Hogei lokotxa, eta bakoitzean idatzita, hogei hitz arraro, hizkuntza ezberdinetan. Lokotxak biltzea zen jokoa, baina ez denak; soilik kaixo hitza, edozein hizkuntzatan, idatzita zeukaten hamar lokotxak. Eta ezin hobeto, perfekto, egin zuen ariketa, Paris 2018 talde astigartarrak.
Buruntzaldeako Euskararen Ginkanaren finalean izan zen hori, Orona Ideon. Azkeneko proba izan zen hori, eta proba horri esker lortu zuten garaipena, Aritz Oiarbide, Iraia Prieto eta Lander Irazustabarrena astigartarrek, eta Nora Falcon donostiarrak: «ordura arte hirugarren gindoazen finalean, eta ez genuen espero irabazterik. Aurkezleak galdetu zigun, zenbat uste ote genuen zuzen bildu genituela, eta guk bost edo izango zirela. Bost... bider bi, hamarrak dira zuzenak!, erantzun zigun. Eta horri esker, puntu bakarreko aldearekin irabazi genuen finala. Sekulako poza hartu genuen», kontatu diote Kronikari.
Lortutako saria ikaskideekin konpartituko dute, ikasturte bukaerako bidairako
Lehiaketa irabazita, 1.000 euroko saria jaso zuten, eta taldearen izenak garbi erakusten du, zertarako erabiliko duten: «Parisera egingo dugu ikasturte bukaerako bidaia, Arantzazuko Ama ikastolakoek; eta horretarako erabiliko dugu, laguntza bezala. Klasekoekin konpartituko dugu», azaldu dute.
Hain justu, helburu horrekin animatu ziren lehiaketan parte hartzera. Lauak animatu ziren, eta taldea osatu zuten. Ikaskideen laguntza ere izan zuten, sailkapen faseko aurreneko proban: «bideo batzuk ikusi genituen, herrialde ezberdinetako hizkuntzei buruzkoak, eta horien inguruan, hamar esaldi jarri zizkiguten; erantzun behar genuen egia edo gezurra ziren. Klasean ikusi genituen bideoak, eta guztion artean erantzun».
Hizkuntzen bidetik zijoan lehiaketaren gaia: euskera, hizkuntza aniztasuna, eta hizkuntza ekologia. Baina probak, oso desberdinak izan ziren, beraien artean...
«Astigarragako gazteen artean asko egiten da euskeraz. Koadrilaren araberakoa da, baina gehienetan euskeraz egiten da. Herrian beti entzun da euskera asko, baina gero eta gehiago izaten saiatu behar dugu»
«Goxoak zeuden kalabaza galletak, gerora ere egin ditugu etxean»
Horren adibide izan zen bigarren proba. Garaiko produktuekin, errezeta bat prestatu behar zuten: «kalabaza galletak egin genituen, eta goxoak zeuden. Gerora ere egin ditugu etxean. Proba hori Landerren etxean egin genuen, eta bere amak lagundu zigun galletak prestatzen», kontatu dute.
Hirugarrenean, berriz, pankarta bat zeukaten egin beharra, antolatzaileek barazkiei buruz emandako esaldi batekin; eta herriko fruta denda baten aurrean argazkia atera.
Baina hiru proba horien ondoren, oso zaila zeukaten finalera sartzea: «proba bakoitzeko hiru talde onenei, puntu extrak ematen zizkieten, eta guk ez geneukan bat ere».
Azkeneko proban lortu zuten finalerako pasea: «kaixo hitza idatzi behar genuen, hamar hizkuntza ezberdinetan, pankarta batean. Astigarragan entzun ditzakegunak aukeratu genituen batzuk, eta bitxiak egiten zitzaizkigunak beste batzuk. Euskera, gaztelera, arabiera, frantsesa, inglesa, katalana, galiziera...». Horretan bai, puntu extrak lortu eta finalera sailkatu ziren, ezustean: «30 bat talde aritu gara, eta horietatik bi astigartarrak. Ba biak sailkatu ginen finalera!». Txotx taldea izan zen bestea, azkenean hirugarren geratu zena.
Sailkapen fasean bezala, finalean ere azkeneko momentuan buelta
Eta esperantza gutxi bazuten finalera sartzeko, are gutxiago espero zuten irabaztea: «uste genuen, finalera iristearekin nahikoa egin genuela, baina begira...». Bertan ere, sailkapen fasean bezala, lau proba izan zituzten; eta bertan ere, sailkapen fasean bezala, azkeneko proban eman zioten buelta lehiaketari.
Aurrenekoan, hizkuntzari buruzko esaldiak egia edo gezurra ote ziren erantzun behar zuten; bigarrenean, hamabi fruta eta barazki urtaroen arabera kokatu; eta hirugarrenean, sailkapen faseko bideoetatik gogoratzen zutena aplikatu behar zuten, asmatzeko zenbat hizkuntza hitz egiten diren herrialde jakin batzuetan.
«Ez ginen ondo hasi, eta hiru proba horiek eginda, hirugarren gindoazen sailkapenean», diote taldekideek. Baina azkenekoan, erabat irauli zuten sailkapena: hamarretik hamar lokotx zuzen bildu, eta lehiaketa irabazi zuten, 22 punturekin; 21 punturekin bukatu zuen bigarrenak, Usurbilgo Negu taldeak; eta 19punturekin hirugarrenak, Astigarragako Txotx taldeak hain justu.
Lehiaketa irabazi izanak, «ez du eragingo euskera ikasgaiko notan, Aintzanek ez digu nota igoko», diote barrez; baina ikasbidairako bai, lagunduko die: «bidaia prestatzen ari gara; orain, errifak saltzen. Astebeterako joango gara, eta desiatzen gaude».
«Astigarragan, gazteen artean, asko egiten da euskeraz»
Lehiaketan, kaixo hizkuntza askotan esateaz aparte, ikasi dute «euskera nahiko ondo dagoela, baina sustatzen jarraitu behar dugula, hizkuntza asko ari direlako desagertzen».
Astigarragako gazteen artean, osasuntsu ikusten dute euskera: «herriko gazteen artean asko egiten da euskeraz. Koadrilaren araberakoa da hori, baina koadrila gehienetan euskeraz egiten da. Astigarragan beti entzun da euskera asko, baina gero eta gehiago izaten saiatu behar dugu».