«Gogotsu gaude balkoira igo, hernaniarrak algaraz ikusi eta festei hasiera emateko»

GAUR hasiko dira San Joa­nak; Betikoak taldeko ema­ku­meei ordea, ez zaie ur­du­ritasun puntturik na­ba­ri. Urte askotan ikusi ditugu Her­na­niko festak arrosa ko­lo­rez janzten eta aurten are protagonistago izango dira: festei hasiera eta bukaera emango diete. Orain­dik ez dakite nor izan­go den suziria bo­tatzera ausartuko den tal­de­kidea, bai­na momentu ho­rre­­ta­rako gogotsu daude. Mari Kar­men Mujika eta Antxo Aran­buru taldeki­dee­kin solasean aritzeko aukera izan du Kronikak, eta hain­bat bitxikeria eman dituzte ezagutzera.  

San Joan jaiei hasiera ematea ez da urtero gertatzen den gauza bat. Zer sentitu duzue bandera igo eta txupinazoa jaurti behar duzuela jakitean?
Normala den bezala, poza eta ilusio sentitu dugu oho­re eta protagonismo hori izan­­go dugula jakitean. Au­rreko urtean hautagaien ar­tean egon ginen, eta az­kenean Goiz Eguzkiko ki­deak izan ziren au­ke­ratuak. Aurten ez genuen espero gugan pen­tsatuko zutenik, eta gutxien espero genue­nean iritsi da berria. Go­gotsu gaude uda­letxeko bal­koira igo, herna­niar­rak be­hean algaraz ikusi eta jaiei hasiera emateko.

Ez da Hernanin izan du­zuen aurreneko ome­nal­dia. Zer uste duzue balo­ratu duela Jai Batzor­deak zuek aukeratzerako garaian?
Ez da egiten diguten lehen­en­go omenaldia izango, bai­na agian bai hunkigarriena. Duela hamar urte Udale­txe­ko areto nagusian ome­nal­dia jaso genuen, orain arte egindako ibilbideagatik.   Orain­­go­an ere, uste dugu gehienbat taldearen adina izan dutela kontuan, eta baita ere Herna­niko San Joanetan izan dugun ohiko presentzia. Bestetik, txa­ran­gak girotzerako garai­an era­kutsi dugun izaera ain­tzat hartu dutela uste dugu.

«Txarangen atzean giroa alaitzea gustatzen zaigu gehien».

Noiz eta nola sortu zen taldea?
Orain dela askoko kontua da, 40 urte baino gehia­gokoa. Gaz­te garaietan adin des­ber­di­netako neskak el­kar­tzen hasi ginen eta laguntasun es­tua sortzen hasi zen gure ar­tean. As­teburuetan bazkariak an­tolatzen genituen eta den­bora pasa ahala, geroz eta jende gehiago biltzen ginen.  Handik aurrera San Joan jai guztietan egon gara kalez kale, kantan eta dantzan.

Zenbat emakume zarete taldean? Denak Hernanikoak?
Egun 30 bat kide izango ga­ra gutxi gorabehera. Ha­sie­ran partaide gutxiago ginen, baina gerora lagun gehiago batzen joan dira. Hala ere,  azkenaldian murriztu egin da kopurua, alde batetik, bi kide hil egin zirelako, eta bestetik, batzuk atzerrian bizi direlako. Denak Herna­ni­koak gara jaiotzez, baina asko inguruetako herrietan bizi dira, horietako gehie­nak Donostian.

«Arrosa koloreko kamiseta dugu, Hernaniko banderaren kolorea delako».

Kolore arrosa da zuen ezaugarri nabariena.  Nola sortu kamiseta eramatearen ideia?
Bazkari batean, nola ez! Orain dela hogeita zazpi ur­te izan zen hori. Gure be­reiz­garria izango zen al­kan­dora egitea otu zitzaigun eta Hernanirekin zer ikusia zuen kolore bat aukeratzea erabaki zen. Batzuek berdea proposatu zuten, baina beste batzuek arrosa nahia­go genuen, Hernaniko ban­de­raren kolorea delako. Ez­tabaidatu ondoren azken ko­lore hau atera zen garaile. Gaur egun garai hartan egin­dako kamiseta berbe­re­kin jarraitzen dugu, estimu handia diogu, eta maita­sunez zaintzen ditugu.

Eta izena? Nori bururatu zitzaion koadrilari hain izen adierazgarria jartzea?
Taldearen izenarekin ere antzeko zerbait gertatu zen. Hasiera batean Atsuak atera zen talde izen bezala, baina batzuk guztiz aurka azaldu ginen, ez baikenuen batere gogoko. Taldea uzteko me­hatxua ere egin genuen. Aukera gisa Betikoak izena proposatu genuen, eta segituan aho batez onartu zen.

«Neska taldeak perritxikoak bezala ugaritu dira orain».

Zer da San Joan jaietan gehien gustatzen zaizuena? Eta gutxien?
Txarangen atzean ibiltzea da gehien gustatzen zaigu­na. Dantzan eta algaraka ibiltzea gogoko dugu, hori da gure ustez jaietan egin behar dena, ondo pasa eta gorputza mugitu. Betiko lagunak elkartzea ere oso positiboki baloratzen dugu.

Urte asko pasa dira zuen gazte garaitik. Zein dira gehien sumatu dituzten aldaketak?
Txarangekin irteten diren gazteen kopurua asko jaitsi dela ikusten dugu. Goizetan ez da egoten gure gazte ga­rai­ko giro berbera, orain gaz­te jendea gauean atera­tzen bai­ta eta ez dute eguna be­har bezala aprobetxa­tzen. Txarangek indarra gal­du du­tela ere ikusten dugu eta ho­rrek pena ematen digu. Hala ere, neska mu­tilen koa­drilak ge­roz eta sendotuago daude eta hori ere pozgarria da. Guk neska lagun taldea osa­tu genue­nean,  kritika­tuak izan ginenaren sen­tsa­zi­oa izan genuen; izan ere, or­du­an ez zegoen hain ondo iku­sia nesken koadrila bat he­rri­ko kaleetan festaz goza­tzen ibiltzea. Gerora emaku­mea­ren estatusa nor­mali­zatzen joan den hei­nean neska taldeak perre­txikoak bezala atera dira, eta hori gauza polita dela uste dugu.