«Akaso beraiek instintoz egin zuten, ilusioa egiten zielako. Modu batean, pentsatuz, nola ez dela Zahagi Dantzarik izanen aurten? Ba guk eginen dugu. Baina helduontzako, hori baino askoz ere gehiago izan zen; herriko ohitura zahar bat ez galtzeko keinu bat. Lezio bat eman ziguten, ez direla hain umeak eta prest daudela testigua hartzeko», ekartzen ditu gogora aurtengo inauteriak, Ainhoa Ansa alkateak.
Adibide garbi bat izan zen hori; Aranoko haur eta gaztetxoek herriarekiko erakutsi duten maitasunaren adibide bat, hain zuzen ere. Eta hori eskertzeko, eta esateko beraien ahotsa inportantea dela, herriaren etorkizuna direla, Udaletxeko balkoira igoko dituzte gaur, eta txupinazoa botako dute, 11:00etan.
Herrigintza eskolak, aurreneko urratsa
Haur eta gaztetxoak dira etorkizuna, eta dagoeneko, aurreko urtean jarri ziren etorkizunera begira, Aranon. Herrigintza eskolak izan ziren aurreneko urratsa: «helburua zen, haurrek herria ezagutzea, eta beraien eta helduen arteko harremana estutzea, elkar erakutsiz eta elkarrengandik ikasiz. Eta ondoren, haurrei eskatzen zitzaien Aranori zerbait bueltatzea, ikasitako horrekin; izan herritarrei zerbait eskainiz, edota kanpoan Arano ezagutaraziz, eskolan adibidez», dio Ansak.
Horrela, inauteriei buruzkoa izan zen aurreneko herrigintza eskola, eta Aranoko inauterietako materiala, Goizuetako eskolara eraman zuten, bertan erakusteko. Bigarrenean, Suro bisitatu zuten, eta baita gazta egin ere, gero feriara eraman zutena.
Herriko animalia eta landareak ezagutzeko egin zuten beste eskola bat, Burninera bisita barne, eta Urumea ibaia eta inguruak ere ezagutu zituzten hurrengo batean, Iñaki Sanz-Azkue biologoaren eskutik.
Hiru tailer ere izan ziren, data seinalatuetan: kamixeta tailerra, Santioen aurretik, jaiak kolorez betetzeko; talo tailerra San Martinen bueltan; eta gabon kanten tailerra urte bukaeran. Olentzeroa ere egin zuten azken horretan.
«Zahagi Dantzarekin, lezio bat eman ziguten haur eta gaztetxoek; ez direla hain umeak eta prest daudela testigua hartzeko», gogoratzen du Ainhoa Ansak.
Aurten, jarraipena: Haur Kantari jaialdian parte hartzea, konposta tailerra...
Aurreko urtean hasitako bideari, jarraipena eman diote aurten, nahiz eta ez izan herrigintza eskolen izendapen horrekin. Horrela, Haur Kantari jaialdian hartu du parte Aranoko taldetxo batek aurten, eta konposta tailerra ere egin zuten.
Planifikatu gabe etorri zena, Zahagi Dantzarena izan zen. Antzerkia egiteko, testigua hartzeko inor ez zegoela zirudienean, inauterietan Zahagi Dantzarik ez zela izango asumituta zeukatenean, herriko gaztetxoek eman zuten sorpresa: «testigua hartu zezaketenik ere ez genuen espero, eta esku horren bila etortzeko keinua izan zen. Esanahi hori izan zuen guretzat. Akaso beraientzat jolas moduko bat izan zen, baina oso keinu inportantea guretzat», dio alkateak.
Etorkizuneko Arano amestuz: eskola bat, etxe eta jende gehiago...
Haur eta gaztetxoekin landu duten azkeneko saioa, orain gutxi egin dute: Arano amestuz. Udaletxeko ganbaran elkartu zituzten, eta gogora ekarri zizkieten egindako herrigintza eskolak, eta baita inauterietan egin zutena ere: «poza nabaritzen zitzaien, gustora zeudela egindakoarekin».
Gero, herria nola ikusten zuten galdetu zieten, eta ondoren, etorkizunera begira jarri zituzten: nola imaginatzen dute Arano, hemendik urte batzuetara?
Ba mota guztietako erantzunak eman zituzten haurrek. Eskola bat imaginatzen zuten herrian zenbaitek. Eta biztanle gehiago, eta etxe gehiago; baina ez gehiegi, bestela ez litzateke Arano izanen, daukan lasaitasuna galduko luke. Herriaren izaera ere badaukate barneratua, beraz. Zoologiko bat, pistina, jostailu gela bat eta beste hainbat ere imaginatu zituzten, saio horretan. Eta guztiekin, mural bat osatu zuten, gaur ikusgai jarriko dutena herrian, ferian bertan.
Etorkizuneko Arano margotu zuten gaztetxoek mural batean, beraiek imaginatzen duten bezala, eta ikusgai jarriko dute gaur, ferian.
Protagonismoa beraiei, gaurko egunean
Haur eta gaztetxo aranoarrak izanen baitira protagonista gaur, jaietako aurreneko egunean. Txupinazoa botako dute aurrena, eta ondoren, beraiek jokatuko dituzte pilota partiduak, frontoian. Ferian murala erakutsi, eta arratsaldean ere izanen dute zerekin gozatu: jolasak aurrena, txokolatada gero, eta aziendak azkenik
Jaien aurreneko egunean, gaur, beraiena izanen da protagonismoa: txupinazoa, pilota partiduak, jolasak, txokolatada eta aziendak.
«Orain, herriarekiko daukaten maitasun hori alimentatzen jarraitu behar dugu, Aranori etorkizun bat bermatzeko».
«Beraiek Aranon geratzea, herriari etokizun bat bermatzea litzateke»
Belaunaldi baten falta nabari da Aranon, gazteen falta; 13 eta 27 urte bitartekoetan, ez dago gazte talde bat: «gure osaba eta izebek herritik joan behar izan zuten, lanik edo etxerik ez zutelako, eta haien seme-alabena da falta den belaunaldia. Horregatik, oraingo haur eta gaztetxoak Aranon geratzea, herriari etorkizun bat bermatzea litzateke», dio Ainhoa Ansak: «hausnartu beharko dugu, zer eskaini behar dien herriak, hemen geratzeko. Baina espero dezagun, herrirako joera eta herrian geratzeko erabakia hartzea beraiek».
Herriarekiko lotura hori, momentuz badaukate: «astez Hernanin eta Goizuetan denbora asko pasa arren, asteburuan ikusten da lotura estua daukatela beraien artean, eta baita helduekiko ere. Orain, lanean segi behar dugu. Herriarekiko maitasun hori alimentatzen jarraitu behar dugu».
EGITARAUA
GAUR, Feria eta umeen eguna
11:00, Festei hasiera emango dien itxaferua botako dute Udaletxeko balkoitik.
Ondoren, Umeen arteko pilota partiduak.
12:00, Feria eta urteroko tortilla lehiaketa.
16:30, Umeentzako jolasak.
17:30, Txokolatada.
18:00, ARNO ganadutegiko aziendak.
21:00, Norberak ekarritakoarekin herri afaria, musikaz girotua.
BIHAR, Arkume jatearen eta
jubilatuen eguna
Goizean, Arkumea erretzen jarriko da plazan.
11:30, Jubilatuen hamaiketakoa.
14:00, V. Arkume jate herrikoia.
Bazkal ondoren, Kikilisalda fanfarreak jarriko du giroa.
ETZI, Santio eguna
12:00, Arano eta Goizueta arteko ohiko pilota partidua: Aranotik, Huizi eta Lizeaga; eta Goizuetatik, Salaberria eta Apezetxea.
17:30, Aizkora apustua: Aizarnako Luis Txapartegi eta Ezkurrako Moises Gogortza; eta Aurtizko Ander Erasun eta Aranoko Xauxar baserriko Joseba Izeta.
19:00, Bertso saioa: Sustrai Colina, Beñat Gaztelumendi, Igor Elortza eta Alaia Martin.
MEZAK
Bihar, igandea, 11:00etan.
Etzi, astelehena, 11:00etan.
*Arkume jate herrikoirako txartelak aurrez erosi behar ziren.