Atzo aurkeztu zuen Hernaniko Udaleko Gobernu Taldeak, 2020 urterako udal aurrekontu proposamena. 29.549.159 eurokoa da, 2019koa baino nabarmen txikiagoa (32.319.683 euro izan ziren); «baina konparaketa hori ez da erreala, iaz ezohiko sarrerak izan zirelako. 2018 urtekoarekin konparatzea da errealagoa, eta orduan baino haundiagoa da», azaldu du Xabier Lertxundi alkateak, aurrekontu proposamenaren aurkezpenean.
Atzo izan zen hori, eta ostegunean aurkeztu zieten, gainerako udal taldeei. Horiek, bi asteko epea dute orain, emendakinak aurkezteko, azaroaren 29ra arte. Abenduaren 19an egingo da Plenoa, ostegunarekin, aurrekontuak onartzeko.
Hasita dauden proiektuak gauzatu eta berriak prestatzen hastea, planteamendua
Alkateak nabarmendu du, 2020 urtekoa ez dela «proiektu haundien aurrekontua. Hasita dauden proiektuak, idatzita daudenak, gauzatu nahi ditugu datorren urtean». Horien artean daude, honako proiektuak: Kulturarteko Plaza Feminista martxan jarriko dute Gabriel Zelaian; Atsegindegiko obra egingo dute; Biterin egokitzapenak egingo dituzte, energia eraginkortasunari begira; Urbieta kalea peatonalizatzeko lanak hasiko dituzte; Sandiusterriko aretoa egokituko dute, Hernani Musika Eskolarentzat eta Ttarla dantza taldearentzat gela berriak sortzeko; Milagrosa berrituko dute; Iturmendin hiru etxebizitza prestatuko dituzte alokairu sozialean emateko; Portu eta Elizatxoko mugikortasun planaren azken fasea burutuko dute; Lizeaga auzoko Madalena kalearen urbanizazioa; Latsunbe-Sorgintxuloko urbanizaziorako proiektua; edota Florida kalearen saneamendu sarea berritzeko proiektua, besteak beste.
Baina era berean, beste zenbait proiektu jarriko dituzte martxan, «auzoekin eta mugikortasunarekin lotuta daudenak»; alegia, proiektuaren idazketa hasiko dute. Honakoak dira aurreikusita daudenak: Landare-Zubiondo-Ibaiondo bidegorri zatia egitea; ADIFek apeaderoa igogailu parera mugitzeko asmoa duenez, eta horrek Portura doan pasabidea segurtasunagatik ezin erabili utziko lukeenez, pasabide berri bat egiteko aukera aztertzea; Elizatxo 60-66 urbanizazioan berrikuntza lanak; edota Osiñagako zubia.
Azkeneko horretan, zubi berri bat jartzeko proiektua da abiatuko dutena, baina «luze jo dezake, beste erakundeekin elkarlana eskatzen duelako, URA eta hidrografikarekin», azaldu du Lertxundik.
Bestalde, alkateak nabarmendu du «inoizko partidarik haundiena» jaso dela datorren urteko aurrekontuan, merkataritza biziberritzeko ekintza planera bideratuta. Eta bestelako inbertsio batzuk ere aurreikusi dira: Gaztelekuan konponketak, Elizatxo ikastolan psikomotrizitate gela bat...
Plazako irisgarritasuna aztertuko du Udalak
Alkateak aurreratu zuen, baita ere, Plazan lokal bat erosiko duela Udalak, Turismo Bulegoa bertan jartzeko; eta horretarako diru-partida jaso dela 2020rako. Oraindik itxi gabe dago lokalaren erosketa, eta horregatik, ez dute zehaztu zein den.
Eta Plazan bertan, beste inbertsio garrantzitsu bat aurreratu zuten: Plazako irisgarritasuna aztertuko dute. «Babestutako tokia denez, ezin da edozer egin. Beraz, aztertu egingo dugu, zer egin daitekeen irisgarritasuna hobetzeko». Gainera, onartu zuten Plazako zoruaren inguruan erdibituta daudela herritarren iritziak.
Ezohiko sarrerarik ez, baina sarrera arruntak gora
Iazkoaren aldean, aurrekontua jaitsi izanaren arrazoiak azaldu zituen Isa Sanchezek, ogasun zinegotziak: «aurreko urtean, bi ezohiko sarrera haundi izan genituen, Zikuñaga Papeleraren zabalkundearengatik, eta Galarretako eremutik eratorritako zergengatik. Aurten ez da horrelakorik izango. Baina hala ere, sarrera arruntek gora egitea aurreikusi dugu. Batetik, Fondo Foraletik jasoko duguna, 666.613 euro gehiago izatea espero da. Eta bestetik, biztanleriaren gorakadak, zerga eta tasetan igoera ekarriko du; 500.000 euro gehiago aurreikusi ditugu».
Sanchezek aditzera eman zuen, gainera, soilik 721.422 euroko zorra geratzen zaiola Udalari, eta 2020an 366.000 euro bideratuko dituela zorra kitatzera (372.500 euro, interesak gehituta). Horrela, azaldu zuen, 2021 urtean zorra guztiz amortizatzea aurreikusten dutela.
Udalaren aurrekontu osoan, Gizarte Zerbitzuek izango dute igoera nabarmena: 2.637.092 euro bideratuko dira; 2.316.941 euro izan ziren 2019an. Igoera hori, emango da bereziki Kabiarekin eta Foru Aldundiarekin zerbitzuen traspasoa sinatzeko urtea izango delako. Udalak nahi du, «langile publiko egonkorrak» izango dituen egoitza bat izatea, eta horretarako, Zaharren Egoitzako eta Eguneko Zentroko langileen baldintzak egokituko dituzte. Horregatik da Gizarte Zerbitzuen aurrekontuan igoera. Gainerakoan, segida emango zaie, martxan dauden zerbitzuei.
«Herritarren beharrak ase eta ongizatea bermatzea», helburu
Xabier Lertxundik nabarmendu du, 2020ko udal aurrekontuaren helburu nagusia izango dela, «herritarren beharrak ase eta ongizatea bermatzea». Zentzu horretan, auzoak «oso garrantzitsuak» direla uste dute, eta horiek biziberritzeko proiektuak dira, gauzatzeko zein hasteko aurreikusita daudenak.
Aurrez aipatutakoez gain, kulturarekin lotutako proiektu bat ere eman zuten aditzera, datorren urterako: Sormen Gunea izango denaren proiektu pilotu moduko bat egingo dute, Kaxkoan. Zehazki, erdiguneko lokal batean, aukera eskainiko diete herriko talde, eragile eta sortzaileei, bertan beraien sorkuntza lanak garatzeko.
Jarraian dagoen taulan daude zehaztuta, arlo bakoitzera bideratuko diren diru-partidak. Isa Sanchezek argitu zuen, zergatik ez dagoen jasota bertan, etxebizitzak bermatzeko dirulaguntzetarako partidarik: «erabaki genuen, diruz laguntzeko epea irailetik irailera bitartekoa izatetik, urte naturalekoa izatera pasatzea; horregatik, 2020an emango diren dirulaguntzen partida, 2019ko aurrekontuan dago jasota dagoeneko».
Aurreko legealdian bezala, hiru ardatz nagusitan banatu ditu Udal Gobernu Taldeak, aurrekontuko diru partidak: herri aktiboa, herri jasangarria, eta herri solidarioa.
Beste hainbat aldaketa ere jasotzen dira; esaterako, kale garbitzaileei soldata igotzea, eta asteburuetako errefortzuak eta oporren ordezkapenak egitea.
Udal aurrekontu oso horren barnean dago, Ereñotzuko Auzo Udalarena ere: 392.807 euro, iaz baino %4,13 gutxiago (409.731)
2020ko UDAL AURREKONTUA 29.549.159 euro
HERRI AKTIBOA 7.470.919 euro
Jarduera fisikoa eta kirola 2.213.640 euro
Hezkuntza 2.285.724 euro
Kultura 1.682.952 euro
Euskara zerbitzua 1.140.121 euro
Herritarren partehartzea 148.482 euro
HERRI JASANGARRIA 14.094.852 euro
Komunitatearentzako zerbitzuak 7.852.864 euro
Etxebizitza eta hirigintza 2.394.286 euro
Segurtasuna eta mugikortasuna 1.784.775 euro
Tokiko garapena eta enplegu sustapena 1.164.601 euro
Ingurumena 898.326 euro
HERRI SOLIDARIOA 3.685.805 euro
Zerbitzu Sozialak 2.637.092 euro
Berdintasuna 417.808 euro
Lankidetza 253.552 euro
Gazteria 257.353 euro
Inmigrazioa 105.000 euro
Zor publikoa amortizatzea 372.500 euro
Administrazio gastua 3.925.083 euro