AURTEN kaleratu berri du Eusko Jaurlaritzako kultura sailak Hirugarren Mapa
Soziolinguistikoa. Bertan azaltzen dira 1981-2001 arteko euskara jakintza eta
erabileraren datu guztiak, baita Hernanikoak ere.
Mapak dioenez, Hernanin elebidunen kopurua igo egin da: 1981ean, hernaniarren
%40,2ak zekien euskaraz eta 2001ean (mapak neurtzen duen azkeneko urtea) %54,7ra
igo zen kopuru hori. Elebidun hartzaileak berriz %14,7 dira, baina sektore hau
ez da batere igo 1981garren urtetik.
Auzoei begiratuta, inguru euskaldunena ´landa eremua` da askogatik, honi
jarraitzen diote Santa Barbara auzoak eta Kaxkoak. Maparen arabera, zonalde
erdaldunenen artean berriz daude: Lizeaga eta Portu auzoak. Dena den, Mapak ez
du azaltzen auzoak zein irizpiderekin bereizten dituen.
Gipuzkoako batazbestekoarekin konparatuta, Hernanin euskararen egoera hobexeagoa
dela ikusi daiteke: gipuzkoarren %51,49a da elebiduna. Euskal Herri osoaren
batazbestekoa berriz askoz bajuagoa da: %25,38a da elebiduna.
Euskaldun berrien igoera nabarmena
Elebidunek izan duten igoera haundia euskaldun berrien bultzadagatik izan
da. Euskaldun berriak Hernaniko biztanleen %3,5 ziren 1981ean eta 2001ean %10,8;
zazpi puntuko aldea beraz. Dena den, azkeneko urteetan euskaldun berrien igoera
ez da hainbestekoa izan. Euskaldun zaharren kopurua berriz, apenas igo den azken
urteetan.
Etxeko erabilera: goraka ez dijoan bidea, euskararen mapan
SOZIOLINGUISTIKA mapak etxeko erabilera ere neurtzen du. Ezin da esan
euskararen erabilera elebidunen kopurua bezain beste igo denik. 2001ean
hernaniarren %29,1ak soilik egiten zuen euskaraz etxean. Hamar urte lehenago
%27,4ak egiten zuen hizkuntza horretan; beraz, bi puntu eskas igo da erabilera,
nahiz eta elebidun kopurua hamar urtetan 6 puntu baino gehiago igo den. Horrek
esan nahi du, erabilera, jakintzaren azpitik ari dela igotzen, eta oso gutxi igo
gainera.
Horretaz gain beste datu batzuk azaltzen dira: Hernaniko bizilagunen %16,4ak bi
hizkuntzetan hitz egiten zuen 2001ean etxean, bai euskaraz eta bai erdaraz,
aldian aldiro. Gainerakoak, %55,5ak, erdara hutsean egiten zuen.
Umeek eta zaharrenek gehien
Hiztunen adinari begiratuta, umeek eta zaharrenek egiten dute gehien
euskaraz etxean. Gutxien egiten dutenak 50-54 urte artekoak dira (%23,9), baina
20 urtetik 35era bitartekoek ere oso gutxi hitz egiten dute euskaraz.