Garai berrira egokitzen ari da Hernaniko AAM. Nola iritsi da egoera honetara?
E. M.: 30 urteotan presoen aurkako errepresioa 3 modutan gauzatu dute estatu espainiarrak eta frantsesak. Lehendabizi presoekin jokatu zuten, kolektibo bezala suntsitzen saiatu ziren. Ondoren, presoen aldeko taldeak, talde antierrepresiboak suntsitzen saiatu ziren, gestorak eta beste talde batzuk ilegalizatuta. Eta azkenik, elkartasuna bera suntsitzen ahalegindu dira, kontzentrazioak, argazkiak… ilegalizatuta.
Egoera berri honetan, hausnarketa bat egin da herriko jende ezagunarekin eta ikusi da gizarteak, herriak izan behar duela ardura, preso eta iheslarien aldeko dinamikak sortzeko.
Talde berri bat sortuko da. Herriko jende ezaguna izango da, erreferentea, sortzen den herri mugimendua herriaren islada izan dadin.
Zer asmorekin?
L. L.: Preso eta iheslarien eskubideen aldeko sentsibilizazioa eduki dezaketen pertsona guztiengana iritsi nahi da. Badakigu herrian badagoela jende pila bat sentsibilizazio hori daukana, baina arrazoi ezberdinengatik ez da kalean ikusten. Ikusten dugu egun konkretuak daudela, urtarrileko manifa, Hernanitik autobus pila joaten dena; elkartasun eguna, jende askok parte hartzen duena... baina oso egun puntualak dira. Eta lortu behar duguna da jende guzti hori inplikatzea, bakoitzak bere aletxoa jarrita, egunerokotasunean. Jendeak ulertu behar du orain dela garaia presoen gaiari gogor heltzeko. Indarrak hartu eta kalera atera behar dugu berriro. Hori berreskuratu behar dugu.
Jendea erantzuteko prest
ikusten al duzue?
E. M.: Guk ikusten dugu Hernaniko herritar gehienak ados daudela preso eta iheslarien aldarrikapenekin. Onartzen dute gatazka bat dagoela eta hori konpondu egin behar dela. Egoera alde dugu, bilatu behar ditugunak dira, dinamikak, jendea kalera ateratzeko.
L.L.: Kontuan izan behar da baita ere, Hernanin ditugula 27 preso. Horietatik bat bera ere ez dago Euskal Herrian. Denak daude 500 km-tik gorako distantzian; horrez gain, Parot doktrina daukaten 3 preso daude kolektiboan: Pakito Lujanbio, Inma Noble eta Jose Jabier Zabaleta Baldo. Lege aldaketekin bat baino gehiago daude bizi arteko espetxe zigorra dutenak, bi preso daude osasun asistentzia egokirik jasotzen ez dutenak, diagnostikorik egin gabe…
Herri mugimendu berriarekin, AAM desagertu egingo da?
L. L.: Ez da posible desagertzea. AAMk nire ustez jarraitu behar du egoten. Hori bai, moldatu egingo da. Herri mugimenduarekin nahi baldin badugu iritsi, gaiarekin sentsibilizazioa duten guztiengana, aldarrikapenak izango dira: preso gaixoak kalera, kondena betea duten presoak kalera, presoak Euskal Herrira… Baina beste helburu bat da, amnistia, eta hori ezin dugu baztertu. Gainera, amnistia ez da bakarrik «presoak kalera», gatazka konpontzea ere bada, eta hori lortu behar dugu: presoak etxeratzea, eta aurrerantzean gehiago ez izatea.
Garai berri honetan, presoekin zer gertatuko da? Zuentzat orain ze pauso emango dira edo eman beharko lirateke?
E. M.: Ikusten dugu ez dela amnistia bat izango. Baina guk argi daukagu gure aldarrikapen nagusia dela eta horren alde borrokatuko dugu. Egia da tarteko pausoak ere badaudela. Lehendabizikoa izan beharko luke, gaixo larriak eta kondena betea dutenak ateratzea. Hurrengo pausoa, epe motz batera, dispertsioarekin bukatzea eta presoak Euskal Herrian egotea. Pertsonalki, suposatzen dut, gradualki aplikatzen joango direla gauzak. Esaterako, Parot Doktrinarekin ia 100 preso daude. Orduan, bat-batean 100 preso ateratzea ezinezkoa izango da beraientzat eta batzuk aterako dituzte eta beste batzuk ez.
Saiatuko dira senide eta presoekin jokatzen. Nahiko dute, gure arteko kohesioa puskatu eta hor ez dugu erori behar. Ez ditugu irtenbide pertsonalak bilatu behar, baizik eta kolektiboak.
KONTZENTRAZIOA, GAUR
AAMk deituta, kontzentrazioa egingo dute, gaur, 20:00etan, Zinkoenean. Lema: Gaixo larriak eta kondena osoa betea duten presoak etxera.