Denbora dezente pasa da AMHER elkarte multikulturala sortu zenetik, eta badirudi inor ez dela elkartearen hasierako urratsez gogoratzen. Lehenengo bilera 2003 urte amaieran izan zen, Hernaniko Udalak antolatutako hitzaldi baten ostean, baina, dena den, 2004an legeztatu zen elkartea, legeak agindutako estatutu guztiak betez, eta hori da elkartearen sorreratzat ezagutzen den data, duela 15 urtekoa.
Hernaniko Udalak Biteri Kultur etxean antolatutako hitzaldi batetik sortu zen AMHER, Victoria Mendoza soziologoaren hitzaldia amaitu zenean bertaratutako lau pertsona elkartu eta lanari ekiteko unea zela iruditu zitzaienean. «Lau boluntariok iritzi bera genuen: etorkinak artatu, haien beharrak asetzen saiatu, ahal den neurrian lagundu eta gainontzeko herritar guztiak kontzientziatzea zen gu lauon nahia», adierazi du elkartearen sortzaileetako bat izan zen Felix Etxeberriak.
Hasiera batean lau pertsonak osatzen zuten taldea, ideia askorik gabe, lokalik gabe eta zehazki nora jo behar zuten ere jakin gabe. Bi astetik behin elkartzen hasi ziren, lehenengo Biterin eta gero Iturritxon, baina bilerak egiteko toki baten eskean denbora luzez aritu ondoren, Udalak lehenengo lokala eman zien Gay Murren.
Gaur egun pare bat aldiz elkartzen da hilabetean 20-25 pertsonako lantaldea, elkarteak Latsunben duen lokalean, nahiz eta datorren urterako lokal aldaketa aurreikusten duten.
Gertukoa eta aberasgarria
AMHER elkarteak hitzarmen bat du Hernaniko Udalarekin, eta hortik lortzen du finantzazioaren zati handi bat. Udalaren babes osoa du elkarteak, nahiz eta autonomoki lan egiten duen, eta hortaz elkartea «udalerriarentzat beharrezko besoa» dela diote AMHEReko kideek.
Oso zerbitzu aberasgarria eskaintzen dutela diote, etorkinei instituzioek eman ezin dakieken berotasuna eskaintzen dietelako, eta hasieratik gertutasuna transmititu nahi izan dutelako: «etortzen den edonori oso gertukoa den tratua ematen diogu, gure helburua konfiantza transmititzea baita, eta gizatasuna erakustea. Gure ustez, hori da harrerak horren eraginkorrak izateko bidea. Gainera, zorionez, gugana datozen pertsona guztiei mezu hori ondo iristen zaiela esango nuke», adierazi du Fatima Fernandez AMHEReko kideak.
Harrotasuna eta asebetetzea
«Sortzaile moduan sentitzen dudana izugarria da, harrotasuna eta asebetetzea sentitzen dut gehienbat», dio Felis Etxeberriak 15 urteren buruan egindako lanak emandako fruituak ikustean.
Herriarentzat onuragarria den zerbaitetan bere burua murgilduta sentitzeak asebetetzen du Etxeberria, norbaiti mesedegarria izango zaion zerbaitetan aritzea, alegia: «gertutasun sentimendua ere badago, nolabaiteko ekarpena egiten ari zarela sentitzen duzu, ahal duzun neurrian laguntzen zabiltzala eta eskuin muturrari aurre egiten gabiltzala; eskuin muturraren txertoa gara».
Oso talde kohesionatua osatzea lortu dutela dio, dibertsitatearekiko errespetu osoz lan egiteko prest dagoen talde bat, eta 15 urtetan eztabaidarako gairik izan ez duen taldea. «Hazkunde haundia izan dugu, gure mugak zeintzuk diren kontuan hartuta. Gorabeherak ditugula ere aitortu beharra dago, ez garelako bolondres gehiegi».
Ixiar Egigurenek, duela urte askotatik elkarteko kidea denak adierazi du, arazo askori konponbidea eman ezin izatea oso gogorra dela eta frustrazio sentimendua areagotzen duela elkarteko kideen artean, baina ‘gauza txikiak’ eginez laguntza hori bideratu dezaketela (etxebizitzen kontua, erroldarena...) eta AMHERek ‘bultzadatxoa’ ematen duela.
15 urtez, helburu berak
Elkartea sortu zenetik, perfila ez da batere aldatu, guztiz kontrakoa gertatu dela diote AMHEReko kideek. Hasieran finkatutako oinarri eta helburu berak mantendu dira, baina 15 urte hauek elkarte gizatiarrago batean bihurtu dutela diote, askoz profesionalagoa den elkarte bat da orain AMHER. Kide guztiak kualifikatuagoak daudela diote, eta gaien inguruko prestakuntza duten jendea dagoela lanean, duela 15 urte baina bokazio gehiago duen jendea dagoela. Horretarako, herriarentzat onuragarria den zerbitzu bat ematen ari direla sinestea ezinbestekoa dela dio Felix Etxeberriak.
Elkarte multikulturalaren bi funtsak betidanik berdinak izan dira; sentsibilizazioa eta laguntza eskaintzea, hedatu direnak helburu horiek lortzeko mekanismoak izan dira. Sentsibilizazioaren barruan etorkinak eta bertako herritarrak batzen dituzte, kontzientzia sustatzeko helburuarekin, elkarbizitza sanoago baten aldeko apustua eginez.
Aldaketa nabaria, harreretan
Funtsean elkartean aldaketa haundirik egon ez den arren, funtzionamenduan eta kalitatean asko hobetu duela esan daiteke. Harreretan nabari da hori gehien, duela 15 urtekoak gogora ekarrita, gaur egungo harrerak pentsaezinak ziren. «Hasieran gure laguntza eskaintzeko mezuak horrelakoak ziren: arazorik baduzu, deitu telefono zenbaki honetara, baina gaur egun dena askoz sofistikatuagoa eta profesionalagoa da, eskerrak», dio Etxeberriak barre artean.
Gaur egun protokolo bat dago Udaletik bideratzen dena eta hortan eskuduntza haundia du AMHER elkarteak. Harrera baterako, normalean, aurrez zita bat eskatzen da eta hitzordu horretan infusioa edo ur baso bat eskaintzen zaio elkartera laguntza eske joan denari. Harrera batean ematen den lehenengo urratsa galdeketa hastea izaten da, «jakin-min morbosorik gabeko galdeketa», argitu nahi izan du Fernandezek, eta horrela, zertan lagun dezaketen ezagutzen dutela azaldu du.
Harrera eguna ere antolatzen dute, iritsi berri direnei ongietorria modu globalago batean emateko. Hasieran, solasaldi informatibo bat eskaintzen da elkartearen nondik norakoak ezagutu ditzaten eta Hernaniko Udalaren zerbitzuen inguruan jakin dezaten. Honen ondoren, Kaxkora bisita egiten da herriko puntu garrantzitsuenak ezagutu ditzaten (anbulategia, kultur etxea, herriko plaza...).
Oihartzuna edonon
Elkartearen lorpen haundienetako bat ezagunak egin izana da. Herri mailan ia herritar guztiek dute AMHERen berri, denek entzun dute noizbait elkartearen inguruko zerbait eta edonork daki arazo baten aurrean elkartera jotzeko askatasun osoa duela. Elkarteko kideek diotenez, denek ezagutzen dute AMHERen dabilen norbait.
«Urte guzti hauetan ahoz ahokoak eragin haundia izan du eta horri esker, Hernanikoak ez diren etorkin askok ezagutzen dute elkartea», adierazi du Tomas Elorza kideak. Orokorrean, Buruntzaldea osoko etorkinak hurbiltzen dira AMHERera eta herriko ekitaldi askotan parte hartzen dute; Jai Gastronomikoan, Bizilagunak ekimenean eta Imigrazinean besteak beste.
Informazioaren transmisio horren garrantzia azpimarratu nahi izan du Fernandezek: «Normalean etorkinak oso aldakorrak dira, ez dutelako inolako egonkortasunik; lanpostua aldatzen badute askotan udalerria ere aldatuko dute, batzuk hemen egiten dute lo, eta beste herri batean jan, baina badakite Hernanin ba-dagoela Elkarte Multikultural bat, eta badakite laguntza eske etorri daitezkeela gurera, hori oso pozgarria da gu guztiontzat».
Emakumeen Taldea, irekiagoa
Isabel Otxoa abokatuaren hitzaldi bat entzun ondoren, etxeko langileak ziren emakumeekin lanketa egiteko sortu zen taldea. Lehenengo bilerak hitzaldi horren ondoren antolatu zituzten, eta hortik aurrera hilean behin elkartzen dira, hilabeteko lehenengo larunbatean.
Denborak aurrera egin ahala, taldea zabaltzen joan da eta gaur egun etxeko langileak ez diren emakumeak ere badira taldean. Herrialde ezberdinetatik etorritako emakumeak dira eta bilera batzuetan sei bat emakume biltzera heldu diren arren, normalean 20 inguru elkartzen dira.
Emakumeen Taldea elkartearen sektore garrantzitsuenetako bat da, gazte mugimenduekin batera. Oso modu aktiboan jarduten dute eta interes ezberdinetako solasaldiak antolatzenaz gain, laguntza eta konpainia ere eskaintzen dute.
Generoaren ikuspegia sakon lantzen dute; Martxoak 8an emakumeen genero indarkeriaren aurka manifestatzera joaten dira eta baita etxeko langileen egunean ere, haien eskubideen alde egiteko. Bestelako formakuntzak ere eskaintzen dituzte eta orokorrean taldearen barruko parte-hartze maila oso altua dela esan daiteke.
Mahai gainean jarri duten beste gaia titulazioen homologazioaren arazoa da. Gehienetan, hemen etxeko langile moduan dauden aritzen etorkinek beren herrialdeetan ez lukete ogibide bera izango, bestelako lan batzuetan arituko ziren ziurrenik hona etorri aurretik, baina hemen ezin izan dute lanbide horretan jarraitu, beren titulazioen homologazio eta baliozkotze arazoak medio. Beste herrialdeetan baliozkotzat diren ikasketa askok hemen ez dute inolako baliorik.
Gainera, AMHER elkarteak antolatzen dituen ia ekintza guztietan ere izaten dira, Jai Gastronomikora esate baterako beren errezetak eramaten dituzte.
Bizilagunak proiektuan ere, Emakumeen Taldeko lagun multzo batek parte hartzen du, koadrila moduan aurkeztuta.
Gazteriarekin lanean
Ixiar Egigurenek dioenez, gazteekin oraindik lan haundia dago egiteko baina elkartearentzat «oxigenozko baloi haundi bat» da herriko gazteria, AMHER elkartearentzat emakumeen sektorea bezain garrantzitsua baita.
Etorkin gazteentzat bertakotzea oso zaila izaten da, baina Gazte Bizilagunak bezalako gazte giroek asko laguntzen dute horretan.
Fatima Fernandezek dio etorkizun batean Hernaniko Gazte Olinpiadetan etorkin hauen parte hartzea sustatzea ideia bikaina izango litzatekeela baina horretarako, oraindik gazteriarekin lan haundia dagoela egiteko. «Gazte etorkinek herrian ez dute inolako erreferentziarik, eta hortaz, kosta egiten zaie herriko gazteriarekin nahastea. Haurren kasuan, normalean ikastoletan integratzen dira eta hortaz, lanaren zati haundi bat egina dago, nahiz eta prozesuaren beste zatia askotan pendiente geratzen den» azaldu du Fernandezek.
Praktikak egiteko zentro
Hasiera batean ahulenari laguntzeko soilik sortu zen elkartea; gaur egun praktikak egiteko zentro bihurtu da. Elkarteak 15 urte hauetan emandako aurrerapausu haundienetariko bat dela esan daiteke, belaunaldi berriei ateak zabaltzeko aukera bikaina baita.
Gizarte Hezkuntzako ikasleak dira AMHERen ikasketa praktikoak burutzeko aukera dutenak. Aurten hamar praktika eskaera jaso ditu elkarteak eta erdia besterik ezin izan dute onartu, guztiak artatzeko aukerarik izan ez dutelako.
Hurrengo urtebetetzerako erronka
Elkarteko kideek adierazi dutenez, etorkinek esparru guztietan parte hartzea gustatuko litzaieke. Antolatutako ekitaldi guztietan etorkin asko inplikatzen dira, baina elkarteak esparru guztietan kontatu nahi du haiekin, bileretara hurbil daitezen nahi du AMHERek.
Erabakiak hartzeko batzarretan haien falta somatzen dute, eta elkartearen etorkizunerako funtsezko helburua haien ahotsa entzun ahal izatea da.