Trikitixa Liburua I argitaratu berri du Xabier Solanok. Bertan bere ibilbideko etapa desberdinetako piezak bildu ditu: Etzakit taldekoak, Esne Beltzakoak, Esne Zopakoak… Denera, 12 kanten partiturak aurkitu daitezke, baina liburuaren izenburuak aurreratzen duen bezala, beste liburu batzuk ere etorriko dira kanta gehiagorekin: «Berez, 36 kanta aukeratu ditut eta beste bi liburu argitaratzeko asmoa ere badut. Denak liburu batean argitaratzea garesti xamarra zen eta probatzeko, horrela hastea erabaki dut», azaldu du ereñotzuarrak.
Hurrengo liburuetan, The Solanos eta Fermin Muguruzarekin egindako kantak ere sartzeko asmoa du: «Bigarren liburua osatuagoa izango da. Oraingo honetan, trikitixa puruagoa den piezak daude eta hurrengoetan trikitixa tradizionaletik ateratzen diren kantak izango dira».
Liburua aurkeztu eta Durangoko Azokan salgai egongo zela esan zuenean, trikitixazale askoren aspaldiko eskaria beteta geratu zen, trikitixaren inguruko hainbat web orritan ere halaxe adierazi zuten. Izan ere, ikasle asko eta asko dira Etzakit edo Esne Beltzako kantak eskatzen dituztenak. Solanok ere halaxe azaldu du: «Halako zerbait egiteko eskaria aspaldikoa da. Orain dela 20 bat urtekoa, Etzakiten garaikoa. Baina proiektuarekin orain dela bi urte hasi nintzen».
Abestiak aukeratzeko, sare sozialetan eta musika eskoletan galdetu du Solanok.
Partiturak,bi metodotan
Trikitixa liburu honek berezitasun bat ere badu, kanten partiturak bi metodotan daude: metodo tradizionalean, hau da, solfeo bidez ikasi dutenentzat; eta zenbakizko metodoan. «Orain arteko liburuak begiratzen aritu nintzen eta solfeoko partiturekin eginak zirela ikusi nuen. Jende asko dago, ordea, zenbakiz ikasi duena. Gehienek hala ikasi dutela ere esango nuke. Ni ere halaxe hasi nintzen bere garaian, eta modu batean, hori ere gogora ekarriz, bi metodoak sartzea pentsatu nuen. Hasieran, azalpen txiki bat ere badago nola jo behar den jakiteko. Edozeinek ikasteko moduan», dio Solanok.
Eta partiturak bakarrik ez, argazkiak eta Txuriaren hitz batzuk ere bildu ditu liburuan: «Txuriak azaltzen du hitz batzutan liburua zer den. Hasiera hasieratik letrak egin izan dizkit eta ekipo bat bezala gara. Ezinbestekoa ikusten nuen berak aurkeztea liburua, eta ez nik». Argazki gehienak aurten ateratakoak direla gaineratu du, baina ba omen daude 2003ko Oialumen ateratakoren bat eta baita Etxeberritxo pandero jolea zenarena ere. «Gurekin jo zuen Esne Zopaken eta iaz hil zen. Omenaldi txiki bat bezala sartu dut argazki hori», nabarmendu du Solanok.
Durangon Etzakiteko kideak elkartu eta kontzertu txiki bat eskaini zuten. Halako beste kontzertu bat emateko eskatu zieten, eta berotuta dabiltzala azaldu du Solanok.
Etzakiten kontzertua, 11 urte eta gero
Durangoko Azokan liburuak oso erantzun ona izan zuela azaldu du: «Oso ondo saldu da. Ni egun batean egon nintzen eta egia esan, gelditu gabe aritu nintzen». Liburua ere aurkeztu zuen bertan eta sorpresatxo bat ere eman zuten. Etzakiteko kideak elkartu ziren berriz, 11 urte eta gero, eta kontzertu txiki bat eskaini zuten: «Hitzaldiak ematen diren karpan jo genuen eta goraino bete zen. Etzakiten garai bateko jarraitzaileak eta egungo Esne Beltzako jarraitzaileak gerturatu ziren, orain arte Etzakit zuzenean jotzen ikusteko aukerarik izan ez zutenak. Adin deberdineko jendea elkartu zen. Horrelako beste kontzertu bat emateko ere eskatu ziguten bukatzean eta egia esan, berotuta gabiltza. Asmoa badugu», aurreratu du. Durangoz aparte, orain edozein liburudendatan erosteko aukera dago eta Musika Eskoletan ere zabalduko du. Liburua, 5gora Esne Beltzaren argitaletxearekin argitaratu du. Iaz sortu zuten argitaletxea Gora diskoa kaleratzeko. Urte honetan zehar, beste hainbat proiektu ere argitaratu dituzte.
«Hasieran, Jon Mari eta biok bodetan jotzen genuen»
Trikitixa jotzen 9 urterekin hasi zen Solano: «Aitak bultzatuta hasi nintzen, nik trikitixa zer zen ere ez nekien ordura arte. Aristerrazura eraman ninduela gogoratzen naiz eta han ikusi nuen aurreneko aldiz. Villabonan hasi nintzen, Martin Musika Eskolan eta gero arreba ere hasi zen. Han, zenbakiekin ikasten zen trikitixa eta halaxe ikasi nuen. Gero, urte pare batera, solfeoa eta armonia ikasten hasi nintzen Imanol Kamiorekin. Eta Kamio izan da musika erakutsi didana. 15-16 urterekin, berriz, trikitixa erakusten hasi nintzen Kamiorenean eta Martinenean». Eta gaur egun ere, irakasle lanetan jarraitzen du zenbait ikastola eta Musika Eskolatan.
Musikari bezala, Etzakit taldearekin egin zen ezagun Solano, Jon Mari Beasain ereñotzuarra ere tartean zela. 20 urte bete dira taldea sortu zutela eta hasiera haiek halaxe gogoratu ditu: «13 urterekin Jon Mari eta biok bodetan jotzen genun: Jauregin, Fagollagan... horrela hasi ginen eta 1994an taldea sortu genuen. Eta handik 3 urtera, lehenengo diskoa atera genuen». Gerora, beste hainbat talde eta proiektutan aritu da Solano: Lau Itzal taldean (2 disko), The Solanosen (disko 1), Fermin Muguruzarekin (2 disko eta 2 DVD), Esne Beltzan (4 disko) eta Esne Zopak proiektuan (disko 1).
Esne Beltza laster hasiko da disko berria prestatzen. Durangoko azokarako ateratzea da asmoa. Eta orain arte bezala, kolaboratzaile askorekin grabatuko dute.
Muguruzari esker, berriz martxan
Ibilbide oparoa izan du musikari ereñotzuarrak eta orain ere, momentu gozoan dago Esne Beltza taldearekin, besteak beste. Orain arte lortutako guztiari erreparatuz, honaino iristea espero ahal zuen eta zer pentsatzen duen galdetuta, halaxe erantzun du: «Ez naiz atzera begiratzen duen horietakoa; aurrera begiratzen dut beti. Baina egia da zorte asko izan dudala eta oso ondo joan zaidala dena orain arte. Gustora nago». Hala ere, ez dira momentu errazak izan denak: «2003an, dena utzi nuen. Nazkatuta nengoen eta fabrika batean hasi nintzen lanean. Fermin Muguruzak deitu zidan eta berriz hasi nintzen». Esne Beltza taldearekin, 2013 urte bukaeran atera zuten laugarren diskoa, Gora izenekoa. 2014an zehar ibili dira diskoa aurkezteko biran eta denera 60 kontzertu eskaini dituztela azaldu du Solanok: «Alemanian gira egin genuen uztailean eta gero Bartzelonan, Galizian, Madrilen... ibili gara, besteak beste, eta baita Euskal Herrian ere. Eta oso ondo joan da dena. Gaur egun, gauzak dauden bezala, ez gara kejatzen».
Disko berria, Esne Zopa gehiago eta bigarren liburua
Laster Esne Beltzako disko berria prestatzen hasiko direla aurreratu du Solanok: «Durangoko Azokarako aterako dugu bosgarren diskoa. Orain arte bezala, kolaboratzaile askoren partehartzea izango dugu, estilo horri eutsiko diogu. Hori bai, modu bereziagoan grabatuko dugu, baina oraindik zehazten ari gara». Gainera, abeslari eta tronpetista berria dituzte orain. Izan ere, Lonbi eta Patxukoren ordez ari dira Arkaitz Sistiaga pasaitarra, tronpetan, eta Gorka Suaia gasteiztarra, abesten.
Horrez gain, azokarako, Esne Zopaken bigarren diskoa ere ateratzeko asmoa duela dio eta baita Trikitixa Liburua II ere.