Historiaurrean kokatu dituzu Kanideri buruzko nobelak. Nolatan ideia hori?
Historia, eta konkretuki, Historiaurrea, betidanik izan dut gustoko, idaztea bezala. Egia da arkeologo gisa indusketa lanetan egon nintzela orain dela hamar bat urte, baina Kanide pertsonaiaren ideia duela gutxi etorri zitzaidan burura, haur txikiekin maisu bezala lanean ari nintzela. Orduan erabaki nuen, gure Historiaurrearen inguruan txikientzako liburuak idazten hastea, gure herria zein aberatsa den ezagutarazteko.
Aurretik ez zen askorik idatziko haurrentzat, horrelako gaiei buruz...
Nik ez nuen ezer ezagutzen. Horregatik hartu nuen horren gogotsu. Ekainberrikoekin hitz egiterakoan, beraiek ere azaldu zidaten haientzako harri bitxi bat zela, ez soilik lehenengo liburuxka Ekainberrin kokatuta dagoelako, baizik eta horrelako materialen falta izaten dutelako askotan. Seguru egon badaudela, gure gizarte honetan ia denetarik dagoelako, baina Las aventuras de Kanide bezalako liburuak ez dira aurkitzen horren erraz.
Nolako nobelak aurkituko ditu irakurleak?
Irakurtzeko errazak, espero, oso dinamikoak. Liburu bakoitzean lau kapitulu daude, eta guztiak erakargarriak eta entretenigarriak izaten saiatu naiz. Guztietan zeozer interesgarria gertatzen da.
«Saiatu naiz Historiaurreko bizitza ahalik eta modu objektiboenean azaltzen, eta Miguel Berzosak lan bikaina egin du marrazkiekin»
Kanide da liburuetan protagonista. Zer nolako abenturak bizitzen ditu?
Denetarik. Saiatu naiz orduko bizitza ahalik eta modu objektiboenean azaltzen. Jaiotzak eta heriotzak ere ematen dira, ehizak bezala, baina beti ingurumenarekiko errespetua zabaltzeko ideiarekin.
‘La cueva de los caballos’ eta ‘La ceremonia del fuego’ izan ziren aurreneko biak. Zer kontatzen duzu horietan?
Bi liburu horiek idaztean, oso kontutan izan nituen Zestoako Irikaitz eta Ekaingo aztarnategiak. Adibidez, Ekainen aurkitu daitekeen zaldien muralaren berri izango dute irakurleek, eta harrizko lanabesak egiten ikasiko dute.
Eta bildumako hirugarren liburua argitaratu berri duzu, ‘La mirada de la ballena’. Zer aurkituko dugu bertan?
Oraingo honetan Kanide itsaso aldera mugituko da bere familiakoekin, eta gure Flyscha ez da izango, aurkituko duen gauza bakarra. Izenburuak berak argitzen duenez, bale bat aurkituko dute bertan, eta horrek eragina izango du liburuan. Gainera, bukaeran ezusteko garrantzitsu bat dago...
Marrazkiek ere garrantzia izango dute nobeletan, ezta?
Jakina! Miguel Berzosak lan bikaina egin du, eta horrek asko laguntzen du. Nik beharrezkoa ikusten nuen marrazki ugari izatea, gaur egun haur txikiek estimulu asko behar dituztelako. Gainera, helduentzako ere mesedegarria izaten da, noizbehinka lagungarria den irudiren bat egotea. Hortaz aparte, kapitulu bakoitzaren bukaeran arkeologia esperimentala lantzeko adibide bat dago, helduek zein txikiek teoria praktikan jar dezaten.
Euskeraz ez dira argitaratuko nobela horiek?
Espero dut baietz, baina nork daki. Miguel eta biok saiatu gara behin eta berriz hemengo argitaletxe ezberdinekin harremanetan jartzen, aukera hori eskainiz, baina atea itxita aurkitu dugu beti. Orduan nire argitaletxekoekin hitz egin nuen, eta azaldu zidaten laguntza ekonomiko minimo bat jasoz gero, proiektua aurrera eramango zutela; baina oraindik ez dut lortu, horretarako dirua jarri nahi duen instituzio pribatu edo publikorik. Aukera hor dago, baina bultzada ekonomikoa falta da.
Helduentzako ere, idatzi izan duzu horrelako gaiei buruz.
Zeozer bai. Badaukat eleberri bat, Los hijos de Ik - Lazos de sangre deiturikoa, Ipar Amerikako tribu nomada baten bizimoduaren ingurukoa. Hori Argentinan plazaratu zen lehenengo aldiz, 2011 urtearen bukaera aldera, baina urte batzuk igaro eta gero liburuaren eskubideak berriz neureganatu nituen, eta orain Amazonen bidez eskuratu daiteke. Bigarren titulua ere idazten hasi nintzen, baina momentuz etenda dago; beste proiektu batzuk bezala.
Literatura eta antropologia dira zure pasioak. Zergatik? Nondik datorkizu hori?
Txikitatik. Nire gurasoak prest zeuden beti eskatutako edozein liburu erosteko, eta nire anai zaharrenak ehun bat liburu irakurtzen zituen urtean. Jarraibideak baneuzkan. Urte batzuk pasa eta gero, mitologiako liburuak irakurtzen hasi nintzen, horrek euskal mitologiarekiko interesa piztu zidan, gero etnografiako liburuak irakurtzen hasi, eta beno, horrela jarraitu nuen gaur arte.
Hernanira bizitzera etortzeak, lagundu dizu nobelak idazteko garaian?
Asko lagundu dit, baina batez ere alderdi psikologikoari dagokionez. Etxebizitza hartu nuenean garrantzi haundia eman nion idazteko txoko bat izateari, eta nahi eta nahi ez berritu behar nuenez, liburutegi txiki bat jarri nuen eroso sentitzeko, beti ere disko-jogailua alboan. Orduak pasatzen ditut bertan. Gainera, nire neskalagunak asko lagundu nau azken urte hauetan eta hori beti da mesedegarria.