Txondorra: mendia ketan zegoen garaiko testigua

Zeinek ez du Tasio pelikula gogoratzen? Urbasa inguruko herri txiki batean bizi zen ikazkin edo txondorgilearen bi­zimodua... Ba, Goizuetako do­zena bat herritar Tasioren gi­san ibili dira azken asteburu hauetan, txondorra egiten. Goi­zeko 08:00etan hasi eta iluntzera arte aritu dira lanean, Andoni Etxenikek lagunduta.

Goizuetan ez dira txondorgileak geratzen eta Etxe­nikek berak 10 urterekin piztu zuen azkena, aitarekin. Gogoratzen zuenetik abiatuta egin dute txondorra, frontoi zaharraren atzean, Txino auzoan, hilerri parean. Bihar piztuko du Etxenikek berak 20:00ak aldera eta ekitaldia ere egingo dute.

Egur-ikatza,
burdinoletarako
XX. mende erdira arte, egur-ikatza lortzeko txondor ugari egiten zen Goizueta aldean, Euskal Herriko hainbat he­rritan bezala. Inguru honetan, burdinoletarako erabil­tzen zen ikatza. Kontuan izan behar da Urumea bailaran 16 burdinola  ere aritu zirela batera lanean. Ho­rren testigu, orain­dik txondor plazak iku­si daitezke. Men­­­diak ke­tan zeuden garai­ak omen zi­ren. Garaiak alda­tzen joan ziren, ordea, eta txondorrak egi­teari utzi zitzaion. Goi­zue­tan, bertan, 30 urte ba­dira azken txondorra egin zela.

Lan gogorra
Desagertutako lanbide honek Goizuetan izan zuen garran­tzia ikusita, due­la pare bat urte Goizue­ta­ko feria-komisio­ak An­do­ni Etxenikeri proposatu zion txondorra egitearen ideia. Hala azaldu dio Kro­nika­ri Fernando Goiak. 4-5 to­na egur Udalari eskatu eta pixkanaka joan dira txondorra osa­tzen: «hasteko, egurra leher­­tu ge­nuen eta ondoren, txon­dor plaza egin. Gero, pixkanaka joan gara egur hori bere lekuan jartzen eta itxura ematen, orbela eta lurrarekin tapatzen...».

Oso pozik daude emaitzarekin eta herrian sortu duen ikus­­minarekin, baina txondorra egitea oso gogorra dela az­pimarratu du Goiak: «Gu mo­to­zerrekin aritu gara egurra txikitzen, baina garai batean trontzan eta beste antzeko tresnekin moztuko zuten egurra». 2 me­tro eta erdiko altura du txondorrak eta behean, 4 me­troko diametroa, gutxi gora­behera.

15 egunetan, ikatza
Bihar txondorra piztu eta 15 bat egun itxaron beharko dira ikatza lortzeko. Bitarte horretan, 4 odutik behin eman behar zaio «jaten»: zotzak, egurra... Horretarako turnoak egingo dituzte goizuetarrek.
Bihartik aurrera, txondorraren prozesu guztiko ar­gaz­kiak egongo dira ikusgai.
Bestalde, larunbatean feri eguna izango da Goizuetan eta herri bazkariko txartelak salgai daude Amaia kafetegian (948 51 42 42 begin_of_the_skype_highlighting              948 51 42 42      end_of_the_skype_highlighting).

ARGAZKIAK IKUSI