Zein segurtasun ematen digu txorrotako urak, oraindik edaten dugun gutxi horiei?
Espainian kloro librea erabiltzen da, hipoklorito eran (lixiba), merkeena delako. Baina minbizia eragiten duten konposatuak (THM) sortzeko arriskuak, ura edangarri egiteko prozesu kimikoarekin erreakzionatzen duenean, mankomunitateei eskatzen die konparaketa egitea ozono edo kloro dioxidoarekin (klorito); azkeneko hau, etengabe erabili da ospitaleetan esterilizatzaile gisa, osasungarria eta zaporerik gabekoa.
Txorrotako uraren kontsumoa ematen da gaitasun ekonomiko bajuko familietan, edota sentsibilitate ekologikoa duten pertsonen artean, botilako urak gastu gehigarri bat dakarrelako eta ingurumenarekiko erasoa delako, zaborra sortzeagatik. Ez da justua plastikoa aurreztu, eta osasun pertsonalean eta osasungintzako gastu publikoan ordaintzea hori.
Botilako uraren kontsumoan UEko hirugarren izan arren, txorrotako urak eragindako maskuri minbizien %11 ematen da hemen. Eskandinavian, Europa zentralean eta Beneluxen, ez dira %0,6ko batazbestekora iristen (Alemanian %0,2), nahiz eta txorrotako ura edaten duten etxe eta jatetxeetan. Arazo hau ez da ageri Eusko Jaurlaritzaren agenda politikoan. Arazo nazional ixila, ikusezin egindakoa... derrigor konpondu behar dena.
Klima aldaketa ukaezinarekin desbideratzen dute arreta, CO2aren amua astinduz. Ur enbasatzaile handiak, beharbada, gauza bera egiten ari dira txorrotako urarekin. Baina kostaldeetako plastiko kutsaduraren arazoak, beharrezkoa ez den garraioagatik airearen kutsadurak, litro erdiko ur botila bat fabrikatzeko hiru litro ur xahutzeak suposatzen duen inmoraltasunak... eskatzen dute nahikoa dela oihukatzea gure gobernatzaileei, eta gelditu dezatela erokeria hau, gero eta urriagoa den ondasun batekin.
Aurreko hamarkadan, zabor bilketarako sistemak aldatu ziren, osasungarriagoen alde. Oraingoan urari tokatzen zaio. Arrazoiak soberan dauzkagu, Hernanin bezala, non bizi garen papeleraren usainekin, gelditzen ez den autobiaren gehiegizko zaratarekin, eta gutxienez, gas toxikoen ihesa gertatzeko arriskuarekin, inguruan dauden enpresa kimiko arriskutsuekin.