EUROPAKO Parlamenturako hautagaiak aukeratzeko garaia iritsi da. Bost urtetik behin izaten dira hauteskundeak eta aurten maiatzaren 22tik 25era deitu dituzte Europa osoan. Estatuan azkeneko egunean izango da botoa emateko aukera; hau da, hilaren 25ean, datorren igandean. Emaitzak egun horretan bertan jakingo dira, eta Parlamentua uztailaren 1etik 3ra osatuko da.
Urumea bailaran, 19.850 herritar daude deituta botoa ematera datorren igandean. Horietatik 14.625 hernaniarrak dira, 485 ereñotzuarrak, 3.513 astigartarrak, 643 goizuetarrak eta 100 Aranokoak. Mahaiak goizeko 09:00etan zabalduko dituzte, eta iluntzeko 20:00ak arte izango da aukera.
2009an baina 15 eurodiputatu gutxiago
Gaur egun 28 Estatuk osatzen dute Europar Batasuna, 500 milioi biztanle inguruk. Hauteskunde hauetan 751 parlamentari aukeratuko dira eta horietatik 54 izango dira Estatukoak. Aulkiak banatzerako garaian, biztanle kopurua izaten da kontuan; gehiago dituzten herrialdeek, ordezkaritza haundiagoa dute Parlamentuan. 2009ko hauteskundeetan 766 eurodiputatu aukeratu zituzten. Lisboako akordioak dio ordea, gehienez 751 eurodiputatu egon daitezkeela; beraz, aurten 15 gutxiago aukeratuko dira. Banaketa egiterakoan, 12 herrialdek erabaki dute eurodiputatu bat gutxiago izatea, eta Alemaniak hiru galduko ditu. Estatuak orain arteko 54 eurodiputatuak mantenduko ditu.
Eguneroko bizimoduan eragin zuzena duten erabakiak hartzen ditu Europako Parlamentuak, horien artean: aurrekontuak, merkatu bakarra, krisia, lana, garraioa, hezkuntza...
Zein da eurodiputatuen eginbeharra?
Hauteskundeetan aukeratutako eurodiputatuen betebeharrak zein diren argitze aldera esan, urtean 134 lan egun izaten dituztela, normalean, astelehenetik ostegunera. Estrasburgon izaten diren plenoetan hartzen dute parte, eta tarteka, Bruselasen egiten diren plenoetara ere joaten dira. Beste betebeharretako bat izaten da Parlamentuko eta alderdi politikoen bileretan parte hartzea. Baita ere, dagokien zirkunskripzioko lanetan.
Zer erabakitzen da Europan?
Alderdi politikoen esanetan, eguneroko bizimoduan eragin haundia duten erabakiak hartzen dira Europan, horien artean: Europako aurrekontuak, merkatu bakarra, krisia, lana, energia, garraioa, segurtasuna, hezkuntza, zientzia, migrazioa… Europako Parlamentuan onartzen den legediak eragin zuzena izango du gainerako estatuetan. Espainiaren kasuan, eragina izango du Estatuan onartuko diren arauen %70ean.
Hautagaiak, indarrak batuta
Europarako Hauteskundeetarako elkar hartzea izaten da alderdi politikoen estrategietako bat. Izan ere, Estatu mailan aukeratuko diren 54 eserlekuetako bat lortzea ez da erraza izaten. Zenbat boto behar dira eserleku bat lortzeko? Erantzuna ez da zehatza. Partehartze kopurua izaten da kontuan, eta horregatik abstentzioa izaten da alderdi politikoen buruhausteetako bat. Alderdi politiko edo talde bakoitzak lortutako botoak zenbatzen dira lehendabizi. Ondoren, boto kopurua hautagaitza kopuruen artean zatitzen da, eserleku guztiak bete arte.
Eusko Jaurlaritzaren esanetan, gaur egungo errolda kontuan izanda, EAE independentea balitz, zortzi eserleku izango lituzke Europako Parlamentuan, Eslovenia eta Letoniaren antzera.
Europako Hauteskundeetara indarrak batuta aurkezten dira alderdi politikoak. Zenbaketa egiterako garaian partehartze kopurua kontuan izaten da; hortik abstentzioak sortzen duen kezka.
Orain bost urte, 2009an izandako Europako Hauteskundeei erreparatuz gero, 260.000 boto behar izan ziren aulki bat lortzeko; abstentzioa %44,9koa izan zen orduan. Azken inkesten arabera, datozen asteburuko hauteskundeetan ere, abstentzio haundia espero da arrazoi ezberdinak medio: krisia, alderdi politikoekiko deskontentua...
Nola funtzionatzen du Europako Parlamentuak?
Estrasburugo, Bruselas eta Luxenburgon daude Europako Parlamentuko hiru egoitzak. Nagusia Estrasburgon dago eta bertan egiten dira Pleno nagusiak. Lehen aipatu bezala, Bruselasen ere egiten dira plenoak eta bertan bizi dira Idazkaritza Nagusian lan egiten duten langile gehienak, Parlamentuko talde politikoetako kolaboratzaileak… Azkenik, Luxenburgon dago idazkaritza orokorreko ataletako bat.
EUROPAKO PARLAMENTUA, DATUTAN
- 1952. urtean osatu zen aurreneko aldiz
- Europako Parlamentuko VIII. Legegintzaldia bozkatuko da 2014ko hauteskundeetan.
- 150 eurodiputatu izango ditu eta Presidente bat.
- Zazpi bloke edo talde politikotan banatu dira azken legegintzaldian eurodiputatuak. Talde bakoitzak gutxienez 33 kide zituen eta gehienez 274.
- Eurodiputatuen banaketa 2009-2014 legegintzaldian:
- 274 Europako popularrak
- 195 Sozialista eta demokratak
- 83 Liberalak eta demokratak
- 58 ALE-Berdeak
- 57 Kontserbadoreak
- 35 Ezkerra
- 31 Euroeszeptikoak
- 33 Izenik eman gabeak
- Soldata azken legegintzaldian:
- 7.956 euro bruto; 6200 euro garbi
- 4.299 euro hilean dietetarako
- 304 euro egunean ostatu hartze eta bestelako gastuetarako
- 152 euro Europar Batasunetik kanpo egin beharreko gestioetarako
- 4.243 euro urtean hegazkin bidaietan, jaioterrira joan-etorria egiteko
Hauteskundeetara aurkeztuko diren alderdi politiko eta koalizioak
- PP
- PSOE: PSOE eta PSC
- Europarako koalizioa: EAJ, CDC, UDC, RI, CC eta CxG
- Ezker Anitza: IU, ICV, EUiA, Anova-Irmandade Nacionalista, Batzarre, Espazo Ecosocialista Galego, CLI-AS, Confederación de Los Verdes, Els Verds-Opció Verda, Gira Madrid-Los Verdes eta EKI
- UPyD
- L'Esquerra pel Dret a Decidir: ERC, NECat, CAT Si
- Herriek erabaki: EH Bildu, BNG, AA, ANC eta UP
*Goian aipatzen diren alderdiek ordezkaritza dute Gorteetan edo Parlamentu Autonomikoetan. Ordezkaritzarik ez duten beste hainbat alderdi ere, aurkeztuko dira. Alderdiak Estatu mailan jasotako botuen arabera daude zerrendatuta.
Non eman behar duzu botoa?
Urumea bailaran hamaika eskola izango dira botoa emateko, eta bakoitzak non eman zehaztua izango du aldez aurretik. Botoa emateko ordutegia: 09:00-20:00
Urumea Bailaran 19.850 herritar daude deituta datorren igandean, hilak 25, Europako Hauteskundeetarako botoa ematera. Botoa emateko eskolak goizeko 09:00etatik iluntzeko 20:00etara zabalduko dituzte, eta herritar bakoitzak aurretik jakingo du non dagokion botoa ematea.
Herri gehienetan, Goizuetan, Aranon, Ereñotzun eta Astigarragan eskola bakarra jarriko dute botoa emateko. Hernanin berriz, zazpi eskola izango dira botoa emateko.
Hernanin bost mahai gutxiago aurten
Krisi ekonomikoak eta Espainiako Gobernuak ezarritako murrizketek eraginda, botoa emateko mahai gutxiago izango dira Europako Hauteskundeetan. Datuen arabera, %30 inguru murriztu dituzte lurralde bakoitzean.
Urumea bailarako herrietan, Hernanin bakarrik izan du eragina; Europako Hauteskundeetan bost mahai gutxiago izango dira botoa emateko.
Murrizketak probintziaka aztertuz gero, Gipuzkoan 156 mahai gutxiago izango dira; Nafarroan 200 gutxiago; Bizkaian 283 gutxiago; eta Araban 88 gutxiago. Horrez gain, botoa emateko kabinak, paperak eta sobreak ere, gutxitu dituzte aurten.
Goizueta
643 herritar daude deituta botoa ematera; Eskola Zaharrean eman behar dute.
ARANO
100 herritarrek izango dute botoa emateko aukera, Udaleko Batzar aretoan
EREÑOTZU
485 herritar inguruk eman dezakete botoa. Txirrita ikastetxea egokitu dute horretarako. Bertan emango dute Epele, Ereñotzu eta Pagoagako bizilagunek.
HERNANI
14.625 herritar daude deituta bozkatzera. Botoa emateko eskolak:
Langile ikastola (Laubidieta)
- Jauregi bailara osoa
- Karobieta auzo osoa
- Sandiusterri kalea: 1-3 eta 2- 6
- Santa Barbara bailara osoa
- Sorgintxulo auzo osoa
- Tellerigain kale osoa
- Aristizabal kale osoa
- Iturregi kale osoa
- Marieluts auzo osoa
- Txantxilla auzoa
Elizatxo ikastola
- Antsorena Anaien kale osoa
- Elizatxo auzo osoa
- Elkano kalea: ezpareak 1 eta 7
- Lizeaga kale osoa
- Balantxa osoa
- Ibarrolaburu plaza osoa
- Karabel osoa
- Olaeta plaza osoa
- Portu auzo osoa
Haur eskola
- Antziola auzoa: 39-bukatu arte eta 44-bukaerara arte
- Galarreta auzo osoa
- Latsunbe auzoa: 33-bukatu arte 38-bukatu arte
Biteri
- Atzieta 1-41; 2-46; 45 eta 30
- Elkano kalea: 2-18 eta 17-21
- Ezkiaga: ezpareak 3 eta 5
- Felipe Sagarna ‘Zapa’: 2-8 eta 5-9
- Gudarien Plaza osoa
- Iturriaga kalea osoa
- Izpizua kalea: 1-15 eta 19-bukatu arte; 8-bukatu arte
- Kardaberaz kalea: 2-28, 32-bukaerara arte; 1-25, 29-39, eta 43-bukaerara arte
- Latsunbe: 7-15
- Nagusia: 1-25, 33-63; 2-28, 32-46, 50-64- eta bukatu arte
- Nafar kalea: 15-bukatu arte
- Oiartzu osoa
- Orkolaga: 2-bukatu arte- 1-11
- Plaza Berri osoa
- Txirrita: 1-11 eta 2- bukatu arte
- Urbieta kalea: 2-12-eta 16-bukaerara arte; eta 1-19
Larramendi kalea
- Larramendi kale osoa
- Lizarraga kale osoa
- Madalena kale osoa
- Oindi kale osoa
- Victor Hugo kale osoa
Zikuñaga eskola zaharra
- Akarregi bailara osoa
- Martindegi bailara osoa
- Osiñaga bailara osoa
- Zikuñaga bailara osoa
Gabriel Celaya ikastola
- Agustindarren plaza osoa
- Antziola: 2-42 eta 1-33
- Elkano kalea: ezpareak 31tik 37ra
- Etxeberri osoa
- Florida: 1-33 eta 43-bukatu arte; eta pare guztiak
- Gartzia Goldaratz osoa
- Karmelo Labaka: 1-5 eta 7; eta 2-18
- Oriamendi osoa
- Perkaiztegi osoa
- Bidebieta plaza osoa
- Argarain osoa
- Bestizan osoa
- Gabriel Celaya osoa
- Karmelo Labaka
- Latsunbe: pareak 4-36
- Latsunbeberri osoa
- Mañe i Flaquer osoa
- Montebideo osoa
- Sagastialde osoa
- Sagastialdeberri osoa
ASTIGARRAGA
3.513 herritar daude datorren asteburuan Kiroldegian botoa ematera deituta. Mahaiak hauek:
1 Atala:
- Altza bidea
- Aranibar pasealekua
- Auspero kalea
- Donosti ibilbidea 3-33 eta 10-124
- Errekatxo kalea 2-8
- Errekatxo plaza
- Galtzaur kalea
- Iparralde bidea 1-13
- Kale Nagusia 21-69 eta 48-72
- Larraburu bidea
- Petritegi bidea
- Portutxo kalea
- Potzueta bidea
- Tomas Alba kalea 6-30 eta 15-25
- Txomin San Sebastian
- Txoritokieta bidea
- Ubarburu pasealekua
- Usategieta bidea
2. atala:
- Agiñeta bidea
- Aiotzategi kalea
- Arrobitxulo bidea
- Astondo bidea
- Beitza bidea
- Bolaleku bidea
- Elizondo bidea
- Ergobia plazatxoa
- Ermañan Berri bidea
- Inaxio Berasarte ibilbidea
- Ioltza bidea
- Iparralde bidea
- Juangitenea plaza
- Kale Nagusia 2-10 eta 74-96
- Kontxa Atxeberria plaza
- Landarbaso bidea
- Manixene bidea
- Mikel Arozamena bidea
- Oialume bidea
- Oiarbide bidea
- Sagardotegi zeharra
- Santio Zeharra 21-121 eta 2-132
- Txalaka pasealekua
- Tranbia ibilbidea
- Zubi-Gain pasealekua
- Zubimusu kalea
3. atala
- Amarrandegi kalea
- Apeztegi plaza
- Donosti ibilbidea 35-37
- Errekatxo kalea 1-3
- Foru Enparantza
- Joakin Maiz kalea
- Kale Nagusia 1-9 eta 12-46
- Nabarra Oñatz kalea
- Norberto Almandoz plaza
- Pelotari kalea
- Santio Zeharra 3-19
- Tomas Alba kalea 2-4 eta 9-13