Hernanin bi obra haundi, epe motzean: AHT eta Urumeako Autobia

«garraioak eta garraiobideek ekonomian sekulako ga­rrantzia dute, eta izango dute datozen 15 urteetan. Donos­tial­deako zonaldean (tartean, Her­na­ni), sektore estrategikoa izango da hemendik aurrera ere». Eusko Jaurlaritzaren hi­tzak dira, Donostialdeako Lu­rral­dea­ren Zatiko Planean esan dituenak. Sektore estrategiko gisa, leku haundia daukate, beraz, errepideek eta trenbideek. Ga­rrantzitsuenak, hiru: Do­nostia­ko Bigarren Saihes­bidea; Uru­mea­ko Autobia, eta Abia­dura Haundiko Trena. Hirurak pa­sa­tzen dira Hernanitik. Eusko Jaurlaritzak dioenez, bi funtzio dituzte garraiobideek: barruko garraioa ibiltzea, eta kanpoko garraioa ibiltzea. Gaur egun, errepide edo trenbide nagusiek bi funtzioak betetzen dituzte, eta aurrerantzean, bereizi egin nahi dira eginbehar horiek. Alegia, izango dira errepideak, Fran­tziatik Portugalera dijoan trafikoarentzat (adibidez). Eta izango dira beste errepide ba­tzuk, adibidez, Andoaindik Do­nos­tiara dijoaztenentzat. Donostial­dean, kanpoko trafikoa ibiliko duten garraiobideak honako hauek dira: Donostiako Bigarren Saihesbi­dea, Abia­du­ra Haundiko Tre­na, eta Urumeako Autobidea. Bes­teak, barruko garraioaren­tzat geratuko dira, datozen 15 urteetan: N1, A8 eta abar.

Urumeako Autobidean, egunean 36.000 ibilgailu

Urumeako Autobideak lau ka­rril izango ditu laster Herna­nin. Hasi Andoainen, eta Ama­ra­raino iristen da Uru­mea­ko Autobidea. Hernaniko tramoan, bi karril ditu, eta Dipu­ta­zioak berehala hasiko ditu obrak, lau karrilera pasa­tzeko. Mandazubitik Oialu­me­ra, men­­di aldetik egingo zaizkio beste bi karrilak; 2,5 kilo­metroko tramoa, hain zu­zen. Lau karril dituenean, espero dute, 36.000 ibilgailu pasatzea hortik, egunero. Etorkizunean, gainera, 6 karril izatera pasa nahi dute, eta orduan 50.000 ibilgailu pasako lirateke, egunero, kalkuluen arabera. Obra horiek 2011 urte hasieran hasiko dira, seguruenera, eta 34 milioi euro kostako dira.

Bigarren Saihesbidea noraino?

Gipuzkoako Diputazioak ez du begi onez ikusi Eusko Jaurlaritzak LZPn aipatutako puntu bat. Jaurlaritzak nahi du, etorkizunean, Do­nos­tial­de­ko Bigarren Saihes­bidea, Oiar­tzungo bailaran barrena, mugaraino iristea, Aiako Ha­rria parkea azpitik zulatuta. Diputazioak adierazi du, berak ez duela obra hori bultzatuko.

AHT: 5,4 kilometro, eta 190 miloi euro Hernanin Abiadura Haundiko Trenak funtzio estrategikoa du, Eus­ko Jaurlaritzaren esanetan. Hernaniko tramoa eta Astiga­rra­gakoa dira garestienak. Her­naniko tramoak, 5 kilometro eta erdi ditu, eta ia 200 miloi euro kostako da. Herna­nin, 365.456 m2 espropiatu dituzte horretarako: 250.000 m2, betiko espropiatuko dira, eta 116.000 m2 aldi baterako (obrak egin bitartean). Guzti­ra, 114 sail espropiatuko dira Hernanin. Tramo garestienetakoa iza­teak badu bere arrazoia. Batez ere, Urumea ibaia eta erriberak harrapatuko ditu tramo ho­rre­tan, eta obra haundiak egin beharko dira: Urumea 3-4 al­diz pasako du gaikaldetik; erribera lurretan, zutabeak oso sakon sartu behar dira, arkai­tza bilatzea ez delako erraza. Tramorik garestiena, hala ere, Astiga­rra­gakoa da. Han, estazioa egin­go dute erriberetan, eta ho­rretarako, Urumea ibaia moztu eta bide berria egin behar zaio. 100.000 metroko plataforma Urnietatik tunelean etorriko da AHT Hernanira (2.157 m). Uban erreka gainean 170 m-ko zubian pasako da. Oindiko magalean lurraren kontra eta agerian joango da metro ba­tzuetan. Handik 780 metroko zubian pasako ditu Altzueta eta Iparragirreko erriberak, eta tunelean sartuko da, 769 m-ko tunela, Akarregi auzoraino. Urumeako Autobia azpitik pa­sako du, eta handik Astiga­rra­gara iritsiko da. Hasieran, Urnietako mu­gan, Gure Ametsa etxe ondoan subestazio elektrikoa egin dezakete, 100.000 m2koa. Eus­kal tramoan 4 subestazio izango ditu AHTk; bat Hernanin.

Renfeko trenari karril berria

Azkenik, trenbide sarean egin­go den beste aldaketa bat da: Renfeko trenkarrilari za­balera aldatuko zaio, neurri in­ternazionala izan dezan. Gaur egun 1,676 m ditu; laster, 1,435 m izango ditu. Oraingo karrila ez da kenduko; hirugarren karril bat jarriko zaio, eta horrela, bi neurritako trenak ibili ahal izango dira. Renfeko karril guztietan egingo dute hori, eta baita kostako trenean ere.

Alegazioak AHTren espropiazioei:

114 sail espropiatuko dira Hernanin Abiadura Haun­di­ko Trena dela eta; guztira, 365.456 m2. Espropia­zio horiei alegazioak jar­tzeko epea bukatu da, azaroaren 16an, hain zuzen. Honakoak dira, alegazio horietan orokorrenak: 
1-Gipuzkoako nekazal lu­rrak zaintzeko egindako estudioak dio, Urumea bailara interes haundikoa dela. Horren ondorioz, besteak beste, Al­tzueta-Iparragirre erriberetan ez da egingo poligonorik.
2-Oindi-Adarra mendilerroak inpaktu haundia ja­sango du: 300.000 m2-ri eragingo die: 1.500 metroan kanpotik joango da, eta 600 metroan tunelean. Traiek­toan, 60 metro zabal harrapatzen ditu. Ur azpiko urei eragingo die, eta zabortegiak beharko dira obra egin bitartean. Tunelaren sarrerak gogor eragingo dio Arrilimoiko errekari.
3-Inpaktua paisajean: Fo­men­tok egindako azterketak dio, inpakturik haundiena Her­nani-Irun zatiak izango duela.
4-Soinu inpaktua: MECSA enpresak egindako azterketak dio, 92-84dB-ko soinua eragingo duela trenak «osasunaren­tzat erabat kaltegarriak».
5-Eletrizitate-indarra nondik hartu: argindar transfor­ma­zio puntuak 4 izango ditu Hego Euskal Herrian, horietako bat Hernanin.
6-Urumea, kaltetuena: Eus­ko Jaurlaritzak berak onar­tzen du. Ur-ekosistema erabat on­da­tuko du, berreskuratzeko au­kerarik gabe. 7 km ibai-on­do­an egingo ditu. 2 km-ko tramoan bi­de artifiziala egingo zaio. Erri­berako lurretan ar­kaitza bilatzeko oso sakon zulatu beharko da. 81 pilare jarriko dira baldintza horietan.