«Niretzat garrantzitsuena da, baserria martxan dagoela ikustea»

Noiz hasi zinen fruta-arbolekin lanean?
Gure baserria (Zabalo-enea) be­ti izan da tradizionala; ga­na­du­ak zuen garrantzia. Baina beti izan dugu baita ere sagastia. Sagardoa etxeko eda­ri nagusia zen. Eta orain de­la 20 urte erabaki nuen, ganaduak kendu eta sagastiari ematea lekua. Mahai­ko sa­garrak eta sagardotakoak jarri nituen. Orain udareak, ki­wiak... ere badauzkat.

Zenbat mota dauzkazu bakoi­tzetik?
Mahaiko sagarrak 35 bat ditut eta sagardotakoak 45-50 bat. Uda­reak berriz, 10 bat mota. Denera, 2.500 fruta-arbol.

Horiek guztiak zaintzeak lan haundia emango du.
Lan izugarria da. Urte osokoa. Hobe esanda, urtetakoa. Bil­tze­ko gainera, mota bakoi­tza garai ezberdinean heltzen da. Be­reiz­tu eta onenak biltzen ditugu, brilloa atera banan-banan… Beti one­nak hartzen ditugu, perfektuak direnak. Erosi behar duenak onena nahi du eta ona salduz gero, bueltan etorriko zai­zu.

Laguntzarik izango duzu, ezta?
Bai, familiak, ilobek asko la­guntzen didate bilketan eta gau­za puntualetan. Bestela de­na me­ka­nizatua dago. La­gun­tza, ba­tez ere, bilketarako behar da. Sagardotako sagarrak bil­tzen 10 bat lagun aritzen gara eta mahaitakoetan lauzpabost.

Eguneko zenbat sagar biltzen duzue?
Aste honetan, esaterako, egun batean 1.200kg, bestean 1.500kg… Heldu den sagar mo­taren araberakoa da; izan ere, mota batzuetatik sagarrondo gehiago ditut. Mahai­koak 35 bat mota ditut, baina 5 bat klasetatik ditut sagarrondo gehienak. Bereziagoetatik 3-4 sagarrondo ditut. Egun batzutan 5.000kg ere biltzen ditugu.

Sagarra bi urtetik behin izaten omen da. Nola erremediatu sagar gutxi izaten den urtea?
Sagarrondoa zainduz gero, ur­te­ro ematen du. Eta mahaikoekin hori gertatzen da. Saga­rron­doa orekatu, kimatu egiten da, bakandu, eguzkia sartu dadin inguru osoan. Oreka bilatzen zaio datorren urtean ere indarra izan dezan, lorea izan eta fruta emateko berriz. Hiru pauso dira eman beharrekoak: kimaketa, ba­kan­tzea eta ongarria neurrian botatzea. Horrez gain, sagarrondoari lagundu egin behar zaio eta behar duenean ureztatu. Hori mahaikoekin gertatzen da, arbol enanoak direlako. Sa­gar­dotakoak berriz, frankoak dira, haundiak. Ezin dira ba­kan­du. Lan haundia litzateke. Orduan, urte batean erruz ematen du sagarra, indar guztia gas­tatzen du, eta hurrengo urtean ez du lorerik izaten.

Eta aurtengoa, zer moduzko urtea da?
Aurten sagar asko dugu. Sa­gardotako sagar urtea izan da. Nahiz eta abuztua lehorra izan, sagar polita eta ona etorri da.

Salmentari dagokionez, zuk sal­tzen dituzu zuzenean?
Bai, sagardotako sagarra sa­gar­dogileei saltzen diet eta mahaikoa Behemendiko azokan sal­tzen dut. Azoka ibiltaria da. Hilabeteko lehenengo larunbatean, Eason egoten gara, bigarrenean Hernanin, hirugarrenean Grosen eta azkenekoan Antiguon. Sobran baldin ba­dauzkat denda batzutan bana­tzen ditut: Bretxan, Hernaniko Eroslen... Martin Berasategiri ere eramaten dizkiot.

Zein mota saltzen da gehien?
Hiru klase sagar batez ere. Orain Elstar eta Urre-eztei; azarotik aurrera, Errege-sagarra. 10etik 9, gaziak saltzen dira.

Errentagarria al da?
Norberak zaindu eta salduta ateratzen den etekina pozik egoteko modukoa da. Lan asko egin behar da, baina saltzea da zailena eta nire kasuan, badaukat non saldua. Mota asko dauzkat dendetan ez daudenak eta arrakasta dut. Gainera, nire­tzat garrantzitsuena da baserria mar­txan dagoela ikustea; ez da­goela lurperatua. Gustora nago.

Lan horrek guztiak gainera, badu errekonozimendua, lehiaketa ugari irabazi dituzu.
Azkenekoa, Ordiziako Euskal Jaietan, Fruitu Lehiaketa. Orain dela 15 bat urte azo­ka berezietan parte hartzen hasi nintzen: Zumarraga eta Urre­txun Santa Luzian, Do­nos­tian Santo Tomasetan, Ga­bon aurre­tik Tolosan, urteko az­ken larunbatean Elgoiba­rren, Bergaran…. Kosta zitzaidan pausoa ematea. Lan haun­dia egin behar da, halako azoketan itxura asko zaindu behar da eta inbertsioa haundia da. Azkenean, pausoa emanda, lotsa kenduta, joaten hasi nintzen. Eta orain disfrutatu egiten dut.

Erakusketa bihar, Euskal Jaietan

Bihar, Sagarra eta Sagar­doa­ren Eguna izango da Hernanin, Euskal Jaien barruan Tolareak antolatuta eta Manu Iradi bertan izango da. Iaz bezala, sa­gar­dotako sagar mota ezberdinen erakusketa jarriko du Pla­zan, 10:30etatik aurrera. Azal­du duenez, denetariko sagarrak izango dira: Normandiakoak, Asturiaskoak, hemengoak... 45-50 bat mota. «Jendeak ikusteko eta ikasteko zerekin egiten den sagardoa». Horrez gain, jateko sagarra ere izango du saltzen. Iradiz gain, Erroxali baserriko Mari Carmen Uran­garen sagarrak ere izango dira.