Liken berezi bat bilatu dute Urumean, Tertziario garaikoa: ‘Sticta Canariensis’

Kronika - Erredakzioa 2012ko urr. 28a, 02:00

Iñaki Sanz-Azkue hernaniarrak eta Ibai Olariaga donostiarrak bilatu dute likena. Orain dela 30 miloi urtekoa da, eta Europa penintsularrean galtzeko arriskuan dago. Penintsula iberikoan beste 5 lekutan bakarrik bilatu dute.

Urumea bailarak sorpresak emateari ez dio uzten. Az­kena, liken berezi-berezi bat bilatu dute Latxeko-errekan: Sticta Canariensis. Oso leku hezeetako landarea, leku tro­pikaletako baldintzak behar dituena, eta oso aire garbia. Iñaki Sanz-Azkue eta Ibai Olariaga biologoek aurkitu dute likena, Europa penin­tsu­larrean galtzeko arriskuan da­goena.

Iberiar penintsulan 8 zita bakarrik, liken honenak

Orain dela 30 miloi urte, Ter­tziarioan, oso normala izango zen liken hori Europa guztian. Baina klima aldatzen joan da, eta orain, ia desagertzeko zo­rian dago Europako penin­tsu­lan (ez uharteetan). Iberiar penintsulan 8 aldiz aipatu dute liken hori: bi Portugalen, bat
A Coruñan, bat Leridan, oso zahar bat Baztanen (agian de­sa­gertuta dagoena), eta gai­nerako hirurak Hernanin (ho­rie­tako bat orain aurkitutakoa).

Sanz-Azkue: «Honek esan nahi du Hernanik baldintza oso bereziak dituela»

Iñaki Sanz-Azkue hernania­rrak dioenez, liken hau Her­nanin bilatu izanak gauza bat baino gehiago esan nahi ditu. Batetik, Urumeako zen­bait erre­kek kalitate haundiko bal­dintzak mantentzen dituz­tela oraindik. Bestetik, abe­rastasun haun­­dia daukala Hernanik, biodibertsitate alde­tik. Eta azkenik, babestu beharra da­goela, desagar­tzeko arriskua daukan eremu hori. Adibidez, orain sartzen ari diren euka­lipto sailek asko haunditzen omen dute arrisku hori.

Kutsadura atmosferikoa kontrolatzeko espeziea

Liken hau erabiltzen da in­di­katzaile bezala, kutsadura at­mos­ferikoa kontrolatzeko. La­txeko-errekan oso aire gar­bia da­goela esan nahi du horrek. «Erreka gutxi ikutua dago. Beste 7 landare berezi ere aur­kitu ditugu bailaran, eta liken hau ere hortxe dago, ia leku ber­di­netan. Ez da kasualitatea».

Likena sortzen da, ontto bat eta alga bat elkartuta
Onttoak algari ematen dio aukera uretatik ateratzeko. Algak onttoari berriz, janaria ematen dio, fotosintesiari esker. Horrela sortzen da liken bat, itxura batera oso espezie arrunta, baina bere misterioa ere badaukana, Hernaniko Sticta Canarien­sisak bezala.

Kronika egunero, euskaraz eta doan jasotzen segi ahal izateko, Kronikakide gehiago behar dira, eta zer esanik ez, proiektu komunikatibo sendo eta profesional bat garatu nahi badugu.
Egin zaitez KronikaKide!