Arzallusek merezita jantzi zuen Lujanbiok bikain defendatutakoa

Egun guztiko hitzaren jolas edo jokoaren ondoren, Amets Arzallus gailendu zen 2013ko Bertsolari Txapelketa Nagu­sian. Maialen Lujanbiok bi­kain defendatu zuen txapela, eta asko ziren txapelari eutsiko ziola uste zutenak ere. Hendaiarrak ordea, ez zuen berriz galtzeko asmorik, eta  arnasik galdu gabe egin zuen bertsotan; batez ere, goizeko saioan. 2009ko bi onenak iritsi ziren buruz burukora, baina pauso gutxitara izan zituzten beste bi, Igor Elortza eta Aitor Mendiluze, pixkanaka jendea konbentzitzen joan zirenak. 

Mendiluzek goiza ona, eta arratsalde berdin gabea egin zituen, puntu erantzuneko saioan eguneko puntuazio altuena eskuratuta, gainera.

Iñaki Murua lehendakariak berak azpimarratu zuen horrelako finalik ez zuela inoiz gozatu, hasi eta buka. 

Izan ere, sekulako hasiera eman zioten zortzi bertsolariek goizeko saioari, inork inori aurrea utzi nahi ezta.  Ale mundialak utzi zituzten denek, baina pauso bat aurretik bezala bukatu zuten Arzallusek eta Lujanbiok. Mendiluze, Elor­tza eta Co­lina ere askoren ahotan zebiltzan, buruz bu­rukoan sartzeko aukerarik galdu gabe bezala. Gaine­rakoak ere primeran, eta irrikaz, Iturria­gak agu­rrean kantatu bezala, indio natiboaren paperean: «Hau da azken guda dantza, maskarada, kabalkada! Datorre­na datorrela, hiltzeko egun ederra da».

Zortziko haundian Lujan­biok eta Mendiluzek jarri zioten tonua saioari, eta Arza­llus eta Colinak egindako lanak bildu zituen txalo gehien; alkoholiko anonimoetan ibilitako bi lagun tabernan elkartu dira; Arzallusek: «altxa ditzagun kafe kikarak ta egin dezagun topa!».

Zortziko txikian Lujan­biok egin zuen saiorik osoena, Arzallus lagun zuela. Goi mailako jatetxe batera gonbidatu zuen Lujanbiok Arza­llus, eta biak ospitalean zeuden, gaitz eginda. Maialenek esan zuenez, «’Sube-jana’ jatetxera» gonbidatu zuen laguna, bien harremanari «emozioa jartzera», eta «pure eta arrai egosi zalea zera zu, ba hori nahi bazendun hementxe daukazu».

Puntu erantzunean lan harrigarriak entzun ziren, eta  Mendiluzeren hirurak adibidez, paregabeak. Ez zen txarragoa izan Mendiluzeren sei puntukoa, Arzallusekin batera egina. Arrazoibide zailari ederki bilatu zion zirrikitua andoaindarrak, bere mailarik onena emanez.

Sei puntuko motzean Lu­janbiok eta Colinak egin zu­ten lana ere aipagarria izan zen, ikasgelan heriotzari bu­ruz hitz egin behar zen eztabaidan ari diren bi irakasle, Colinak dudak. Lujan­biok hala esan zion: «Haur txiki-txiki mukizu, ze polita den begizu, onartzen igual berorrek zuri lagunduko dizu».

Ba­kar­ka lehertu zen saioa. Bikote harremanak, eta egoera politikoari bu­ruzko gaiak nagusitu ziren, egoerak beste aldean jarri zai­tu, gaiarekin. Lu­jan­biok adie­razi zuen, «Halako dis­kur­tsoak maiz, egiten nitun gaur arte, nik utzi izan det bai­na, gaur aldiz ni utzi naute». Iturriagak alabari kan­­tatu zion, ama eta bien separazioa zela eta «aldea non den hemen edo han, erdian marra ebaki, baina jakizu nire aldea, zure aldean dago beti». Arza­llusek guardia zibilaren pa­perean harrigarriak bota zituen, lehendabizikotik ha­sita, «Ta azkenean Donos­tiako, koartelera heldu nintzen, eta ordutik lana egin dut, Intxau­rrondoak astintzen». Eta baita Sarriegik ere, bere biktimaren alargunari kantatu zio­nean: «Baina egin beharrean, besterik gabe muzina, orain nire sentitu det, eragin diodan mina».

Olatua faltan bota zuten askok, itxuraz, eta hala hasi zuten arratsaldeko saioa, bazkal ondoan presaka xamar iri­tsi zena. Halaxe ekin zioten bertsolariek ere, eta hamarreko txikian eta puntutan sekulako erritmoan hasi zuten saioa, jendeak estimatu zuena. 

BEC zutik jarri zuen Men­diluzek arratsaldean, eta bera nabarmendu zen de­nen gainetik, hamarreko txikian on­do, eta puntutan eta bakarka bikain. Olentzero bera eta Papa Noel Elortza, tximinitik sartu ezinean: «nire atzetik dauzkat CIA eta Nasa», eta andoaindarrak, «ta halare hor sartzeko ez zera kapaza». 

Lujanbiok hamarreko txikian dizdiraz bukatu zuen, eta baita bakarkako lanean ere, seme-alaben etxeetan txandaka zebilen emakumearen paperean. Beñat Gaztelumen­dik ere mai­su eman zion bu­kaera arratsaldeko saioari, adimen urriko gazteekin ballet ikuskizuna eman behar zuen maisuaren tokian. 

Baina arrastorik galdu gabe segitzen zuena Arzallus zen, eta arratsaldeko bakarkakoan ondo eutsi zion goizean ateratako tarteari.

Ez zegoen jendea dudatan. Amets Arzallus eta Maialen Lujanbio ziren hautagai nagusi, eta Mendiluze eta Elor­tzaren saioa zebilen askoren ahotan. Azkenean bi onenak buruz burukora: Lujanbio eta Arzallus. Buruz burukoan erre­­pikatu egin zen ordura artekoa. Ofiziotan 6ko motzean gaixo daudenekin arratsaldea pasa duten pailazoen paperean dotore aritu ziren biak. Zortziko txikian elkarren bikotekideen paperetik umore ukitua jarri zioten finalari, batak bestearen alde apustu eginez. Bakarkako lanean, emozio guztiak airean zirela, Arzallusek Sarrionandia izan zitekeen idazlearen paperetik, eta  Maialenek etorkinaren paperetik, BEC altxa zuten.

Arzallusek irabazi zuen txapela, eta horrelakoetan beti momentu hunkigarriena horixe izaten da. Aurten txapela janzteko ohorea Juanito Dorronsorok izan zuen, eta BECeko txalo zaparradarik beroena orduantxe izan zen, bertsolaritzaren alde egindako lan guztiagatik. 

Txapeldunak txapeldun, en­tzuleak izan ziren atzoko be­netako protagonista. Pixka­naka be­rotzen joan zen giroa. Olatua falta zela zioen jendeak, eta iritsi zen, arratsaldeko saioa hasi aurretik. Iritsi bazen iritsi,  olatua olatuaren atzetik ikusi zen hortik aurrera BECen, bertsoa­ren festa jarriaz guztiaren gainetik.