Duela 1000 urteko Hernani ekarriko dute gogora

GARAI batean, Urumea ibai­ak sortzen zituen erriberei eta inguruko mendi-bailarei dei­tzen zitzaion Hernani. Gaur egun, zaila da ima­ji­natzea nolako paisaia izan­go zen hura, erabat eral­datuta iritsi baita gurera. San Joan Konpartsako ki-deek urteetan atzera egi-te-ko aukera emango dute, eta duela 1000 urteko He­rnani ekarriko dute gogora. 22ga-rren urtea da karroza atera­tzen dutela; aurreko urtee­tan ere atera zuten   Pili Lu­janbio. Beraiek utzi zu­te­ne­an, herritar batzuk bildu eta horri jarraipena eman be­har ziotela pentsatu zuten. Azaldu dutenez, hasiera hartan garrantzi­tsua izan zen Xabier Odrio­zo­laren lana eta konpro­misoa, dan­tzak erakusteko. Or­dutik, urtero atera dira ekai­naren 27an Hernaniko kaleetatik barrena.

Herriko gaiak, beti
Urte luze hauetan hainbat gai landu dituzte, betiere herriarekin zerikusia izan dutenak: «garrantzitsua iru­di­tzen zaigu Hernaniko his­toria berreskuratzea eta eza­gutzera ematea, horre­ga­tik beti herriko gaiak lan­tzen ditugu», adie­razi dute konpartsako kide diren Pepi Arrozpidek eta Jon Oñatek. Helburuetako bat herriko zenbait tradizio era­­kustea dela diote, ge­hien­tsuenak gaur egun gal­duta daudela uste baitute.
Gaia aukeratzeko asan­­­blada batean elkartzen dira eta bertan erabakitzen du­te zein izango den hu­rrengo gaia. «Denon artean ados­ten dugu gaia, eta pro­posa­menak toki ezberdi­ne­tatik hel­tzen zaizkigu. Adi­bidez, duela bi urte Beñi Agirrek, Hernani Errotzene­ko ki­deak, Nafarroako Kon­kis­taren 500garren urteurre­naren inguruko gaia pro­posatu zigun. Eta aurten ere berak proposatu digu Her­nanik 1000 urte gaia».

Liburuxka, urtero
Historiari eman nahi izaten diote garrantzia eta ho­rre­tarako liburu batean oina­rritzen dira beti: «liburu bat aukeratzen dugu eta hori lantzen dugu. Beti infor­mazioa kontrastatzen saia­tzen gara».
Urtero ateratzen dute gaia­ri buruzko liburuxka bat, eta aitortu dutenez, jen­de asko horren bila ge­r­tu­ratzen da: «pozgarria da nola jende asko Plazara hur­biltzen den liburuxka es­katzera». Li­bu­rux­ka hori osa­tzeko, zenbait adituren laguntza ere izaten dute, hala nola, Jesus Mari Gomez Txu­so Hernaniko Udal Ar­txi­boko langilearena, edota Beñi Agirrerena ere. «Due­la gutxi zendu den An­txon Agirre Sorondo histo­rialariaren laguntza ere izan dugu urte guztietan, nahiz eta Her­naniarra ez izan, asko ze­kien herriari buruz», azaldu dute. «Hemendik ere kon­partsaren esker ona eman nahiko genioke, eta omenaldi txiki bat eskaini», gaineratu dute.

80 lagun desfilean
Guztira 80 pertsonek parte hartuko dute aurtengo kon­partsan, eta horietatik 56 lagun dantzan arituko dira. «Arratsaldeko 18:30etan ate­­­rako gara Plazatik, hortik An­drekalean behera eta Plaza Be­rrin dantzatuko du­gu. Ge­ro, Zinko-Enearuntz eta Kale Nagusian gora egin­­go du­gu. Berriro Plaza Be­rri parean dantzatuko du­gu, eta Plazan amaituko du­gu dan­tzan ere», esan du Arrozpidek.
Dantza desberdinak pres­­­­tatu dituzte talde­ki­deek, eta kurtso osoan ze­har euskal dantzak ikasten aritzen badira ere, maia­tzean hasi ziren desfilerako dantzak ikasten: «astean bitan elkartzen gara en­tsaia­tzeko, eta normalean guk prestatzen ditugu dan­tzak. Libe Oñate da horretaz arduratzen dena. Aurtengo desfilerako Peio Otano ko­reografo iruindarraren la­gun­tza izan dugu, izan ere, bere bidez lortu genituen par­titurak. Erdi Aroko mu­sika da, oso zaila baita orain dela 1000 urteko doku­mentuak topatzea», adie­ra­zi dute San Joan Kon­par­tsako kideek. «Erren­te­riako Eres­bil musi­ka ar­txiboan galdezka ibili ginen, baina bertan ez zegoen ezer. Eta azkenean, Peio Ota­no­ren bi­dez lortu dugu mu­sika», gai­neratu dute. «Ur­te­ro be­zala, Hernaniko Mu­si­ka Es­kolako kideak aterako dira gu­rekin instrumentu ez­berdinekin», esan dute.

«Helburuetako bat da herriko zenbait tradizio erakustea».

«Aurten lan haundia egin dugu jantziak berritzen; eskerrik asko guztioi».

Jantziei garrantzia
Aurten jantziekin lan han­dia egin dutela aitortu dute: «jantziei garrantzia eman nahi izan diegu, eta arropa guztia berritzen ibili gara. Egia esan eskertzekoa da talde guztiak egin duen lana», kontatu dute. «Baina esker bereziak eman nahi dizkiegu Emi Gutierrez, Ra­quel Martin, Arantxa Mo­reno eta Isabel Etxeberriari, be­raiek gabe zailagoa izan­go baitzen jantziak aurrera ateratzea».
Ramon Garcia jostuna eta euskal jantzietan adi­tua­rekin hitz egin zuten jan­tziak egiteko: «Garai har­tako janzkerari, mu­si­kari eta dan­tzei buruz do­ku­men­­tazio gu­txi dago, eta Ra­­monek lagun­du gaitu pix­ka bat jantzien ingu­ruan».
Jantziez gain, urtero ate­ratzen duten karroza egitea ere lan handia dela esan du­te, eta horretan ibiltzen direnei ere eskerrak eman na­hi dizkiete, bereziki Luis Telleriari. «Lan asko egiten dugu, baina hala ere azken egunera arte ez dugu ama­i­tuko guztia muntatzen», azal­du du Oñatek.
Hernaniko San Sebastian Monastegia irudikatu nahi zutela adierazi dute, baina ezaugarriei buruzko infor­mazio zehatzik ez zeuka­tenez, ez dute egin. «Bila eta bila aritu gara eta azkenean, uste dugu, Abrisketako (Bizkaia) San Pedro ermitak gordetzen dituela garai har­tako ezaugarri gehienak ez baititu berrikuntzak jasan, eta beraz, bertan oinarritu gara», kontatu dute kon­partsako kideek.