«Ramadanak mesede egiten dio gorputzari, eta buruari»

«Sentimendu haundiko ga­raia da hau guretzat. Sa­kri­fizio bat da, gutxien daukanaren lekuan jartzeko, eta behartuta gaude egoera go­rrian dagoenari laguntzera. Gor­pu­tza lasaitzen du Ra­ma­danak, eta arima ere bai». Fatima Ncirik azaldu dio Kronikari, funtsean zer den Ramadana. Marokoarra da, eta musulman gehienek bezala txintxo bete­tzen du ohitura. Aurten, Ou­ssama anaia ere Hernanin du, eta biek prestatu dute elkarrizketarako le­kua, irrifarrez, otordurako gonbitea eginez, eta arroparik egokienak jantzita: Kan­dora, eta Babutxak.

Herri musulmanetan, egun garrantzitsuak
«Urteko garai ederrena» dela dio Oussamak, beretzat. As­koz gutxiago jan eta edaten dute hilabete honetan, eta momentu txarrak pasatzen omen dira. Dena dela, lasai egoteko garaia dela dio, eta urteko gauza txarrak atzean uzteko balio omen du. «Fa­mi­lian bildu, haserretutako lagunekin adiskidetu, behar­tsuei lagundu, osasuna garbitu...». Ramadana gogorragoa egiten omen da herri musulman batetik kanpora. «Hemen inork ez du egiten Ramadana, eta alde horretatik zailago da eramaten. Han, denek egiten dute, familian el­kartuta. Gure herrian, Lara­chen, kalean jen­de pila bat bil­tzen da gauean, otordu ar­tean... giro ederra izaten da», dio Oussamak.

Ohitura, gero eta zabalduago
Hernanin 200 bat musulman daude, eta beraz, ez da isladatzen Ramadanaren eragina. Fatimak eta Oussamak diotenez, ordea, gero eta zabalduago dago ohitura. «Gazteak ikasiagoak dira. Telebistaren bidez, ikasketen bidez, Ramada­naren zentzua hobeto ezagutzen dute, eta kontzien­tziatuago daude».

«Zentzua bilatu behar zaio»
Ramadana egiten ez dutenak zigortu egiten omen dituzte herrialde askotan. Dena dela, egiteko ohitura gero eta haundiagoa da gazteen artean ere, eta Fatimaren ustez, hori da, zentzua bilatzen zaio­lako ohiturari. «Denak dauka zentzu bat, jaten de­nak eta ez denak. Le­henengo otordua (21:30ak aldean) arina da, eta likido asko edaten da (Harira zopa, esnea, zumoa, datilak, pasta gozoren batzuk...): egun guztian jan eta edan gabe egon garelako. Gero kalera atera­tzen gara (Hernanin ez), eta 00:00­etan biltzen gara familiarekin, bigarren otordurako. Otordu hori fuerteagoa izaten da (haragia, arraina...): sabela prest dagoelako. Hiru­garren otordua, 03:00ak aldean, arina izaten da baita ere: ohera joan behar dugulako».

«Zentzu erlijiosoa ere ba­du Ramadanak. Otoitz asko egiten da, eta Coraneko 60 kapituluak irakurtzen ditugu, 30 egunetan»

«Azkenik, elkartasun zen­tzua dauka, eta denak gaude behartuta norbaiti laguntzera.  Bai han, eta bai hemen. Ho­rregatik, Hernaniko musulmanei es­ka­tzen diet, behar larrienean dauden kideei laguntzeko, etxean hartzeko, urtean egun bakar batean besterik ez bada ere».

Ramadanaren xehetasun batzuk

• Musulman guztiek egin behar izaten dute.
• 29-30 egun izaten dira, eta urtero aldatu egiten da garaia, ilargiaren arabera.
• Egun argiz, ez dute ez jan eta ez edaten.
• Lehenengo otordua eguzkia ezkutatzean egiten dute.
• Beste bi otordu ere egiten dituzte: 00:00ak aldera, eta 03:00ak aldera.
• Lan egiten dute, baina jornada jarraia izaten dute.
• 10-12 urterekin hasten dira egunen bat Ramadan egiten.
• Bi egun berezi dituzte: 15garrena (erdia pasa delako) eta 26garrena (umeei begira batez ere).
• Ramadana bukatuta, bakoitzak 5 euro eman behar izaten dizkio, behar haundian dagoen norbaiti.