Kutxabanken pribatizazioaz hitz egitean, zertaz ari gara?
Jokoan dagoena zera da: Kutxek sorreratik bertatik bere-berea izan duten finantzen gaineko kontrol publikoa eta soziala mantendu eta irabaziak lurraldeko egitasmo sozial desberdinetarako itzultzea, ala kutxa erakundearen, finantzen eta erabakien gaineko norabidea eta erabilera kontrola alderdi politikoek izendatutako pertsona partikularren esku uztea behin betirako. Azken kasu honetan, kutxaren gaineko kontrola hamabost lagunek izango lukete; baita akzioak saldu eta beste pertsona edo erakunde pribatuen esku negozioa uzteko aukera. Ondorioz kutxetako batzarrak desagertu egingo lirateke.
Gipuzkoako Foru Aldundiak egin duen proposamena kutxen sorrerako izaerari eutsi eta kontrol soziala eta publikoa bermatzera letorke; Kutxa Banku Fundazioa izan ordez, Ohiko Fundazioa bilakatzea. Kutxabank Gipuzkoako Kutxak akzioen %32 ditu, eta akzio horien kontrolaren banaketa proposatzen dugu.
Oposizioa ez dator bat Garitanoren alternatiba honekin. Zergatik?
Eztabaida esparru teknikora eraman nahi izan dute, arazoa adituen kontua balitz bezala. Baina, funtsean dagoena da bi eredu sozio-politikoen arteko talka: Euskal troikak, PP-PSOE-PNVk, CCOO eta, pixkanaka, sindikatuen laguntzaz, pribatizazioa eta finantza elitisten esku nahi duten gizarte eredua bata; eta EHBildu ELA, LAB eta eragile sozial nagusienek defendatzen duten eredu publiko eta soziala bestea.
Garitanok noiz azalduko du hau Eusko Jaurlaritzan?
Ez dakigu aukera hori izango duenik ere. Dena den, dagoeneko eztabaida aukera guztiak ezabatu dituzte Kutxetako Administrazio Kontseiluetan. Haien esanetan ez dago Banku Fundazioa bihurtu beste aukerarik.
Nondik dator pribatizazioaren nahi hori?
Espainia mailan aurrezki ku-txetan izandako lapurretei erantzuteko sortutako legea martxan jarri zen EAJ eta PP ados jarriz. Ondorioz, kapital pribatuari ateak parez pare ireki zaizkio gurea bezalako finantza erakundeetan. Baina Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Kutxak ez zeuden Espainia mailako aurrezki kutxa asko bezala, eta, hala ere, trataera bera izan du, interes pribatu eta partidistei bidea eginez.
Pribatizatzera iritsiko balitz, EH Bilduren ustez, zeintzuk izango lirateke ondorioak?
Erakunde publikoek ez dute zeresanik izango. Alderdi politikoek izendatutako pertsonek izango dute gehiengoa banku fundazioan. Pertsona horiek beraien izenean arituko dira soilik, eta ez dituzte inoren aurrean beraien erabakiak zuritu beharko. Gure ustez, eredu honek arrisku haundia du ustelkerirako eta mesedekerirako.
Zertan eragin dio Gipuzkoari Kutxabank sortzeak?
Adibidez, estatu mailako bulegoetako langile asko hemengo bulegoetan ari dira lanean, eta inork ez daki euskaraz. Urtetan egindako lana pikutara joan da. Bestalde, Kutxabanken erabaki guztiak Bizkaian hartzen dira, BBK-k %50etik gorako partaidetza duelako. Horrez gain, azken urteetan Kutxa Gipuzkoako enpresa garrantzitsu batzuetan zuen kapitala saltzen ari da (CAF, Ibermatica, Euskaltel…) eta Espainia mailako enpresetan ari da inbertitzen: Caja Sur, Sareb, Neinor, Cia, Promotora del Estrecho... Erabaki honekin hemengo ekonomia ahultzen da, eta kanpokoa indartu.
Kutxabankeko batzarkide izanda, nola bizi duzue egoera?
Harrituta. Gipuzkoan EAJ ez da iristen EH Bilduk Kutxako batzarrean duen ordezkaritza erdira ere, eta botere osoa hartu du, zirrikitu lotsagabe eta legez zalantzazkoak diren neurriak hartuz. Epaitegietan salatu ziren, eta oraindik argitzeke dago kontua. Guk ez dugu sosik kobratzen, eta ikusitakoak auzo lotsa eragin digu. Edozer gauza egiteko prest egon dira boterea lortze aldera.