«Hiltzeko makina perfektua» da liztor asiatikoa, askoren ustez. Erlea baino azkarragoa, eta sendoagoa, eta arma indartsuagoak dauzkana. Erleak aurre egiten dio, baina ez dirudi ezer egiten dionik. Horren faltan, ba ote dauka naturak beste biderik oreka bat bilatzeko? Ba al du aurkaririk Vespa velutinak? Eguraldia bera izan liteke aurkari bat, eta bertako liztorra Vespa crabroa beste bat; Urkiolak dio, velutinak alde egiten diola crabroari.
Erlearen joerak ezagutzen...
«Ikusia daukat bost liztor asiatiko erlauntza aurrean, eta bertako liztor bat iritsi, eta denek alde egiten»
Urkiolak bideoz grabatu ditu liztorra eta erlearen arteko borrokak, eta harrituta dago, erleak ezin diola meilarik egin. «Erleak ezin dio ezer egin. Liztorraren azala hain da gogorra, erleak ezin du zulatu. Aurre egiten diotenean, bat baino gehiago gainean jarrita ere, ezin diote eztenik sartu. Oso azal gogorra du».
Bideo batzuetan azaltzen da nola zenbait erle populaziok liztorra harrapatu, bildu, eta ito egiten duten, hegoei eraginda sortzen duten beroarekin. Erlezainen lehendakariak ez du gehiegi sinisten bero bidez liztorra itotzeko formula hori, «Interneten ikusi ditut irudiak, baina ez da Vespa velutinarik ageri. Beste liztor bati egiten diote hori, ez liztor asiatikoari. Gainera, liztor batentzako 200 erle igual behar dira, eta leher eginda geratzen dira».
‘Crabro’ eta ‘velutina’, bertakoa eta kanpokoa
Hemen bada beste liztor bat, beti hemen egon dena baina orain gero eta gehiago ezagutzen ari garena. Vespa crabro dauka izen zientifikoa, hemengo liztorra da, eta liztor asiatikoa baino pixka bat haundiagoa da. Bertako liztorra agertzen denean, kanpoko liztorrak ospa egiten omen du, hori dio behintzat Urkiolak. «Ikusia daukat, bost liztor asiatiko erlauntza aurrean, eta bertako liztor bat iritsi, eta denak alde egiten; bertakoak aldegin, eta berriz etortzen».
Vespa crabroak, bertako liztorrak, kanpoko liztorraren jokaera igual iguala du. Erleak harrapatzen ditu, eta bere kabira eramaten. Aldea bat da: hemengoa askoz urriagoa da kanpokoa baino. Hemengoak kabi txikiagoak egiten ditu, eta horregatik, erlezainek ez dute antzeman orain arte.
Etsai naturalak, okila?
Hemengo liztorrak klabe batzuk eman ditzake. Kabi txikiagoak egiten ditu, eta eguraldiari hobeto erreparatzen dio, itxuraz. Horrez gain, kanpokoak errespetua dio. Etsaia ordea, ez da etsai naturala. Urkiolari galdetuta, Urkiolak dio akaso okil haundiak egin dezaiokeela kaltea liztor asiatikoari. Baina erleari ere ez ote dio egingo?
Hemen orain arte liztorra eta erlea orekan bizi izan dira, eta Asian ere bai, han ere bai baitira erleak, eta liztorrak. Ikusteko dago, oreka hori berriz ere iritsiko ote den gurera. Eguraldia, bertako liztorra, okil haundia, erleak berak bilatzen duen moduren bat... akaso hortik etorri liteke oreka natural bat, oraindik nondik nora joango den ez dakiguna.