Enpresa elitismoa suspertzen

Urte bakarrean, CNMC eta AVC­k bi multarik haundienak eza­rri dizkiete ad­ministrazio p­blikoari ze­r­bi­tzua eskain­tzen dieten enpresei, iruzurragatik.
Zerbitzu publikoaren esklusibitatea lortzeko asmoz trikimailu ilegalak erabili dituzte, puztutako aberastasuna lor­tzeko. Aipatzekoa da, ezinezkoa izango litzatekeela, alde kontratatzailearen konplizitaterik ez balego. Adibideak dira: Zubie­tako errauskailuaren swa­p­aren antzeko blindajea,  Gipuz­koako zaborraren kasua eta EAEko ikastetxeetako jangelen kasua.
2015eko urtarrilean, kon­pe­tentziak hainbat multa jarri dizkie (CNMC) FCC, ACS, Cespa, Ferrovial, Sacyr eta beste ba­tzuei. 98,2 milioiko isuna izan da, gutxienez hamahiru urtetan, zaborren kontratuak elkarren artean banatzeagatik. Paktu hauen artean aipatzen ditu, FCC eta Urbaserren (ACS) arteakoa; diotenez, 2009an adostu zuten Estatuan suertatuko ziren lizitazio guztietara batera aurkeztea, hondakinen aprobetxamendu energetikoen lantegiak eraiki eta ustia­tzeko. Gaur, Zabal­gar­bin %60a dute, eta, Zubietan, na­hiz ixilpean gorde, berdina izango lukete. «Gozoena» kontratatzen zuten eta baldintzak «euren interesekin bat ez baldin bazetozen» ez aurkeztea akorda­tzen zuten. Hala, gainerako en­presek ezin izaten zuten aukera berdinekin lehiatu. Eusko Jaur­laritzak kontratatu zituen eskola catering-enpresekin gertatu den bezalaxe.
Gipuzkoako Udalerrietako go­bernu aldaketek, kanbioak ekarri dituzte zaborren bilketa sistemetan. Atez Atekoa sistema erretiratu dute eta edukiontzi handiak jarri. Kasu paradigmatikoa da Tolosakoa: le­hen etxetik hurbil jasotzen zituzten hondakinak, 240 litroko edukiontzi mugikorretan; orain aldiz, 2.400 litroko edukiontzi erraldoietan egiten da bilketa.
Aurreko sistemarekin lurraldeko edozein enpresak zuen le­hiatzeko aukera: zaborra bil­tze­ko kamioi txikiak behar ziren, bal­dintzak berdinak ziren. Edu­kiontzi berriekin IBEX/35eko enpresa «erraldoiak» bakarrik «lehiatu» daitezke, helbide fiskala EAEtik kanpo dutenak.
Prebarikaziotik gertu dauden trikimailu teknikoak dira. Prak­t­ikan zailagoa izango hala gertatzea, lizitazio publikoetan klau­sula sozialak eta insertsio politikak aplikatuko balituzte; eta ez soilik balorazio ekonomikoak, beti enpresa oligopolioen mesedetan daydeba… kasu honetan «zaborren kartelaren alde».
Gizartean aberastasuna sor­tu beharko litzateke, berdintasun justuan sortuko den gizartearen hazkundea posible eginez…  Zein zaila jartzen duten! Bitartean ezberdintasunak haun­­­­dituz dijoaz, Einsteinek zioen bezala: «Erokeria da, emaitza ezberdinen zain egotea, beti berdina eginda».