80 urte pasa dira, 1936ko irailaren bukaeran, ia Gipuzkoa osoa okupatu ondoren, frankistek errepresioari hasiera eman ziotenetik. Orduan izan ziren herrian hain ezagunak diren fusilatzeak, baita hernaniarrek jasan zituzten beste hainbat ‘zigor’ ere.
Horiek gogoratzeko, bi ekitaldi antolatu ditu Udalak datorren asterako, eta atzo aurkeztu zituzten prentsaurrean Luis Intxauspe alkateak eta Txuso Gomez udal artxiboko arduradunak.
Oroimena berreskuratzea, helburu
Oroimena berreskuratuz, udazkenetik udaberrirantz izenburuarekin Udalak aurkeztutako jardunaldiak bi helburu dituela azaldu zuten Intxauspe eta Gomezek: alde batetik, oroimena berreskuratzea, eta bestetik, aitortza egitea, bai errepresioa sufritu zutenei, baita beraien senideei ere.
Dena den, Gomezek gogorarazi zuen seguraski ez direla azkeneko ekitaldiak izango, «egia osoa ezagutzen ez dugulako, eta justizia egin ez zaielako».
Bi zita, datorren astean
Ildo horretatik, bi ekitaldi berezi egingo dituzte datorren astean. Aurrenekoa ostegunean izango da, azaroaren 3an; bestea, aldiz, azaroaren 5ean, larunbatez.
Hitzaldia, Miguel Usabiagak
Datorren osteguneko ekitaldia hasteko, Trabajadoriak dokumentala jarriko da, eta ondoren, hitzaldia eskainiko du Miguel Usabiagak Gerra nahikoa ez, ondoren ere esklabo izenburupean. Marcelo Usabiagaren semea da bera, eta bere aitaren figuraren bidez, frankismoak eragindako errepresioa eta sufrimendua kontatuko du. Arratsaldeko 19:30etan izango da hori, Biterin.
Omenaldi haundia, hilerrian
Larunbatekoa, berriz, ekitaldi solemneagoa izango da. Hilerrian izango da hitzordua, eguerdiko 12:00etan, eta duela 80 urte bertan fusilatu eta dokumentatu gabe lurperatu zituzten 200 pertsona inguru omenduak izango dira. Horretarako, Udaleko eta herriko ordezkariez gain, biktimen eta fusilatuen senideak, fusilatuen herrietako Udalak, eta memoria lantzen duten elkarteak izango dira bertan.
Ekitaldia aurrera eramateko ere, hainbat hernaniarren laguntza izango dute: Irati Sarasua eta Jon Odriozola izango dira aurkezle lanetan, eta Joxan Goikoetxearen musikak girotuko du ekitaldia. Horrez gain, Amets Arzallus bertsolariak ere hartuko du parte.
Bukatzeko, Luis Intxauspe alkateak hartuko du hitza, eta lore eskaintza bat ere egingo da.
Adierazpena eta gonbitea, Plenoan
Gainera, aurkezpenean alkateak azaldu zuen bezala, adierazpen instituzionala onartu zuen atzoko Plenoak «guzti hau gogoratu eta errekonozimendua egiteko». Era berean, herritarrak gonbidatu zituzten ekitaldietan parte hartzera.