Hernaniko bost preso, Estrasburgoko epaiari begira

Estrasburgoko Auzite­gi­ak uz­tailean esan zuenez, Ines del Rio presoaren kasuaren aurrean, Parot Doktrinak ez du Europako Giza Eskubideen Hitzarme­na betetzen. Notizi horrek Euro­pa­ra begira jarri ditu Parot Doktrinak eragiten dien presoak, eta tartean dira Herna­ni­ko bost euskal preso politiko: Pakito Lujanbio, In­ma Noble, Jose Jabier Zabaleta Bal­do, Asier Ormazabal, eta Ke­pa Pi­ka­bea (lehenengo lauak Eus­kal Preso Politkoen Kolek­ti­boan, eta bosgarrena ez). Estrasburgoko epaia oraindik ez da firmea, izan ere, Es­painiako Gober­nuak jakinarazi du errekurritu egingo duela epai hori. Presoen abokatuen arabera, Estras­bur­gok ez du Espai­nia­ko Go­ber­nuaren errekurtsoa onartu ere egingo eta ziurrenik irailean bertan aske izango da Ines del Rio. Ines del Rioren kasua da Estrasburgora iritsi den bakarra. Senideen esanetan, Del Rioren epaiaren arabera, gainerako presoen inguruan ere era­ba­­kia hartu beharko du Espai­nia­ko Gobernuak. «As­ka­tu egin beharko lituzkete. Dena dela, kasu bakoitza aztertuko dute eta ahal duten guztia egiten saiatuko dira zigor guztia bete dezaten».

Parot Doktrina, kondena osoa bete beharra
Funtsean, Parot Doktrinak eragin duena da, 30 urteraino es­petxean pasa beharra. Espai­nia­ko legearen arabera, praktikan 30 urteko kondena ezarri liteke preso bati, nahiz eta berezko kondena haundiagoa izan. Hala ere, espetxean pasatako egun ba­koitzagatik kondena zati bat murriztu egiten zaio presoari. Azkenean, legez, hi­ru laurdenak betetakoan ate­ra­­tzen dira preso asko. Parot Doktrina aplikatu zaien presoei ez zaie kondena murrizten, eta beha­rtuta daude 30 urteak espetxean pasatzera.

Euskal Preso Politikoen Kolektiboan 77 kasu
2012ko martxoko datuen arabera, Euskal Preso Politikoen Kolektiboaren barruan 77 preso daude Parot Doktrina aplikatua dutenak. Horien artean daude lau hernaniar: Pakito Lujanbio, Inma Noble eta Jose Jabier Zabaleta Baldo, eta Asier Ormazabal. Senideek Kronikari azaldu diotenez, preso guztiek banaka-banaka helegiteak sartu dituzte doktrina horren aurka, aplikatu zaien heinean. Aurre­na, Au­zi­tegi Nazio­na­lean, on­doren Auzitegi Go­re­nean eta azkenik, Auzite­gi­ Konstituzio­na­lean. Lujanbio, Noble eta Bal­doren kasuan errekurtsoak atzera bo­ta ditu Kons­tituzio­nalak. Lehe­nengo bien kasuan Estras­burgoko epairik ez zegoen, baina azkenekoan Estrabur­goko epaia zegoen tartean. Hori horrela, Lujanbioren ka­­sua, kolektiboko beste 15 pre­­sorekin batera, ez onartzeko argudiotzat erabili du Kons­tituzionalak, Estrasbur­goko epaia ez dela firmea. Izan ere, Espainiako Gorbe­nuak erre­kur­tsoa sartuko du hilabete honetan Estras­burgoko epai horren aurka. Estrasburgok Espainiako Gobernuaren helegitea onartuko balu, aztertu egingo luke eta erabakia urte bukaera inguruan jakingo litzatekeela kalkulatzen dute.

Lujanbio eta Noble zuzenean kalera, ‘Baldo’ eta Ormazabal kondena bete zain
Parot Doktrina bertan behera geratuko balitz, Pakito Lu­jan­bio eta Inma Noble aske geratuko lirateke, beraien kon­dena betea baitute. Lu­jan­biok 2007an atera behar zuen kalera, 23 urte espetxean egin ostean. Noblek 2008­an egon behar zuen kalean eta kalera ateratzera zijoan egun berean esan zioten 9 ur­te gehigoz egon behar zuela espetxean. Jose Jabier Zabaleta Bal­dok berriz, espetxean jarraituko luke, kondena betetzea falta baitzaio oraindik..

Pikabea, Zaballako espetxean
Hernanin bada bosgarren pre­so bat Parot Doktrinare­kin: Kepa Pikabea. Pikabea ez dago EPPKren barruan eta Maite Goizueta emaztearekin hitz egin du Kronikak haren egoeraren berri izateko. Goizuetak azaldu duenez, eurek ere bo­rrokatu dute ahal duten guztia eta errekurritu dute Kons­ti­tu­ziona­lean. Estrasburgoko epaiak berdin eragingo diela azaldu du, «kolektiboko parte izan edo ez». «Nik pentsatzen dut kostatuko dela, estatuak trabak jarriko dituela eta legeak ematen dizkion aukera guztiak erabiliko dituela Doktrina ez atzera botatzeko. Bestaldeko biktimen elkarteen presioa izango dute, eta garbi utzi nahi­ko dute legalki euren esku zegoen guztia egin dutela. Dena dela, Estra­bur­gok epaia ematean, bete egin beharko du Espainiak eta presoak atera­tzen joango dira». Pikabea ere ez litzateke ka­lera aterako, berezko kondena bete gabe daukalako oraindik. 2008tik dago Euskal Preso Politi­ko­en Kolektibotik kan­po. Azken urteak Arabako Lan­grai­tzeko espetxean egin di­tu, eta gaur egun, haren or­dez­ko den Zaballako espe­txean dago. Ber­tan daude kolektibotik kan­po geratu di­ren edo kolektiboa utzi duten presoak.