Murgiako gaztelua

Gaztelu honek -Murgiako do­­rrea izenekoak- oso historia zabala du. Astiga­rra­gan dago, herriko elizaren alboan. Itxu­raz, oin errektangularra du eta hiru so­lairu. Erdi arokotik XIX. mendera bitartean, Gipuz­koa­ko senide handienen jaurerria izan zen. Dorre­txea 1457 urtean, En­rique IVaren aginduz erraustu egin zuten. On­doren, 1512 urtean, Fran­tziar armadak berriz ere su eman zion. Eta azkenik, Gerrate karlistetan ere, hainbat sute jasan zi­tuen. Elizarekin bat, kuartel, ospital eta hilerri funtzioak betetzen zituen. Hala ere, jaurerriak asko iraun zuen, eta Gipuz­koa­ko askoren abolizioa bi­ziraun zuen. Murgiata­rre­na, erdi arotik, Astiga­rra­gako inguruetako familia botere­tsuena izan zen. Gaz­telua, antzinako dorre­txea­ren hondakinen gainean eraiki zuten. Joan den mendearen amaieran, eraberritu egin zuten, eta orain­go sa­rrera nagusiaren gainean Mur­giako armarria ageri da. Egun, bertan bizi ez di­ren arren, euren jabetza izaten jarraitzen du. Hala ere, 2000 urte inguruan, lur-eremu zati bat sal­du zen, familiko beste kide ba­tzue­na ere ba­zena. Eta Udalari parkeko za­tirik haundiena eta basoa eman zioten erabilera publikorako. Eliza, apezpiku­tzari eman zi­tzaion.