Orain 20 bat urte etorri zen Hernanira Alan Griffin irlandarra, eta bertako hainbat musikarirekin, Alboka musika taldea sortu zuen. Ez zuen, ordea, inork alboka jotzen. «Hungariako jaialdi batean galdetu ziguten, eta lotsatu egin ginen! Eta haizezko tresnak jotzen zituena ni nintzenez, alboka ikastea egokitu zitzaidan!».
Orain, berriz, albokarako 333 doinu sortu edota bildu ditu Halfway to Hell liburuan; ezagutzera emateko, Albokarien Hernaniko XXIII. Topaketan joko du gaur, 19:30etan Biterin, hainbat lagunekin, eta bihar liburua aurkeztuko du, 11:00etan Milagrosan.
Irlandar bat, albokarako doinuak sortzen. Nolatan?
Duela 30-40 urte, alboka berreskuratu zenean, oso errepertorio murritza zegoen. Pixkanaka, albokariei esker, pizten joan da. Orokorrean, festarako musika tresna izan da, eta kalejira, fandango eta arin-arinak egin dira. Baina errepertorioa haunditzen ere hasi zen, eta gogoa neukan ikusteko ea alboka egokitu zitekeen euskal tradizioko beste erritmo batzuetara, edo Irlanda, Balkanak, Europa Iparraldea edo bestelako folkloreetara.
Alboka tradizionala? Edo sol-ekoa?
Kantu guztiak la menorreko albokarako, tradizionalerako eginak dira. Muga horrekin egin daitekeena ikusi nahi nuen.
333 kantu egin ahal izatea, ez da gutxi!
Bilduman sartu ditut aurretik Sabin Bikandi eta Juan Mari Beltranen liburuetan bildu gabe geratutako Azkueren kantutegiko piezak. Baina liburuaren %90 melodia berriak dira. Eta azken zatiko 30 bat pieza aitzakia dira; euskal narrazio kantuetan interes haundia daukat. Altxor asko daude bertan, nere ustez ezezagunak direnak herritar eta musikarientzat. Musikarik gabe jasotako batzuk hartu eta musika jarri diet, albokarako egokitua.
Eta zenbakia... Obsesio bihurtu zen hau, eta pentsatu nuen zenbaki altu bat jarriz gero, asetuko nintzela! Gainera, 333, piztiaren zenbakiaren erdia: ingelesezko izenburuarekin hitz-jokoa egiteko aukera nuen, AC/DC gogoan... Bromatxo bat!
Urte gutxi dira alboka berreskuratu zela. Liburuak badauka publikorik?
Maitasunez egindako lana da; ez komertziala. Joxan Goikoetxea editoreak ere argi zeukan hori, eta liburuak balio badu egungo albokariek begiratu dezaten, bejondeiola! Onartu behar dena da albokaren historia berria arrakastatsua dela; hiru albokari izatetik, 150era iritsi gara!
Horietako batzuekin joko duzu gaur?
Ezin denak bildu, eta gertuen ditudanak elkartu ditut: Alboka eta Aintzina taldeko batzuk, Beltran, Iosune Marin, Ixiar Jauregi, Haritz Ezeiza... 10 bat!