Herritarren osasuna Espainian ura ontziratzen duten enpresek urtean fakturatzen dituzten mila milioi euroen gainetik egongo balitz, ekuazio hori, gutxi batzuen poltsa salbatzea gehiengoaren osasuna jokoan jarriz... ondo konponduko litzateke.
Ur «hila» kontsumitzen duen Europako hirugarren herrialdea gara, eta munduko zazpigarrena. 2008an, gobernu britainiarrak, plastiko bidezko kutsadura murrizteko, iturriko uraren osasungarritasuna hobetu zuen, iturrietarako 1.000 litro ur edangarri bihurtzeak ontziratutako litro bat ur balio baitzuen, itsasoko eta kostako ingurumen-kutsadura kontuan hartu gabe.
Gertuko lurraldeek ere, hala nola Andorrak, Kordobak eta beste batzuek, beren iturriko ura edangarri bihurtzeari utzi zioten sodio hipokloritoarekin (lixiba), eta sodio kloritoarekin egiten dute, THM eta fenol beldurgarriak ezabatzeko kaltegabe biozida eta oxidatzaile indartsu batekin. Horregatik, derrigorrezkoa da odol-plasmazko poltsak, tresnak, ospitaleko egonaldiak... esterilizatzeko, eta eskuetarako eta bidarako aproposa da.
Ia Espainia osoan eta EAEn, lixiba itxurako kloro librearekin jarraitzen dute, merkeena delako... hortik aurrera, dena da desabantaila osasunerako.
ISGlobalen (gobernuko adituak Covid-erako) azken txostenaren arabera, Europako maskuriko minbizien% 5 iturriko ur-kontsumoarekin lotzen da. Zergatik da Espainian% 11? Eskandinaviako eta Europa erdialdeko herrialdeak ez dira batez beste% 0,6ra iristen (% 0,2 Alemanian), eta etxean eta jatetxeetan edatea Espainian baino askoz ere zabalduagoa dago. Lixibarekin... zerbait ez digute azaltzen.
Andaluzia eta Galiziarekin batera, Israel azkena izan zen 2014an, eta Eusko Jaurlaritza bakarra geratu zen haren monopolio zientifikoa eta gobernatuak, osasuna eta gure jakinduria ere mespretxatuz. Azalpenak eta hipotiroidismoaren edo bestelakoen estatistika konparatua zor dizkigu; izan ere, Añarbeko Urak izan da, eta ez Osasun Saila, 1994az geroztik eta bi hamarkadaz geroztik uretan fluoruro neurotoxikoarekin indarrez neurtzen ez jarraitzea erabaki zuena, eztabaida baztertuz.