8 apellidos vascos pelikularen izenburutik abiatuta, 8 euskal baserri izeneko ekimena jarri dute abian Gipuzkoako 8 baserrik, Enba sindikatuak bultzatuta. Tartean da Astigarragako Alberro barazkiak. Xabier Alberrok halaxe azaldu du: «Gaur egungo baserriak nolakoak diren erakutsi nahi diegu herritarrei, gure lana zein den, baserritarrek duten garrantziaz konturatu daitezen. Gure ikuspuntua eta bizimodua erakutsiko ditugu».
Ate irekien jardunaldia izango da. Hau da, 8 baserri horiek ezagutzeko aukera izango da. Baserri bakoitzak produktu desberdina lantzen du: esnea, arrautzak, haragia, txakolina, sagardoa… Uztailaren 3an izango da, goizez, eta parte hartu nahi dutenek izena eman behar dute, ze baserri ezagutu nahi duten adieraziz. Gaur da azken eguna.
Eusko Label eta Euskal Baserriko barazkiak, Alberron
Alberro familiak barazkiekin egiten du lan eta beraien lanaren prozesu guztia azalduko dute ekimen honetan. Dauzkaten baratzak ere erakutsiko dituzte. «Jendeari erakutsiko diogu ze lan egiten dugun, nola, ze barazki dauzkagun… Gure ekoizpen nagusia erakutsiko dugu: Gernikako piperrak, tomatea eta Ibarrako piparra (guindilla)», azaldu du Alberrok. Jendea harrituta geratzen dela ere nabarmendu du: «Negutegiak ikusita, adibidez. Neri esan izan didate: “Ez nuen espero baserritarrek horrelako teknologia erabiltzea”. Baserritarren artean ere teknologia asko sartu da. Urnietako negutegian, esaterako, biomasa sistema erabiltzen dugu berotzeko. Toki guztietan bezala, teknologia asko sartu dugu gure nekazal ustiapena ahalik eta errentagarriena izateko. Garai batean gasoilarekin egiten zuten, imajinatu ze irabazi atera behar duzun hortik. Gainera, ingurumen aldetik ere, ekosistemari ez diogu kalterik egiten sistema honekin. Kutsadura, zero».
Alberron ekoizten dituzten barazki guztiak, bertakoak dira. «Horregatik dauzkagu Eusko Label eta Euskal Baserri ziurtagiriak. Eusko Labelek adierazten du baita ere, kalitatea». Zigilu horiek behar beharrezkoak direla gaineratu du: «Jendeak jakin behar du bertakoak direla. Bezeroek ikusi behar dute berezitasun hori. Baserritar profesionalok zigilua behar dugu gainerakoetatik desberdintzeko».
Produkzio integratua, elikagai seguruagoak eta osasuntsuagoak ekoizteko
Produkzio integratua deiturikoan ere sartuta daude Alberron. «Hori zer den ez daki askok. Elikagai seguruagoak eta osasuntsuagoak ekoiztu eta kontsumitu ahal izateko alternatiba berri bat da, ingurumena errespetatuz. Produkzio naturalaren baliabide eta mekanismoak gehiago erabiltzearen alde egiten dugu. Eta dena superbisatua dago. Diputazioko bi teknikari ibiltzen dira. Cuaderno de campo deituriko koaderno bat ere bete behar izaten dugu. Egiten dugun guztia bertan apuntatzen dugu. Sekulako kontrola dugu».
Fauna auxiliarra ere erabiltzen dute. «Hau da, xomorroak sartzen ditugu. Landarearen ekosistemaren barruan sartzen ditugu gaixotasunei aurre egin diezaieten. Adibidez, amona mantangorriek zorriak jaten dituzte. Erleak ere sartzen ditugu negutegian, polinizazioa egin dezaten. Ekoizpen integratuan teknikak ez dira agresiboak. Ama naturak ematen dituen baliabideak erabiltzen ditugu. Gipuzkoan, 30 bat baserri gaude ekoizpen integratuan. Eta pixkanaka baserritarrak horretara goaz, ahalik eta gehien ingurumena zaintzera».
«Ekosistemari lagundu egiten diogu»
Baserritarrek ekosistemari lagundu egiten diotela argi du Alberrok eta jendea horretaz jabetzea nahi du: «Baso asko zikinak geratzen ari dira, galtzen ari dira. Nekazarien esku egongo balira, ez litzateke hori gertatuko. Suteak ere gutxiago izango lirateke. Baserritarrok lagundu egiten diogu ekosistemari. Askok gure beharra bakarrik ikusten dute folklorikoki, baina jendea konturatu behar da, behar beharrezkoak garela».
Ergobitik, Urumea bailarara
Xabier Alberro Ergobiko Juangittene baserrikoa da. Bere familia maizter bizi izan zen bertan bi mende baino gehiagoz. Etxeak egin behar zituztelako bota zuten baserria eta lurrak ere galdu zituzten. Astigarragan agroaldea bat egin zuten obra publikoengatik kaltetutako baserritarrentzat eta bertan sartzea erabaki zuten. «Gurasoak, amona, izebak… beti izan dira baserritarrak. Tradizio haundiko familia da gurea nekazaritza lanetan eta lan horrekin jarraitu nahi genuela ikusi genuen. Agroaldeak jarraitzeko aukera eman zigun», dio. Gaur egun ere, enpresa familiarra da. Xabierren arreba eta emaztea, Alberro barazkiak enpresan dabiltza berarekin batera.
Gaur egun, Alberrok 6 lur zatitan dauzka baratzak eta Astigarragatik Urumea bailaran zehar zabaldu da. «Astigarraga da gure lekua, eta egoitza eta almazena bertan dauzkagu. Baina Hernani eta Urnietan ere badauzkagu baratzak. Berez, Astigarragan beste agroaldea bat egitekoa zen Diputazioa, baina azkenean kamioentzako aparkalekua egitea erabaki zuen. Agroaldea hori Urnietan egin zen eta horregatik daukagu han ere baratza», azaldu du. Denera, hauexek dira lantzen dituzten lurrak: Ergobian, zubia pasata, 7.000 m2; Astigarragako agroaldean, 4.200 m2 (negutegia); Astigarragako Bentak inguruan, 10.000 m2; Hernanin, 4.000 m2 eta 5.000 m2; eta Urnietako agroaldean, 8.400 m2 (negutegia).
Merkabugati eta hipermerkatuetan saltzen dituzte beraien barazkiak, batez ere. Eta Alberroren esanetan, supermerkatuek gero eta gehiago ikusten dute, jendeak bertako produktuak nahi dituela.
Ergobiko eta Hernaniko lurrak galtzear
Uholdeei aurre egiteko, ibaia haunditzeko obrak egingo dituztela eta, Ergobiko eta Hernaniko baratza gabe geratuko direla azaldu du Alberrok. Instituzioen aldetik ez dela behar adina laguntzen dio: «Obra horiek egin behar ez direnik ez dut esaten, baina konponbide bat eman behar zaigu. Adibidez, lur hau oso ona da nekazaritzarako. Eta lur hori bildu eta beste norabait eraman daiteke. Baina oso garestia da eta ez dute egiten. Udalerri guztiek industriaguneak bultzatzen dituzten bezala, nekazalguneak ere jarri beharko lituzkete. Agroaldeak behar beharrezkoak dira. Indemnizazioak badaude, baina baserritarrak ez du nahi dirua; lurra nahi du lantzeko».
Astigarragaren egoera ikusita oso penatuta dago: «Astigarragan oso baserri gutxi geratzen dira. Eta hemengo erriberetako lurrak Euskal Autonomia Erdikegoko onenak dira, halaxe katalogatuta daude eta Ergobiko zati hau eta Martutene aldeko beste batzuk besterik ez dira geratzen».
8 aukera:
Lastaola (esne behiak-artoa),
Pelu zahar (arrautzak), Odria (haragitarako behiak), Alberro (baratza), Gomiztegi (ardiak-gazta),
Gaintza (mahatsa-txakolina), Urki (txerria) eta
Eula (Sagarra-sagardoa).
Izena emateko: 943650123 edo ongietorribaserrira@gmail.com