Konpartsak herriko banderaren jatorria aztertu eta argitaratu du liburuxka batean. Bertan esaten denez, ez dago Hernaniko banderaren itxurari buruzko informaziorik. Udaletxean zintzilik dagoen bandera omen da dagoen informazio bakarra, hau da, kolore arrosako gurutzea duen bandera zuria.
Borgainako gurutzea, erdian
Diotenez, zapi zuriaren erdian dagoen gurutzea Borgoinako (Frantziako eskualde bat) gurutzea da. Hau San Andreseko gurutzearen errepresentazio bat da, eta gurutzea osatzen duten bi enborren mutur bakoitzean korapiloak dauzka, Hernanikoak bezelaxe.
Ehun Urteko Gerran (Frantzia eta Ingalaterraren artean, 1337-1453) Frantziaren ikurra izan zen bandera hori, Borgoinako dinastia zelako erreinuko buru. Baina kasu honetan gurutzea gorria zen. Felipe I.a (frantsesa) Gaztelako Juanarekin (Juana Eroa) ezkondu zenean sartu omen zen Gaztelako erreinuan ikurra. Bandera hau 1525ean Pavia-ko batailan erabili omen zen. Bertan hartu omen zuen parte Juan de Urbieta hernaniarrak, eta batzuek esaten dute egon daitekeela lotura Hernaniko ikurrean Borgoñako gurutzea agertzearekin. Beti dago, ordea, zalantza, Hernanikoa ez baita gorria orain behintzat, nahiz eta kolorearena ere ez oso garbi egon.
Karlistek eta tradizionalistek ere ibili omen zuten gurutze gorria ikur bezela garai batean, eta honekin ere zalantzak egon dira, ea ikur karlista bat zen banderakoa… Badirudi, ordea, karlistek beren ikur moduan hartu aurrekoa dela Hernaniko bandera, hauek Gerra Zibilaren atarian hartu baitzuten beren ikurtzat Borgoñako gurutzea.
Armarriaren historia ere, liburuxkan
Armarriaren historia ere landu du liburuxkan San Joan Konpartsak. Armarriak herriko udaletxea irudikatzen omen du, eta 1625ean Lope Martinez de Isastik egindako aipamen bat azaltzen da liburuan. Bertan esaten da, nola kolore berde baten gainean agertzen den erdian zilarrezko gaztelu bat, urrezko bi lehoiek alde banatatik eusten dioten bitartean. Armarrietan koloreek duten garrantzia aipatzen da liburuxkan. 1990ean Antton Agirre Sorondok Hernaniko armarriari buruz egindako lan bat ere aipatzen da, eta bukatzeko 2008an Udalak egin zuen armarriaren aldaketa gogoratzen dut