa, aldiz, Antziolak, Sagastialde-Etxeberrik, Gartzia Goldaraz-Karmelo Labakak, Larramendi-Lizeagak eta Karabel-Zikuñagak. Eta bereziki aipatu dute Ereñotzu, %92,4ko erabilera duena gaur egun.
KALE NEURKETAREN EMAITZA NAGUSIAK
- Kalean entzundako hamar elkarrizketatik hiru izan dira euskeraz (%29,8), eta ia 7 gaztelaniaz. Beste hizkuntza batzuetan erabilera %1,2koa izan da.
- Erabilerak azken 15 urteotan 2 puntuko igoera baino ez du izan Hernanin, neurtutako 9 zonaldeak kontuan hartuta.
- Bi multzo nabarmen bereizten dira Hernanin erabilerari dagokionean. Batetik daude %40tik gorako erabilera eman duten zonaldeak: Erdigunea, Marieluts-Latsunbeberri eta Portu-Elizatxo. Azken 15 urteotan etengabe egin dute gora,
gainera.
- Bestetik daude %25etik beherako erabilera dutenak: Antziola, Sagastialde-Etxeberri, Gartzia Goldaraz-Karmelo Labaka, Larramendi-Lizeaga eta Karabel-Zikuñaga. Azken 15 urteotan emaitza gorabeheratsuak eman dituzte: batzuek gora egin dute, baina beste batzuek, behera.
- Eta aparteko trataera eman behar zaio Ereñotzuri; %92,6ko erabilera eman du auzoak.
- Emakumezkoek gizonezkoek baino gehiago hitz egiten dute euskeraz: emakumezkoen erabilera %32koa izan da, eta gizonezkoena %27,1ekoa. Joera hau mantentzen ari da azken neurketetan.
- Haurrak (2-14urte) entzuten dira euskeraz gehien (%45,2) eta Gazteak (15-25) hurrena (%30,6). Baina kontuan izan behar da beraiek direla ezagutza haundiena dutenak ere. Haurren %90ak badaki euskeraz eta gazteen %85ak ere bai.
- Helduek (26-65) eman duten datua hauxe izan da: %25,9; eta adinekoek (>65), berriz, hauxe: 13,1. Kontuan izan behar da ezagutza-maila ere baxuagoa dela adin-tarte hauetan.
- Azken 15 urteori begira, adinka, hauxe izan da bilakaera: haurrek 3 puntuko igoera egin dute; gazteek 13 puntuko igoera; helduek 2 puntuko igoera eta adinekoek 3 puntuko jaitsiera.
- Haurrek eta helduek elkar eragiten dute. Helduak, tartean haurrik ez dagoenean, hamarretik bi baino elkarrizketa gutxiago dira euskeraz (%16); tartean haurrak daudenean, hamarretik hiru baino gehixeago ari dira euskeraz (%31,4). Haurrak bakarrik daudenean hamarretik 4 dira euskeraz (%40,8); tartean helduak daudenean, haurren hamar elkarrizketetatik bost dira euskeraz (%50,3).
- Ezagutzak azkar egin du gora Hernanin. Une honetan, 2011ko datuak erreferentzia hartuta, %58 inguru dira euskaldunak; %20 baino gehiago ia euskaldunak (ulertu bai baina hitz egiteko zailtasunak dituztenak) eta %20 erdaldunak. Hitz egin eta ulertzen dutenen artean %80 osatzen dute.
- Erabilera haunditzeko tartea eta aukerak haundiak dira.