Nola deskribatuko zenukete emakume arrazializatu bat?
Elisa Peredo: Termino arrazializatua erabiltzen dugu hemen, kategoria pribilegiatuan sartzen ez garenon estereotipoen aurrean berdintasuna aldarrikatzeko (hau da, bertakoak, zuriak eta abar) eta horrek dakarren diskriminazioa nabarmentzeko.
Hala ere, agian, guretzat termino erosoena, eta nahasterik sortzen ez duena da emakume migratzaileak terminoa lantzea zaintzaren, garbiketaren edo etxeko lanen sektorearekin.
Onix Cerda: Guk, emakume migratzaileok, diskriminazio bikoitza jasaten dugu emakume eta etorkin izateagatik.
Lan-merkatuan, emakume migratzaileok bi alde zozkatu behar ditugu. Lehena, gizarte-estereotipoena, emakume eta langile gisa balioa kentzea eta arrazakeria. Baina ez da arrazakeria bera emakume latinoamerikarrek, marokoarrek edo senegaldarrek pairatzen dutena.
Bigarren alderdia, eta agian ulertezinena, atzerritarrei buruzko legearen bidez jasaten duguna da, izan ere, bidegabekeriak eta gure egoera erregularizatzeko baldintza sinesgaitzak betikotzen dituen erakunde taldea da.
Nortzuk hartuko dute parte gaurko mahai-inguruan?
E.P: SOS Arrazakeria, AMHER eta Maitelaneko etxeko langileen taldeko ordezkari batek hartuko dute parte mahai-inguruan.
Zer da Iturola elkartea? Eta Maitelan?
O.C: Iturola elkartea Beterri Buruntzaldeako gune bat da, non ekonomia sozial eta solidarioaren sustapena sustatzeaz gain, kooperatibismoaren printzipioetan oinarritzen diren enpresak sortzen saiatzen den. Gainera, ikaskuntzarako laguntza eta prestakuntza ematen da bertan, enpresa edo kooperatiba berriei 5 urtez laguntza emanez.
Gune autogestionatua da; Iturolan gertatzen dena batzar batean erabakitzen da, eta espazioko kide garen guztiok parte hartzen dugu. Sinbolikoa da elkartean ordaintzen dena, partehartzaile bakoitzeko hilean 6 lanordu egin behar dituzte, espazioa antolatzeko, mantentzeko eta dinamizatzeko behar diren zereginez arduratzen diren taldeak banatzeko.
E.P: Gu ere Iturolako kide gara, baina ezinezkoa zaigu komunitateari zor dizkiogun eta eskaini nahi genizkiokeen orduak betetzea; izan ere, egunak 24 ordu baino ez ditu, eta, bestalde, ez dakigu euskeraz, eta hori zailtasuna da bileratan parte hartzeko eta guztiaren berri izateko.
Kooperatibak bi urte ditu, eta zaintza, laguntza eta garbiketa lanetan aritzen gara. Lan horiek egiteaz gain, geu gara gure kooperatibaren administrazioa, koordinazioa eta kudeaketa daramagunak.
Zein da mahai-inguruaren helburu nagusia?
O.C: Helburua da, gure bizipenen bidez, lan eremuan atzerritarrok bizi dugun diskriminazioa ezagutaraztea. Bereziki, etxeko zaintzaren eta enpleguaren sektoreko langile emakume migratzaileon ikuspegitik.
Gai nagusiaz gain, beste azpigai batzuk jorratuko dituzue?
E.P: Beste azpigai batzuk baino gehiago, gai hauek azpimarratuko ditugu: atzerritarrei buruzko legeak gure bizilekua erregularizatzeko planteatzen dizkigun zailtasunak, eta enplegatzaileek ezagutzen ez dituzten etxeko langileen eskubideak, hau da, gurasoak eta haurrak zaintzeaz gain, beren etxeak garbitzen dituzten pertsonak.
Uste duzue jendartea jabetzen dela emakume arrazializatuak daudela lan-eremuan?
O.C: Jakina, badakite emakume etorkinok lana behar dugula eta aprobetxatu egiten dira, eta, beraz, etxeko enpleguaren sektorean parte hartzen dugu gehienbat. Jendeak uste du egunean 24 orduz lan egin behar dugula. Badirudi, prest egon behar dugula zaintzen dugun pertsonaren edo pertsonen premiak gure gain hartzeko, eguneko edo gaueko edozein unetan. Askotan, eguneko bi atseden-ordu libre izateko eskubidea dugu, baina ez digute uzten, eta asteburu libreetan edo jaiegunetan are gutxiago.
E.P: Lan kontratua erroldatuta egon eta hiru urte bete bezain laster egingo digutela esaten digute, hori baita atzerritartasunari buruzko legeak ezartzen duen baldintzetako bat. Une horretan konturatzen dira gaur egun gutxienez ordaindu behar digutena soldata 1.165, 66 euro direla, eta ez, berriz, ordaintzen dizkiguten 800-900 euroak.
Zuen ustez, zer egin daiteke egoera hobetzeko?
O.C: Lehenik eta behin, beste herrialde batzuetatik datozen emakumeei langile gisa dituzten eskubideen berri ematea. Egoitza baimenik ez izan arren, eskubidea dute pertsona gisa tratu duina izateko eta langile gisa egiten duten lana ekonomikoki bidezkoa dela aitortzeko.
E.P: Eta beste alde garrantzitsua da enplegatzaileak etxeko enpleguko langileen lan-eskubideen inguruan informatzea eta kontzientziatzea. Garrantzitsua da erakundeek jarraipena egitea, adinekoak nola zaintzen diren ikusteko ez ezik, jarraipena egiteko eta zaintzen duen pertsona zer lan baldintzatan dagoen ikusteko.
Zer esango zenioke jendeari mahai-ingurura animatzeko?
O.C: Emakume migratzaileei informatzeko gune bat izango dela esango genieke. Gure bizipenetatik eta lan-merkatura sartzeari buruzko gogoetetatik hitz egingo dugu, eta ezagutza hori izatea lehen eskutik baliagarri izan dakioke haiei.
Eta, horrekin batera, batez ere izano da familia-etxeko zerbitzua ematen duten pertsonen eskubideei buruz informatzeko eta kontzientziatzeko saioa.