«Prozesu politiko honek, luzera bada ere, independentziara eramango gaitu»

ZIKLO, fase, egoera... politiko be­rria eta Ezker Aber­tza­leak emandako azken pausuak de­non ahotan dabiltza azken al­dian. Horren harira, Natza el­karteak antolatuta, Antxon Etxe­beste ETAko ki­de izandakoak eta Ezker Aber­tzaleko militante historikoak, hitzaldia eman zuen as­teazkenean, Her­nanin. Uda­le­­txeko areto nagusia herritarrez bete zen. Etxe­bestek, Ez­ker Aber­tzalearen historia ekarri zuen gogora, az­ken pausuak ematera nola iritsi den azaltzeko eta ulertarazteko, eta egoera berri ho­netan dituen erronken berri ere eman zuen. Ziklo berri honek errezelo eta zalantza haundiak sortu di­tuen arren, baldintza minimoak badirela dio prozesu po­li­ti­koa gara­tzen hasteko, eta baikorra da. «Bidea ba­dago, ez da bide erraza, baina konbentzituta na­go ha­si du­gun prozesu politiko ho­nek, lu­zera bada ere, inde­pen­­­den­tziara eramango gaituela».

«Ez da beste biderik ez dugulako, nahikoa lortu dugulako baizik»

Ezker Abertzalea ETA erakundetik sortu zela gogorarazi zu­en eta garai berrietara egokituz estrategia aldaketak izan dituela. Hasiera hartan, frankismoaren aurka, matxinada estrategian oinarritzen zen, garai hartan nazioartean na­gusi zen borroka armatu politiko-militar gisa, «herri armatua, inoiz ez zanpatua», lemarekin. Lehe­nen­go ziklo aldaketa, estrategia hartatik haustura estrategiara pasatzean izan zela azaldu zuen Etxe­bes­tek. «Negoziaketa azal­tzen da, baina zerbait estatikoa da. Guk hau dugu, nahi baduzu hartzen duzu edo ez». Bertatik negoziaketa estrategiara egin da salto, negoziaketa ikusirik ga­taz­ka politikoa konpontzeko tresna gisa. «Beraz, gauden fase honetan, estrategian elementu be­rri bat dagoela ikusten du­gu. Ezker Aber­tzaleak apustua egin du: estrategia po­litiko-mi­lita­rre­tik es­tra­tegia politikora pasatze­a, hain zu­zen». Zutik Euskal He­­rrian, Euskal­duna eta Gerni­ka­ko eki­­taldie­tan biltzen da hori. Eta gaineratu zuen: «mes­fi­dan­tza eta kezka sortu di­tuen apustu politikoa da, baina ez da izan zenbai­tzuk esan du­ten bezala, beste biderik ez ge­nuelako, harrapatuak, ga­rai­­tuak geundelako. Ez. Nahi­koa lortu dugulako, baizik. Estra­tegia politiko-militarraren zi­kloa agortu da, eta agortu da lorpen eta emaitzekin». «Urte hauetan irabazten joan garena ikusteko gakoak dira, esaterako, estatuen es­tra­tegia suntsitzaileari eusten jakin du­gula, eta ilegalizazio, kriminalizazioen aurre­­an, gu­re posizio politikoa euskal po­litikako ardatza dela. Esa­terako, erabakitzeko eskubidea, autodeterminazio es­ku­bidea... guk bultzatuta barneratu diren kontzeptuak dira», azpimarratu zuen. Horrez gain, argitu zuen hau ez dela ezeren amaiera, guztiaren jarraipena baizik. «Ezker Abertzalea aurrera doa, inoiz baino pauso sendoagoekin, ikuspegi argiagoarekin eta estrategia definituagoekin, bere helburuak lortzeko: independentzia eta sozialismoa».

Erronka ideologiko, politiko eta sozialak

Ezker Aber­tzaleak hemendik aurrera dituen erronka eta ze­reginen berri ere eman zuen Etxebestek. Erron­ka ideologikoa aipatu zuen alde batetik. Ideologia berreskuratu beharra ikusten du euskal herritar langilea kon­tzeptua indartuz, helburua euskal estatua sortzea izanda. Erronka politikoa ere izan zuen hizketagai. Honen ba­rruan, proiektu politikoa eta prozesu politikoa bereizi zi­tuen. «Ez dira nahastu behar. Lehenengoa aldatu edo lortu nahi den errealitateari zuzendua dago. Ezker Aber­tza­­learen kasuan, independentzia eta sozialismoa. Eta bigarrena errealitatea gestionatzea da, hau da, lortu nahi den errealitaterako politikak garatzea. Biek bat egiten badute irabazi dugulako izango da. Bitartean paralelo eramaten saiatu behar dugu». Prozesuari begira, hiru fase bereizten ditu Etxebestek: ba­kerako fasea, Ger­nikako akordioak biltzen duena litzateke; hau da, gutxiengo demokratikoez hitz egiten da bake egoerara iristeko. Horrek bigarren fasea ekarriko luke: egoera demokratikoa eta normalizazio politikoa. Egoera horretatik, azken fasera pasako litzateke: marko demokratikora. Konpo­bi­deko markoa litzateke, erabakitzeko eskubidearekin. Proze­su politiko guzti honetan elementu garrantzitsua negoziaketa prozesua dela nabarmendu zuen, «beharrezko tresna». Erronka politikoaren ba­rruan, Ezker Abertzaleak badu zeregin garrantzitsu bat Etxe­besteren hitzetan: antolaketa edo berrantolaketa. «Epe motz edo ertainera egin beharreko lana da, alderdi bat sor­tzea. Pertsonalki pentsatzen dut izan behar duela masak osatutako alderdi zabal bat». Bes­tetik, langileriaren mu­gimendu sindikala landu beharra ikusten du eta kasu horretan, Ezker Aber­tza­leak LAB sindikatuaren aldeko apustua egin behar duela dio. «Baita ere aliantza politikak gauzatu behar ditugu eta benetako errealitate soziala aztertu. Eta mapa ideologiko-politikoa eta ekonomikoa garatu», azaldu zuen. Erronka sozialei dagokienez, berriz, teknologia berrietan, gazterian, emakumean eta emigrazioan Ezker Abertza­leak zeregin haundia duela gaineratu zuen Etxebestek.

Euskal Memoria fundazioa hizketagai ostegunean

Natzak antolatutako Na(hi)­tzal­diak programa ostegunean amai­tuko da. Joxean Agirrek Euskal Memoria fundazioaren berri emango du.