«Etxeko andreek, rekarderek eta turistek erosten zizkiguten berdurak»

Ixabel Labaka, Ipintza ba­se­rrian jaioa da, 1929ko urta­rri­laren 28an. Gurasoek erosi zu­ten baserria: «Aitak eta koi­na­­tuak erdibana erosi zu­ten. Bi familia ginen. Eta lurrak ere erdibana genituen», azaldu du Ixabelek. Astiga­rra­gako beste hainbat baserrik bezala, erri­be­retako lurrak zituzten eta ba­ratza egiten zuten bertan. «Erriberetan 1.000 metro ge­nituen guk eta osabak-eta bes­te 1.000 metro. Herriko askok zituzten han baratzak. Marke­sarenak ziren lur gehienak eta askok bere lurrak ibiltzen zi­tuzten errentaren truke. Lur ho­riek oso emankorrak ziren».
Erriberetako lurrak ziren, Ergobitik hasi, Juangitenea­tik, eta errekaraino, gaur egun Biurrarena dagoen le­ku­raino. Bidebitarte poligono osoa, baratzaz betea zegoela azaldu du Ixabelek: «Lehen hor zeuden baratzak eta bi baserri: Desierto eta Bidebi­tarte. Bide­bitarte, gaur egun Txingurri dagoen lekuan zegoen».

Neskak izanda, zailagoa
Ixabelen aita gazterik hil zen: «Hiru urte nituenean alargun­du zen ama. Aita hil zen, txi­kiena jaiotzeko zegoela», dio. Sei anai-arreben artean, lau­ga­rrena zen Ixabel. Bi mu­til eta lau neska ziren, eta etxean ia denak neskak izan­da, diru pixka bat ateratzeko oso zaila zutela gogoratzen du. Beraien amak baratzan eta baserrian lan asko egin behar izan zuela azaldu du Ixabelek, familia aurrera ateratzeko.

Donostiara saltzera
Berdura saltzera, Donos­tiara joaten ziren. «Tranbian joaten ginen Donostiara, xextera ber­duraz betea buru gainean jarrita. Egunero, goizeko 06:30ak aldera abiatzen gi­nen. Eta buelta, ahal zen azkarren! Azkar saltzen ba­zen, lehenago bueltatzen gi­nen». Hasieran, Konstituzio plazan saltzen omen zituzten: «Konstituzio plazan saltzen genuen hasieran, amak hara joateko esaten baitzidan. Baina han gutxi saltzen zen, eta halako batean nazkatu, eta Bretxan hasi nintzen», dio.
Berdurak erosten zizkiete­nak, etxeko andreak, rekar­de­rak eta turistak izaten zirela azaldu du. Rekarderek baserri­tarrei erosten zizkieten baraz­kiak eta ondoren, beraiek ga­res­tiago saltzen zuten. Reben­tan ibiltzen ziren. Turistak, berriz, Madrilekoak izaten zirela dio: «Uda partean izaten zen hori. Urteroko kliente batzuk ere izaten nituen, Zaragozakoak. Baina horia erosten zuten». Arrantzaleekin trukea ere egiten omen zuten.

Gobara ere bai
Barazkiez gain, esne pixka bat ere saltzen zuten, eta etxez etxe ibiltzen ziren. «Etxeetara eramaten genien, hartzaileei. Eta handik, beraien arropa zi­kinak hartzen genituen goba­ra egiteko. Goiko itturrin egi­ten genuen gobara. Monjen arropak ere garbitzen geni­tuen. Puxamanta eta guzti! Oraindik gogoratzen naiz ze parrak egiten zituzten neska gazteek puxamantekin», dio parrez. Garai hartan konpresa bezala erabiltzen ziren puxa­mantak. Ixabelek oso oroitza­pen onak ditu gobara egiten zuten garaikoa.

“Hiru urte nituela alargundu zen ama eta lan asko egin behar izan zuen familia aurrera ateratzeko”

Bretxan saltzen aritzen zirenen artean ere harreman haundia egin zuten: «2-3 bazkari egiten genituen urte­an. Oso giro polita izaten ge­nuen. Gure bizimodua horre­laxe zen orduan», dio.
Ixabel 1956an ezkondu zen Manuel Labururekin eta hiru seme-alaba izan zituzten. Ipintza baserrian geratu ziren, Ixabelen anai-arrebek ez baitzuten bertan geratu nahi izan. Ixabelek orain dela 25 bat urtera arte jarraitu du baratzan lanean. Gaur egun, ez dute baratzarako lurrik.

Asko aldatu
Erriberetako aurreneko lurrak saltzen, beraienak izango zire­la dio Ixabelek: «Lurrak sale­rosten ibiltzen zen bati saldu genion. 48 bat urte izango dira. Gerora, Trans­por­tes Tresa jarri zuten han». Lur emankor hai­ek saldu ostean, penarik izan zuten galdetuta, halaxe dio: «Orduan dirurik ez genu­en, oso pobre bizi ginen, eta ba­ra­tza­rako beste lur ba­tzuk ere ba­ge­nituenez, ez ge­ni­on buelta as­­korik eman». Gaur egungo po­ligonoa egingo zenik ez zu­tela espero dio: «Lurrak ez zi­ren kolpera erosi, poligonoa egi­te­ko. Pixka­naka joan dira lurrak erosten eta enpresa eta taile­rrak ire­kitzen. Modu txa­pu­­ze­roan egin da».  Ergobian, Mue­bles Xey ireki zuten garai be­retsu­an. Ergo­biako poligo­noa ere ordutik aurrera sortu zen.
Urte hauetan Astigarraga asko aldatu da Ixabelen ara­bera. Besteak beste, halaxe dio: «Lehen denak ezagutzen gi­nen; kaso egiten ginen kalean, baina orain denak kotxean ibiltzen dira».